Nhiều doanh nghiệp đã sẵn sàng bắt tay với nông dân để giải bài toán thiếu nguyên liệu để thoát khỏi vòng luẩn quẩn “được mùa, mất giá".
Liên kết với doanh nghiệp giúp nông dân bớt lo bị tư thương ép giá. Trong ảnh: Tư thương
mua cà chua tại ruộng ở xã Phạm Kha (Thanh Miện)
Hợp tác“Trước đây, phần lớn các doanh nghiệp chỉ có mặt khi chúng tôi bắt đầu thu hoạch rau màu. Còn bây giờ họ sẽ sát cánh cùng chúng tôi trồng những loại rau, củ, quả an toàn, đạt năng suất, chất lượng tốt để doanh nghiệp tiêu thụ thuận lợi”. |
|
Cả tuần nay, nông dân thôn Đỗ Xá, xã Cao An (Cẩm Giàng) bàn luận sôi nổi về việc liên kết với Công ty CP Giống cây trồng Kiên Giang (TP Hải Dương) sản xuất rau vụ đông. Hiện nay, doanh nghiệp này đang chạy đua với thời gian phối hợp với chính quyền địa phương thương thảo những điều kiện cần thiết để kịp đưa mô hình liên kết này vào thực hiện ngay vụ đông này. “Trước đây, phần lớn các doanh nghiệp chỉ có mặt khi chúng tôi bắt đầu thu hoạch rau màu. Còn bây giờ họ sẽ sát cánh cùng chúng tôi trồng những loại rau, củ, quả an toàn, đạt năng suất, chất lượng tốt để doanh nghiệp tiêu thụ thuận lợi. Nghe đâu, họ cũng sẽ ký hợp đồng với HTX bao tiêu toàn bộ nông sản cho chúng tôi với giá ổn định”, ông Nguyễn Văn Tú, nông dân thôn Đỗ Xá nói.
Đây là năm đầu tiên nông dân Cao An ký được hợp đồng với Công ty CP Giống cây trồng Kiên Giang để sản xuất rau vụ đông theo tiêu chuẩn VietGAP. Được biết, doanh nghiệp này sẽ hỗ trợ giống, khoa học kỹ thuật để giúp nông dân sản xuất hiệu quả hơn. Ngược lại, nông dân phải tuân thủ quy trình sản xuất và bán nông sản cho doanh nghiệp với giá đã được cam kết. Những giống cây trồng mới như: cà chua sô cô la, củ cải đường, củ cải đỏ, rau chân vịt… lần đầu tiên sẽ được đưa vào đồng đất Cao An. Ông Nguyễn Văn Cường, Giám đốc Công ty CP Giống cây trồng Kiên Giang khẳng định: “Chúng tôi dự kiến sẽ xây dựng thí điểm cánh đồng liên kết trồng rau vụ đông đạt chuẩn VietGAP ở Cao An với quy mô khoảng 50 ha. Trước khi xây dựng mô hình, chúng tôi đã nghiên cứu những cây trồng phù hợp đồng đất nơi đây và đáp ứng nhu cầu của thị trường mới dám đưa cho nông dân trồng. Chúng tôi cam kết sẽ thu mua toàn bộ những sản phẩm này với giá đã ký hợp đồng với nông dân. Tham gia mô hình này nông dân sẽ không phải đi tìm người mua nông sản mỗi khi đến vụ thu hoạch. Doanh nghiệp cũng không phải cử nhân viên đi tìm kiếm mối cung cấp nông sản như trước nữa”.
Không chỉ ở Cao An, vụ đông năm nay, huyện Cẩm Giàng còn xây dựng những cánh đồng liên kết trồng ngô giống cho Viện Ngô Trung ương. Ông Vương Đức Dũng, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT) huyện cho biết: “Vụ xuân hè vừa qua, nông dân xã Đức Chính đã trồng ngô giống VN885 cho Viện Ngô Trung ương. Trồng giống ngô này, nông dân không phải lo đầu ra, cứ thu hoạch về là có ô tô đến tận nơi để cân. Bà con phấn khởi nên vụ đông năm nay nhiều hộ lại đăng ký trồng tiếp”. Để khuyến khích mô hình liên kết này, huyện Cẩm Giàng hỗ trợ 100.000 đồng tiền giống/sào đối với những địa phương quy vùng trồng ngô từ 10 ha trở lên.
Xây dựng những cánh đồng liên kết được Sở NN-PTNT coi là giải pháp hiệu quả để phát triển vụ đông. Ông Lê Đình Sơn, Chi cục Trưởng Chi cục Quản lý chất lượng nông, lâm, thủy sản (Sở NN-PTNT) cho biết: “Nguồn cung nông sản của tỉnh dù xếp hàng đầu ở các tỉnh phía Bắc nhưng điệp khúc "được mùa, mất giá" năm nào cũng xảy ra. Vì vậy khi tham gia mối liên kết này, nông dân không chỉ trở thành những người sản xuất chuyên nghiệp mà còn bớt được nỗi lo đổ nông sản cho bò, cho cá khi bị tư thương ép giá. Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng thì đây là chìa khóa cho ngành nông nghiệp hóa giải một phần khó khăn khi hội nhập và thay đổi tập quán sản xuất đã trở thành lối mòn bấy lâu nay”.
Cần Nhà nước hỗ trợXây dựng những cánh đồng liên kết để sản xuất vụ đông hiệu quả là cần thiết. Nhưng các ngành chức năng của tỉnh cũng cần có những giải pháp thiết thực để mối liên kết này bền vững. Ông Đoàn Bá Đàm, Giám đốc Xí nghiệp Chế biến nông sản thực phẩm Đức Lộc (Gia Lộc) băn khoăn: "Vụ đông này, chúng tôi đã xây dựng kế hoạch xây dựng cánh đồng liên kết với bà con nông dân Gia Lộc trồng dưa bao tử để cung ứng cho doanh nghiệp. Nhưng chúng tôi vẫn lo tình trạng nông dân phá hợp đồng, bán chui sản phẩm cho tư thương khi giá dưa chuột ngoài thị trường cao hơn giá ký kết với doanh nghiệp". Tiến sĩ Trương Công Truyện, đại diện Viện Cây lương thực và cây thực phẩm cho rằng, những cánh đồng liên kết với sự hợp tác giữa nông dân và doanh nghiệp ở Hải Dương trước đây không tồn tại được do chưa hài hòa được lợi ích giữa các bên. Đây cũng là lý do nhiều doanh nghiệp ngại hợp tác với nông dân.
Để hài hòa lợi ích giữa doanh nghiệp và nông dân rất cần sự hỗ trợ của Nhà nước. Ở tỉnh ta vẫn thiếu cơ chế hỗ trợ thích đáng để hấp dẫn các doanh nghiệp tham gia xây dựng các cánh đồng liên kết trong sản xuất nông nghiệp nói chung. Khi doanh nghiệp được Nhà nước hỗ trợ, chia sẻ khó khăn, họ sẵn sàng hợp tác với nông dân để hai bên cùng có lợi. Ông Cường khẳng định thêm: “Nếu thời gian tới, tỉnh miễn phí thuế đất cho những doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp cho chúng tôi hoặc ít nhất cũng hỗ trợ vay vốn không lãi suất thì nhất định chúng tôi sẽ phối hợp với nông dân xây dựng nhiều hơn nữa các cánh đồng liên kết”.
Bên cạnh đó, các ngành quản lý của tỉnh cần giữ vai trò của người bảo hộ cho mối liên kết này. Các HTX dịch vụ nông nghiệp phải làm tốt vai trò cầu nối giữa doanh nghiệp với nông dân để bảo đảm quyền lợi cho người dân cũng như lợi ích của doanh nghiệp. Nhà nông phải giữ chữ tín, không vì lợi ích trước mắt mà phá bỏ mối liên kết với doanh nghiệp.
Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, từ vụ đông năm 2013, thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về an toàn, vệ sinh thực phẩm, tỉnh ta đã xây dựng được 2 cánh đồng liên kết giữa nông dân các huyện Thanh Hà và Nam Sách với Công ty TNHH một thành viên Rau, củ, quả Thanh Hà và Công ty TNHH Phú Hưng để tiêu thụ nông sản. Năm 2014, nông dân Thượng Đạt, An Châu (TP Hải Dương) liên kết với Công ty Hải Dương Xanh sản xuất và tiêu thụ bí xanh và cà chua tại siêu thị… |
HẢI MINH
