Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã trình bày kế hoạch chiến thắng với người đồng cấp Mỹ Joe Biden trong cuộc gặp tại Nhà Trắng ngày 26/9.
Tổng thống Zelensky đang có chuyến thăm tới Mỹ trong tuần này. Nhà lãnh đạo tiết lộ kế hoạch chiến thắng mà mình ấp ủ được thiết kế để buộc Tổng thống Nga Vladimir Putin phải chấp nhận thỏa thuận hòa bình công bằng, thông qua tăng cường hỏa lực của Ukraine và giúp nước này chiếm thế thượng phong sau gần 3 năm xung đột nổ ra. Tuy nhiên, chi tiết của kế hoạch vẫn chưa được công khai.
Kiev cho biết nước này chuẩn bị kế hoạch chiến thắng sau khi Ukraine triển khai cuộc tấn công bất ngờ vào tỉnh Kursk của Nga. Đây là cuộc tấn công đáng kể vào lãnh thổ Nga kể từ Chiến tranh Thế giới thứ II cũng như là một đòn giáng mạnh vào Điện Krenlin.
Theo đánh giá của các chuyên gia, chiến dịch bất ngờ từ phía Kiev đã phần nào bộc lộ điểm yếu của Nga trong hàng rào bảo vệ lãnh thổ và thách thức “lằn ranh đỏ” mà Tổng thống Nga đặt ra nhằm ngăn cản đồng minh phương Tây tăng cường cung cấp vũ khí cho Ukraine.
Bên cạnh hoạt động quân sự ở Kursk, những diễn biến chính trị tại Mỹ cũng là một yếu tố quan trọng khiến Kiev có động lực thúc đẩy một “kế hoạch chiến thắng” ngay lúc này. Do cuộc bầu cử tổng thống Mỹ đang diễn ra đầy gay cấn với những diễn biến không thể dự đoán, kết quả cuộc đua trong tháng 11 tới có thể đưa cựu Tổng thống Donald Trump trở lại Nhà Trắng và khiến sự ủng hộ của nước Mỹ đối với Ukraine với vào vòng nguy hiểm.
Nội dung trong kế hoạch được đề xuất
Trả lời phỏng vấn tờ Kyiv Independent vào tuần trước, một nguồn tin thân cận với Tổng thống Zelensky nói rằng mục đích của họ là đưa ra các điều kiện và tạo sức ép buộc Nga không thể phớt lờ công thức hòa bình và hội nghị thượng đỉnh hòa bình.
Người đứng đầu Văn phòng Tổng thống Andriy Yermak tiết lộ việc gia nhập NATO là một phần của kế hoạch. Theo thông tin mà Kyiv Independent có được vào ngày 22/9, thay vì trong vài năm tới, Ukraine sẽ xin trở thành thành viên NATO trong vòng vài tháng nữa.
Phát biểu tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại ở New York, ông Yermak cũng cho biết kế hoạch chiến thắng 5 điểm bao gồm cả các điều khoản về ngoại giao và quân sự.
Bên cạnh đó, một điều khoản chắc chắn sẽ có trong kế hoạch này là việc Mỹ và các đồng minh khác chấp thuận cho Ukraine sử dụng vũ khí tầm xa, bao gồm cả tên lửa do phương Tây cung cấp, để nhắm vào các địa điểm quân sự nằm sâu trong lãnh thổ Nga.
Trước đó từ lâu, Kiev luôn thúc đẩy các đồng minh dỡ bỏ các hạn chế về vũ khí vì điều đó sẽ cho phép Ukraine phá hủy các sân bay quân sự mà Nga dùng để xuất phát máy bay tấn công cơ sở hạ tầng của Ukraine, cũng như làm suy yếu hệ thống phòng không Nga.
Một điều khoản chắc chắn không có trong kế hoạch hòa bình lần này là một lệnh ngừng bắn một phần. Tổng thống Zelensky đã đích thân bác bỏ thông tin này.
Phản ứng ban đầu của các đồng minh ra sao?
Thông tin cho thấy phản ứng của Mỹ đối với những tiết lộ ban đầu về kế hoạch chiến thắng của Tổng thống Zelensky không quá lạc quan. Dẫn lời một số quan chức Mỹ và châu Âu, tờ Tạp chí phố Wall (WSJ) ngày 25/9 đưa tin Nhà Trắng lo ngại kế hoạch của ông Zelensky thiếu chiến lược rõ ràng để giành chiến thắng trước Nga.
Một số quan chức nắm rõ nội dung kế hoạch cho biết kế hoạch này tập trung quá nhiều vào việc yêu cầu thêm vũ khí và dỡ bỏ các hạn chế đối với các cuộc tấn công tên lửa tầm xa.
“Không ấn tượng, không có nhiều điều mới mẻ trong kế hoạch đó”, một quan chức cấp cao trả lời tờ WSJ.
Trong khi đó, các quan chức Nhà Trắng còn lại lo ngại kế hoạch của Tổng thống Zelensky không đưa ra các bước đi rõ ràng, khả thi mà ông Biden có thể hỗ trợ trong 4 tháng còn lại mà ông tại vị. Các quan chức châu Âu nói rằng các phần của kế hoạch vẫn chưa được phát triển chi tiết, trong khi chỉ có yêu cầu liên quan đến vũ khí là cụ thể nhất.
Khi được hỏi liệu điều gì sẽ xảy ra khi Tổng thống Biden từ chối kế hoạch, ông Zelensky bày tỏ “đó là một suy nghĩ khủng khiếp”.
“Điều đó có nghĩa là ông Biden không muốn kết thúc cuộc chiến bằng bất kỳ giá nào để đánh bại Nga. Và rồi chúng ta sẽ lại rơi vào một cuộc chiến kéo dài, mệt mỏi và có thể khiến nhiều người chết. Nói như vậy nhưng không có nghĩa là tôi đổ lỗi cho ông Biden”, Tổng thống Zelensky chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn đăng trên tờ New York Times ngày 22/9.