Nhịp trống Trung thu

Trong ký ức của tôi, mỗi năm đến rằm Trung thu, tiếng trống "tùng rinh rinh..." náo nức, rộn ràng của cái thời học trò ngày xưa ấy lại vọng về. Chúng tôi mặc đồng phục học sinh, cổ đeo khăn quàng đỏ, đầu đội mũ ca lô rồng rắn đi qua các đường làng, ngõ xóm với nhịp trống “tùng rinh…”, cùng đèn kéo quân, đèn ông sao lấp lánh.

Trong một năm có hai cái Tết kề nhau: Tết độc lập ngày 2.9 và Tết Trung thu; có hai cái rằm kề nhau là rằm tháng bảy vu lan báo hiếu và rằm Trung thu. Hình như quy luật của thời gian cũng có sự sắp xếp tuần hoàn hợp lý tạo ra bao cung bậc trong cuộc sống đời thường như một sự cân bằng của tạo hóa. Mâm cỗ Trung thu đã hội tụ những trái cây thơm, quả ngọt như một ước vọng tròn đầy - tròn đầy cả trăng rằm, tròn đầy quả bưởi, quả hồng, quả na, tròn đầy cả vành vạnh mặt trống căng bung nở bao niềm vui con trẻ, tròn đầy cả tấm bánh dẻo, bánh nướng ngọt cho người già…

Trước Trung thu cả tháng, ông ra vườn chọn những cây tre già thưa mắt thẳng tắp để vót nan chuốt óng chuẩn bị cho bộ sườn khung đầu sư tử múa lân kéo theo cả đoàn dài con trẻ như đánh thức lại một sức mạnh tiềm tàng mà hiếu động vô cùng. Nhịp múa sư tử hòa theo nhịp trống như nhịp rạo rực thổn thức của con tim. Trẻ con reo hò, còn người lớn như được sống lại những giây phút hồn nhiên đã qua. Rồi ước vọng tương lai con đường trí thức bắt đầu từ vòng quay của các tiến sĩ giấy. Rồi gợi lại những kỷ niệm của hình ảnh kéo quân đuổi giặc như một thuở chiến trường khói lửa.

Để có được ánh trăng rằm và hòa bình mát rượi hôm nay đã phải đổi bao xương máu của các thế hệ cha anh đi trước. Vì thế mâm cỗ Trung thu là sự nâng niu khao khát bình yên cho con trẻ. Nải chuối chín trứng cuốc, chín thơm xòe ra như một bàn tay nâng đỡ, xòe ra sum vầy. Những múi bưởi xếp ngày, xếp tháng để tròn một quả trăng rằm viên mãn. Mâm cỗ xúm xít những trái nhân, trái nghĩa. Và khi vui phá cỗ nhìn lên vòm trời cao xanh mùa thu ta lại thấy chi chít muôn vàn ngôi sao như chùm hạt để rồi gieo bao ước mơ, bao tưởng tượng, bao xao xuyến. Để nhớ về nguồn cội nơi trồng từng quả na, gốc hồng của vườn nhà có bàn tay chăm bón, tỉa tót, vun xới của ông, của bà, của cha, của mẹ. Tuổi thơ được chơi, được học trong vòng tay thân thiết tự do của người thân, của thiên nhiên, ánh trăng và gió mát, của sự tin cậy yêu thương nuôi nấng bao thế hệ…

Trăng rằm Trung thu sáng nhất, tròn nhất trong các rằm trong năm. Đó là ngày khơi dậy những ước mơ con trẻ, sống lại bao hoài niệm tuổi già. Chính cái nhịp trống da diết, níu kéo đã đan xen bao hồi ức. Nhịp trống thật trẻ trung tươi mới bung ra, nở rộ. Nhịp điệu ruộng đồng, mùa tiếp mùa, nắng tiếp nắng, mưa tiếp mưa. Bão tiếp lụt cuốn đi những ngày vất vả để gieo, để gặt những mùa cơm thơm, những bát canh ngọt, quà quê đơn sơ mà ấm áp nghĩa tình…

Nhịp trống Trung thu khác với nhịp trống hội hè nơi chiếng chèo sân đình miền Bắc hay tưng bừng vào mùa hát bội phía Nam. Nhưng chính nhịp trống theo bước đi nhún nhảy nâng bước tuổi thơ chính là âm hưởng khơi dậy và truyền thêm sức sống. Một sức sống hồn nhiên, hiếu động như cỏ cây sông nước. Cứ thế mà lớn lên, cứ thế mà mênh mông dài rộng. Lá thì reo, sóng thì cuộn. Và tất cả cũng bắt đầu từ cội gốc là lòng đất mẹ thân thương. Trung thu không chỉ dành riêng cho trẻ mà chung vui cho mọi người, vì đó là quyền năng quà tặng của thiên nhiên, lại như là ước vọng của con người…

Tản văn của NGUYỄN NGỌC PHÚ