Nhà xuất bản Giáo dục: Nội dung sách giáo khoa được giữ ổn định suốt 16 năm qua

Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam in ấn, phát hành sách giáo khoa phục vụ học sinh vào năm học mới 2018-2019. Ảnh: Thanh Tùng/TTXVN

Trước thông tin về việc sách giáo khoa được thay mới hàng năm và chỉ sử dụng được một lần gây lãng phí, ngày 21.9, Ban lãnh đạo Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã thông tin tới báo chí, khẳng định nội dung sách giáo khoa được giữ ổn định trong suốt 16 năm qua, từ khi biên soạn bộ sách (2002-2008) cho đến nay (2018).

Việc xuất bản sách giáo khoa hiện hành được thực hiện theo những quy định của Luật Giáo dục, Luật Xuất bản và Nghị quyết số 40/2000/QH10 ngày 9.12.2000 của Quốc hội, trong đó nêu rõ về đổi mới chương trình giáo dục phổ thông, Chính phủ đã giao cho Bộ Giáo dục và Đào tạo xây dựng chương trình, biên soạn sách giáo khoa từ lớp 1 đến lớp 12 và chỉ đạo thực hiện trong cả nước.

Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam do Bộ Giáo dục và Đào tạo là chủ sở hữu và bộ này đã giao Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam nhiệm vụ tổ chức, biên tập, xuất bản và in, phát hành sách giáo khoa.

Chỉ điều chỉnh sách khi có những phát hiện khoa học mới

Trong trường hợp có những thay đổi lớn về quản lý Nhà nước hoặc những phát hiện mới trong khoa học có ảnh hưởng sâu rộng cần phải điều chỉnh liên quan đến kiến thức trong sách giáo khoa một số môn học, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ chỉ đạo chỉnh sửa, cập nhật nội dung.

Ví dụ, tháng 8.2008, Chính phủ đã điều chỉnh mở rộng địa giới Thủ đô Hà Nội bao gồm cả tỉnh Hà Tây nên phải viết lại bài Thủ đô Hà Nội trong sách Địa lý; hay năm 2006, các nhà khoa học trên thế giới xác định Diêm Vương tinh không được xem là một hành tinh, nên sách giáo khoa Vật lí phải điều chỉnh kiến thức này.

Tất cả các điều chỉnh trong sách giáo khoa đều được Hội đồng quốc gia thẩm định xem xét và trình lãnh đạo bộ phê duyệt.

Phó Tổng Giám đốc Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam Lê Hoàng Hải cho biết về cơ bản, sách giáo khoa không thiết kế để học sinh viết vào sách. Việc thiết kế một số bài học để học sinh điền và viết trực tiếp vào sách giáo khoa theo dạng câu hỏi các bài tập trắc nghiệm: điền chỗ khuyết, lựa chọn đúng/sai, cặp đôi (nối kết)... không phải là mới xuất hiện ở bộ sách giáo khoa hiện hành mà là vận dụng và phát triển của các bộ sách giáo khoa đã dùng từ trước đó như: sách giáo khoa toán 1 xuất bản từ năm 1976 , toán 2 xuất bản giai đoạn 1980-1989...

Thiết kế này cũng được tham khảo trên cơ sở khảo sát của nhiều bộ sách giáo khoa hiện hành của một số nước như Hàn Quốc, Nhật Bản, Australia,...

Mục đích của dạng thiết kế bài học này nhằm tạo hứng thú học tập cho học sinh, đồng thời giúp học sinh làm quen với các dạng bài tập khác nhau theo xu thế chung của sách giáo khoa ở các nước phát triển.

Ông Lê Hoàng Hải cũng nhấn mạnh để tránh việc học sinh điền trực tiếp vào sách giáo khoa, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chỉ đạo trong các văn bản hướng dẫn giảng dạy, trong đó có nhắc nhở học sinh có ý thức giữ gìn (không được viết, vẽ...) để sử dụng sách giáo khoa được lâu bền.”Ví dụ: Trong sách giáo khoa Ngữ văn 7, trang 15 (hoặc Ngữ văn 9, 11), lần đầu tiên xuất hiện “lệnh” Điền/Viết vào chỗ trống, tác giả đã lưu ý chú thích cuối trang là “Học sinh chép lại và làm vào vở bài tập.”

35% lượng sách giáo khoa cũ được học sinh sử dụng lại

Bác bỏ thông tin cho rằng sách giáo khoa phải bỏ đi sau mỗi năm học, Phó Tổng Giám đốc Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam Lê Hoàng Hải khẳng định: Trong nhiều năm qua đơn vị phát động và duy trì phong trào sử dụng sách giáo khoa cũ. Thực tế mỗi năm có gần 35% lượng sách giáo khoa cũ được học sinh sử dụng lại.

Cụ thể, năm 2018 cả nước có gần 17 triệu học sinh. Theo danh mục sách giáo khoa được Bộ Giáo dục và Đào tạo phê duyệt từ lớp 1 đến lớp 12, thì trung bình mỗi học sinh cần 10,5 bản sách.

Nếu tất cả các học sinh đều sử dụng sách giáo khoa mới, số lượng sách giáo khoa cần in là khoảng 170 triệu bản.

Trong khi đó, năm 2018 số lượng sách giáo khoa được Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam phát hành là 110 triệu bản, chỉ đáp ứng nhu cầu của gần 65% học sinh, số còn lại là các em sử dụng sách giáo khoa cũ, sách giáo khoa mượn từ thư viện, tủ sách dùng chung...

Sách giáo khoa xuất bản năm 1976. Ảnh: Hoàng Hoa/Vietnam+

Lãnh đạo Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam còn cho biết thêm giá bán của sách giáo khoa giữ nguyên từ năm 2011 (giá này do Chính phủ phê duyệt) mặc dù giá giấy nguyên liệu và chi phí in ấn, phát hành đã tăng lên rất nhiều.

Do vậy doanh thu phát hành sách giáo khoa không thể bù đắp chi phí dẫn đến mảng hoạt động xuất bản phát hành sách giáo khoa luôn bị lỗ, mỗi năm khoảng 40 tỷ đồng. Điều này được Kiểm toán nhà nước, Thanh tra Tổng cục thuế... xác nhận.

Cụ thể, doanh thu sách giáo khoa năm 2015 là 656,6 tỷ đồng; lỗ 43,8 tỷ đồng; doanh thu sách giáo khoa năm 2016 là 735,2 tỷ đồng; lỗ 43,3 tỷ đồng; doanh thu sách giáo khoa năm 2017 là 703,9 tỷ đồng, lỗ 38,14 tỷ đồng.

Hàng năm, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam tổ chức nhiều lượt tặng sách cho thư viện trường học, các tủ sách dùng chung và các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn.

Ngoài ra, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam cũng hỗ trợ chi phí vận chuyển cho các địa bàn miền núi, biên giới, hải đảo... nơi sách giáo khoa được mua bằng nguồn vốn ngân sách để cung cấp cho học sinh vùng sâu, vùng xa.

HOÀNG HOA (TTXVN)