Nhà toán học giành giải thưởng nửa triệu USD

Giáo sư Louis Nirenberg được coi là một trong những nhà giải tích và hình học xuất sắc nhất thế kỷ 20. Ảnh: icm2010.org.in.

Louis Nirenberg, giáo sư danh dự của Viện Toán họcCourant thuộc Đại học New York, Mỹ là người đầu tiên được nhận huychương Chern, của Hiệp hội Toán học Quốc tế và Quỹ Huy chương Chern.

Vị giáo sư 85 tuổi được chọn vì những đóng góp cănbản đối với các phương trình vi phân riêng phần phi tuyến tính cùngviệc áp dụng những phương trình này trong hình học cũng như giải tíchphức. Ông cũng hướng dẫn rất nhiều sinh viên và nghiên cứu sinh tiến sĩtrong lĩnh vực phương trình vi phân riêng phần phi tuyến tính.

Người đầu tiên giành huy chương Chern chào đời vàongày 25-2-1925 tại Hamilton, tỉnh Ontario, Canada. Ông lấy bằng cử nhântại Đại học McGill tại Canada rồi tới Đại học New York, Mỹ để lấy bằngthạc sĩ vào năm 1947 và tiến sĩ năm 1949. Sau đó Nirenberg làm việc tạiĐại học New York và là một trong những người sáng lập Viện Toán họcCourant. Sau khi dành toàn bộ sự nghiệp học thuật tại Viện Toán họcCourant, ông nghỉ hưu vào năm 1999 song vẫn giữ chức giáo sư danh dựcủa viện.

Giới toán học quốc tế coi Nirenberg là một trongnhững nhà giải tích và hình học nổi bật nhất trong thế kỷ 20. Nhưngcông trình của ông có ảnh hưởng lớn tới sự phát triển của nhiều lĩnhvực trong toán học và các ứng dụng của chúng.

Nhà toán học gốc Canada từng đoạt nhiều giải thưởngcao quý, như giải thưởng Bôcher của Hiệp hội Toán học Mỹ (1959), giảiJeffrey-Williams của Hiệp hội Toán học Canada (1987), giải thành tựutrọn đời của Hiệp hội Toán học Mỹ (1994). Năm 1982 ông là người đầutiên nhận giải thưởng Crafoord của Viện Khoa học hoàng gia Thụy Điển.Năm 1995 Nirenberg nhận huy chương Khoa học quốc gia – giải thưởng caoquý nhất tại Mỹ dành cho những cá nhân có đóng góp to lớn cho khoa học.

Ngoài những công trình nghiên cứu để đời, Nirenbergcòn nổi tiếng với những bài giảng hay và phong cách viết dễ hiểu. Dự ánBảng phả hệ các nhà toán học (Mathematics Genealogy Project) cho biết,ông đã công bố hơn 185 nghiên cứu và hướng dẫn 245 nghiên cứu sinh tiếnsĩ. Theo MathSciNet, trong suốt 10 năm qua, cứ mỗi năm Nirenberg có ítnhất hai công trình khoa học trong số 15 công trình quan trọng nhất thếgiới.

Huy chương Chern là giải thưởng mới nhất của Hiệp hộiToán học Quốc tế và chỉ dành cho một nhà toán học có những cống hiến tolớn trong suốt cuộc đời. Nó được lập ra để tưởng nhớ nhà toán học lừngdanh Shiing-Shen Chern (Trần Tỉnh Thân, 1911-2004), một công dân TrungQuốc.

Huy chương Chern được trao kèm với số tiền thưởng500.000 USD. Theo Liên đoàn toán học quốc tế (IMU), đây sẽ là phầnthưởng cao quý nhất trong lĩnh vực toán học. IMU đưa ra một quy địnhbắt buộc là một nửa số tiền thưởng sẽ được quyên góp cho một số tổ chứcđể hỗ trợ hoạt động nghiên cứu, giảng dạy và những hoạt động khác nhằmquảng bá toán học. Những tổ chức được nhận tiền sẽ do người nhận huychương lựa chọn. Ủy ban giải thưởng của IMU và Quỹ Huy chương Chern sẽchọn lựa người đoạt giải.

(Theo Vnexpress)