Nguyễn Húc - người mang di hài Nguyễn Trãi về Kinh Môn

Nguyễn Húc (1379-1469) còn có tên là Nguyễn Đình Húc, sinh năm Kỷ Mùi, Xương Phù thứ ba (1379), tại làng Kệ Sơn, huyện Hiệp Sơn, nay thuộc xã Hoành Sơn (Kinh Môn). Thuở nhỏ, ông là người thông minh, ham học, lớn lên ông trở thành người văn võ song toàn.

Mùa đông năm Bính Tuất (1406), Trương Phụ và Mộc Thạnh mang 20 vạn quân Minh xâm lược nước ta, nhà Hồ thất bại. Tại Hiệp Sơn, Nguyễn Húc tập hợp lực lượng, chiến đấu chống giặc Minh. Nguyễn Húc mở rộng căn cứ ra các vùng xung quanh, uy tín và chiến công của ông vang dội khắp vùng Đông Bắc.

Năm 1418, Lê Lợi phất cờ khởi nghĩa ở Lam Sơn, Nguyễn Húc mang toàn bộ lực lượng hưởng ứng, được Lê Lợi phong làm phó tướng, trấn giữ miền Đông Bắc, lập nhiều chiến công lớn.

Sau kháng chiến chống quân Minh thắng lợi, Nguyễn Húc được bổ nhiệm làm tri phủ Bắc Ninh. Ông làm quan thanh liêm, chính trực, được nhân dân kính trọng. Khi triều đình nhà Lê mâu thuẫn nội bộ, một số công thần bị giết oan, ông cáo quan về quê vui thú điền viên. Tuy vậy, ông vẫn quan tâm đến tình hình đất nước, thái độ quan lại chốn kinh kỳ. Khi về quê, ông lấy tên tự là Di Tân, hiệu Cúc Trang, làm thơ ngâm vịnh để thể hiện tình cảm và tâm sự của mình.

Ông mất năm Quang Thuận thứ 10 (1469), thọ 91 tuổi. Nhớ công ơn của ông,  nhân dân lập đền thờ trên núi Thiên Kỳ, làng Kệ Sơn. Nhà thờ họ và di duệ của ông hiện vẫn cư trú tại cố hương.

Tương truyền, Nguyễn Húc là bạn thân của danh nhân Nguyễn Trãi. Sau khi xảy ra vụ án Lệ Chi Viên, ông đã mang di hài Nguyễn Trãi về Kệ Sơn (Kinh Môn) mai táng. Tuy vậy, đến nay vẫn chưa tìm được di tích.