Ngày Quốc tế thiếu nhi bắt nguồn từ những sự kiện đau thương trong Chiến tranh thế giới thứ hai, ngày nay được xem như Tết của trẻ em.
Ngày Quốc tế thiếu nhi 1/6 là một ngày lễ quan trọng, luôn được cả gia đình và xã hội quan tâm. Vào ngày này, trẻ em trở thành trung tâm, là đối tượng để mọi người thể hiện sự yêu thương.
Ngày 1/6 là Ngày Quốc tế thiếu nhi, là ngày dành riêng cho trẻ em. Với trẻ em, 1/6 là dịp để nhận được sự quan tâm, chăm sóc, yêu thương từ người lớn thể hiện qua những món quà, những sự kiện giải trí dành riêng, tương tự như việc được nhận lì xì trong ngày Tết cổ truyền.
Ngày Quốc tế thiếu nhi bắt nguồn từ những sự kiện đau thương trong Thế chiến thứ hai. Rạng sáng ngày 1/6/1942, một tội ác không thể dung thứ của phát xít Đức diễn ra ở làng Lidice, Tiệp Khắc (nay là Cộng hòa Czech). Chúng bao vây làng, bắt 173 người đàn ông, 196 người phụ nữ và trẻ em.
Phát xít Đức đã tàn sát 66 người và đưa 104 em thiếu nhi vào trại tập trung. 88 em bị chết trong các phòng hơi độc, 9 em khác bị đưa đi. Làng không còn một bóng người.
Hai năm sau, ngày 10/6/1944, phát xít Đức lại bao vây thị trấn Oradour (Pháp), chúng dồn 400 người vào nhà thờ, trong đó có nhiều phụ nữ và hơn 100 trẻ em, rồi phóng hỏa đốt cháy.
Căm phẫn trước tội ác dã man đó, nhân loại tiến bộ trên toàn thế giới đã kịch liệt lên án và đấu tranh để tiêu diệt chủ nghĩa phát xít. Sau khi phát xít Đức bị đánh bại, Nhà nước Tiệp Khắc cho xây dựng lại làng Lidice và đài tưởng niệm ở đây.
Tháng 12/1949, Liên hiệp Hội Phụ nữ Á Phi họp ở Bắc Kinh (Trung Quốc) đã đề nghị và được Liên đoàn Phụ nữ dân chủ thế giới nhất trí chọn 1/6 làm Ngày Quốc tế thiếu nhi nhằm nhắc nhở nhân dân toàn thế giới nhớ đến vụ thảm sát Lidice và Oradour, có hành động để bảo vệ và chăm sóc trẻ em. Kể từ năm 1950, 1/6 trở thành ngày của thiếu nhi.
Tháng 4/1952 tại thủ đô của Áo, cuộc họp quốc tế bảo vệ thiếu nhi diễn ra. Hội nghị này yêu cầu chính phủ các nước đặt ra các quy định pháp luật nhằm bảo đảm hạnh phúc cho các bà mẹ và trẻ em, cấm dùng các phát minh khoa học vào mục đích chiến tranh.
Từ đó đến nay, các tổ chức phụ nữ, thanh niên nhiều nước đã lấy ngày 1/6 làm ngày biểu dương lực lượng đấu tranh chống các thế lực gây chiến tranh để bảo vệ hạnh phúc cho các bà mẹ và trẻ em trên thế giới.
Ở Việt Nam, Ngày Quốc tế thiếu nhi đầu tiên ở Việt Nam diễn ra vào ngày 1/6/1950, thời điểm này đất nước vẫn trong giai đoạn kháng chiến chống thực dân Pháp cam go, ác liệt nhất. Mặc dù bận trăm công nghìn việc nhưng Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn luôn nghĩ đến thế hệ thiếu niên, nhi đồng và gửi tới thiếu nhi cả nước những lời chúc mừng thân thương vào ngày này.
Từ đó, hàng năm cứ đến ngày 1/6 và Tết Trung thu, thiếu nhi cả nước lại hân hoan đón thư chúc mừng của Bác Hồ.
Ngoài 1/6, nhiều quốc gia có ngày lễ khác cho thiếu nhi, cụ thể như sau:
Ở Mỹ không có ngày thiếu nhi riêng cố định như nhiều quốc gia khác mà thường tổ chức chung trong các dịp Ngày của Mẹ, Ngày của Cha hoặc thay đổi theo thời kỳ. Năm 1998, Tổng thống Bill Clinton tổ chức ngày thiếu nhi vào 11/10. Năm 2001, Tổng thống George W.Bush chọn 3/6 làm “Ngày trẻ em quốc gia”. Trong những năm tiếp theo, ngày thiếu nhi tại Mỹ thường được tổ chức vào chủ nhật đầu tiên của tháng 6.
Ở Nhật, ngày thiếu nhi là ngày nghỉ toàn quốc, còn gọi là “Kodomo no Hi” được tổ chức vào ngày 5/5. “Kodomo no Hi” là một ngày trong lễ hội Tuần lễ Vàng của Nhật Bản, được tổ chức nhằm tôn vinh trẻ em và mừng trẻ được hạnh phúc.
Tại Nhật, theo truyền thống, ngày của trẻ em được tổ chức mỗi năm hai lần: Ngày 3/3 cho trẻ em gái và ngày 5/5 cho các bé trai.
Trung Quốc thường tổ chức kỷ niệm ngày phụ nữ cùng với ngày trẻ em vào 4/4, được gọi là “Ngày lễ tổng hợp của phụ nữ và trẻ em”. Riêng tại Hong Kong và Đài Loan, ngày dành cho thiếu nhi là 4/4, đây cũng là ngày nghỉ lễ.
Năm 1993, Quốc hội Canada công bố ngày 20/11 hằng năm là Ngày Thiếu nhi, theo tuyên bố của Liên hợp quốc về quyền trẻ em ngày 20/11/1959. Tuyên bố này nêu rõ, quyền của trẻ em từ 18 tuổi trở xuống được bảo vệ chặt chẽ trước pháp luật. Tại Canada, ngày này còn được gọi là “Child Day Act”.
Tại Ấn Độ, ngày thiếu nhi là 14/11, trùng với ngày sinh của thủ tướng đầu tiên của quốc gia này - ông Jawaharlal Nehru. Thủ tướng Nehru nổi tiếng với tình thương yêu dành cho trẻ em.
Tại Thổ Nhĩ Kỳ, ngày thiếu nhi là 23/4, đây là “Ngày lễ chủ quyền quốc gia và ngày trẻ em”. Đây là dịp lễ lớn, các hoạt động và nghi lễ kéo dài trong một tuần.
TB (theo VTC)