Người truyền lửa yêu quê hương

Ông Mai thổi chiếc kèn Harmonica cho con cháu nghe

Trai làng Rọng

Là 1 trong 2 thanh niên của xã Đại Sơn viết đơn tình nguyện nhập ngũ năm 2023, anh Đoàn Huy Hiệu vui vẻ khoe vừa khám tuyển đạt loại A và sẽ tiếp bước vào quân ngũ theo truyền thống lớp lớp trai làng Rọng, thôn Nghĩa Dũng. "Chúng cháu luôn được các bác CCB trong làng, ngoài xã, nhất là ông Mai kể về truyền thống quê hương, răn dạy những điều hay. Đó là hành trang cho thanh niên chúng cháu bước vào đời", anh Hiệu chia sẻ.

Vượt qua nhiều giai đoạn chiến tranh gian khó, người dân Nghĩa Dũng luôn kiên cường, nghĩa khí, đoàn kết. Phát huy truyền thống quê hương, trong 2 cuộc kháng chiến chống Pháp, Mỹ, người lính Cụ Hồ Nguyễn Xuân Mai luôn nêu cao đức cương trực, tính tiên phong, vượt khó khăn, sẵn sàng hy sinh vì Tổ quốc. Dấu chân của ông in trên nhiều chiến trường từ quê hương Hải Dương đến Trị Thiên... Trong 16 con trai, gái, dâu, rể của ông có tới 8 CCB. Sau ông có con trai lớn và cháu đích tôn đều từng làm Xã đội trưởng xã Đại Đồng (nay là xã Đại Sơn).

Tháng 5.1953, khi kháng chiến chống thực dân Pháp khốc liệt nhất, ông Nguyễn Xuân Mai vừa tròn 18 tuổi, đã xung phong nhập ngũ vào đại đội Nguyễn Huệ (Huyện đội Tứ Kỳ). Năm 1958, ông xuất ngũ về xây dựng quê hương. Sau 4 năm (1960-1964) làm Xã đội trưởng, ông lại tái ngũ, vào chiến trường Nam Trung bộ. Năm 1967, ông vượt sông Bến Hải, vào làm Phó Ban Binh vận phụ trách công tác tuyên truyền (Thành đội Huế, Quân khu Trị Thiên)...

Năm 1970, ông bị thương nên về quê, lại xông pha dựng xây quê hương. Với tính cương trực và lối sống giản dị, nghĩa tình, từ năm 1971-1988 ông được tín nhiệm đảm nhận nhiều cương vị lãnh đạo đảng ủy, chính quyền, phụ trách các hoạt động chăm lo chính sách - xã hội... của xã Đại Đồng. Ông được tặng thưởng các Huân chương Kháng chiến hạng nhất, hạng nhì, Chiến sĩ vẻ vang hạng ba, Chiến sĩ giải phóng hạng ba. Đến nay, ông đã được tặng Huy hiệu 60 năm tuổi Đảng, nhiều bằng khen, giấy khen, danh hiệu.

Ông Đoàn Văn Đẩu, Chủ tịch Hội CCB xã Đại Sơn nhận xét: "Ông Mai luôn sống gương mẫu. Ông là người truyền lửa lòng yêu quê hương, đất nước cho thế hệ trẻ, động viên các CCB phát huy truyền thống bộ đội Cụ Hồ".

Mỗi lần gặp gỡ, ông Mai (giữa) luôn cùng các đồng đội cũ ôn lại ký ức hào hùng thời quân ngũ

Tiếng kèn gọi địch đầu hàng

Một ngày cuối đông, tại thôn Nghĩa Dũng, chúng tôi được chứng kiến cảnh bùi ngùi gặp mặt của ông Mai và 2 đồng đội cũ là các ông Nguyễn Duy Tuy ở phường Thạch Khôi và Nguyễn Thanh Hải ở phường Quang Trung (TP Hải Dương), cùng vào Thành Huế cuối năm 1967. Trong căn nhà ấm áp, ông Mai cho chúng tôi xem chiếc kèn Harmonica có dòng chữ “Chiếc kèn dự hội mùa xuân - Huế, xuân 1968” được đặt cẩn thận giữa những kỷ vật của gia đình. Ông kể lại chuyện dự cuộc tổng tiến công ở TP Huế vào xuân Mậu Thân 1968 trong nỗi bồi hồi xúc động khó tả.

Tháng 9.1967, Trung uý Nguyễn Xuân Mai, Trợ lý chính trị D351 (E2, Quân khu3) nhận lệnh đi B, với mật ngữ "Dự hội mùa xuân". Khi lên đường, thủ trưởng Quân khu tặng ông chiếc kèn Harmonica. Ông Mai được giao làm Phó Chính trị viên một tiểu đoàn ở Trung đoàn 5, Thành đội Huế. Theo nhiệm vụ được giao phụ trách tuyên truyền binh vận, dọc đường, ông Mai đứng trên thùng xe ô tô tải thổi kèn Harmonica các bài “Giải phóng miền Nam”, “Vì nhân dân quên mình”, “Tiến quân ca”... Cứ sau mỗi lần thổi kèn là một lần ông lên loa, kêu gọi những binh lính của chính quyền Sài Gòn đầu hàng. Nghe tiếng kèn và lời kêu gọi, hàng trăm binh lính từ các đồn, nơi ẩn náu rủ nhau mang vũ khí ra hàng.

TRANG LÂM