Người trẻ thờ ơ khám sức khoẻ tiền hôn nhân

Tỷ lệ khám rất thấp

Theo Chi cục Dân số - Kế hoạch hoá gia đình tỉnh Hải Dương, hiện nay, công tác tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn cho những người trong độ tuổi mới chủ yếu mới dừng ở bước tư vấn. Tỷ lệ các cặp đôi khám sức khỏe trước khi kết hôn trong năm 2023 rất thấp (khoảng 8%). Phần lớn các cặp nam nữ chuẩn bị kết hôn chưa nhận thức được lợi ích, vai trò của việc này trước khi lập gia đình.

Phóng viên đã tiếp cận 9 cặp đôi mới kết hôn trong năm 2023. Kết quả chỉ 1 cặp đôi cho biết có tới gặp bác sĩ để được tư vấn và khám sức khoẻ trước khi thành vợ chồng.

Chị N.T.V.K. ở Nam Sách chuẩn bị tổ chức lễ cưới vào đầu năm sau. Nói về việc khám sức khoẻ trước khi kết hôn, chị K. thẳng thắn: "Cả tôi và bạn trai đều chưa có dự định này. Tôi thấy chẳng cần thiết vì sức khoẻ của cả hai đều bình thường".

Một cán bộ Chi cục Dân số - Kế hoạch hoá gia đình tỉnh Hải Dương cho biết nhiều người chưa quan tâm đến khám sức khoẻ tiền hôn nhân. Một bộ phận không nhỏ thanh niên có tâm lý e ngại khi đến bác sĩ để khám ở các vùng "nhạy cảm" trên cơ thể. Không ít trường hợp sợ việc phát hiện ra bệnh có thể sẽ ảnh hưởng đến tình yêu đôi lứa...

Thống kê của Viện Nghiên cứu gia đình và giới cho thấy, mỗi năm cả nước có trên 60.000 vụ ly hôn, trong đó 70% thuộc về các gia đình trẻ trong độ tuổi từ 18-30. Còn theo thống kê của Bộ Y tế, mỗi năm Việt Nam có hơn 41.000 trẻ bị dị tật bẩm sinh. Cứ 33 trẻ sinh ra lại có 1 trường hợp mắc các loại bệnh như hội chứng Down, Edwards, dị tật ống thần kinh, tan máu bẩm sinh Thalassemia và hàng loạt bệnh lý khác. Dị tật bẩm sinh gây ra hàng nghìn ca tử vong cho trẻ sơ sinh... Có nhiều nguyên nhân dẫn tới những hệ luỵ này, trong đó có việc nhiều cặp đôi đã thờ ơ, không khám sức khoẻ, chưa có sự chuẩn bị đầy đủ trước khi bước vào đời sống hôn nhân.

Thanh niên sắp kết hôn bắt đầu một cuộc sống mới phải đối diện với nhiều vấn đề về sức khoẻ sinh sản, sức khoẻ tình dục. Họ cần được khám sức khoẻ tổng thể và cơ quan sinh sản để đánh giá, phát hiện, điều trị sớm những bệnh lý truyền nhiễm, di truyền có thể ảnh hưởng tới các vấn đề về tình dục, mang thai, sẵn sàng chào đón đứa con khỏe mạnh, giảm tỷ lệ ly hôn... Theo các chuyên gia y tế, cả nam, nữ nên khám sức khỏe trước hôn nhân tối thiểu từ 3-6 tháng.

Bỏ qua khám sức khoẻ tiền hôn nhân là một sai lầm, có thể gây ra những tác động xấu đến cuộc sống, hạnh phúc của mỗi gia đình trong tương lai, rộng hơn là ảnh hưởng tới chất lượng dân số nói chung.

Cần sự vào cuộc thực chất

Hải Dương đặt mục tiêu đến năm 2030 có 90% số nam, nữ thanh niên được tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn. Trước mắt trong năm 2024, toàn tỉnh phấn đấu tăng thêm ít nhất 5% số cặp đôi thực hiện việc này.

Để đạt được mục tiêu trên, nhiều ý kiến cho rằng cần có sự vào cuộc thực chất từ nhiều phía. Trước hết cần tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ, chính quyền các cấp, sự vào cuộc, chung tay của các ban, ngành, đoàn thể từ tỉnh đến cơ sở. Ngành y tế phối hợp chặt chẽ hơn nữa với các ngành, địa phương để đa dạng hình thức tuyên truyền nhằm làm chuyển biến nhận thức, ý thức, trách nhiệm của nam, nữ trong độ tuổi kết hôn. Nhân rộng các mô hình, câu lạc bộ truyền thông về lĩnh vực này trong các cơ sở giáo dục từ bậc THCS trở lên. Thường xuyên tổ chức các hoạt động khám và tư vấn sức khoẻ cho người ở độ tuổi vị thành niên, thanh niên...

Lãnh đạo Chi cục Dân số - Kế hoạch hoá gia đình tỉnh Hải Dương cho biết đã và đang phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể, đặc biệt là Sở Giáo dục và Đào tạo, Tỉnh đoàn, Liên đoàn Lao động tỉnh triển khai các hoạt động truyền thông, tư vấn kiến thức, kỹ năng chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên. Toàn tỉnh đã thành lập được 390 câu lạc bộ tiền hôn nhân, 34 câu lạc bộ "Hỗ trợ trẻ em gái". Đến ngày 26/12, Hải Dương đã có 128 xã triển khai Đề án tăng cường tư vấn và cung cấp dịch vụ dân số - kế hoạch hoá gia đình cho vị thành niên, thanh niên...

Chủ đề của Tháng hành động quốc gia về dân số và Ngày Dân số Việt Nam 26/12/2023 là "Tham gia tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn vì hạnh phúc gia đình, vì tương lai đất nước". Chủ đề này một lần nữa nhấn mạnh tầm quan trọng của việc khám sức khoẻ tiền hôn nhân và kêu gọi mỗi cá nhân, gia đình và toàn xã hội hãy cùng nhau hành động.