Nhiều học sinh, sinh viên nghiện thuốc lá nhưng gia đình, nhà trường và cộng đồng chưa thực sự quan tâm vận động các em từ bỏ thuốc lá...
Nhiều học sinh, sinh viên nghiện thuốc lá, ảnh hưởng xấu tới sức khỏe
Hiện nay, người hút thuốc lá ngày càng có xu hướng trẻ hóa, tập trung ở lứa tuổi thanh niên. Để giúp nhóm đối tượng này nâng cao nhận thức về tác hại của thuốc lá, thay đổi hành vi, rất cần sự chung tay vào cuộc của cả gia đình, nhà trường và xã hội.
"Đốt" sức khỏe Không khó để bắt gặp hình ảnh những nam học sinh, sinh viên hút thuốc lá ở những quán giải khát cạnh trường học, trong các quán game online hay ở ngay ngoài đường. Đây là lứa tuổi có nhiều biến động về tâm sinh lý nên các em thường tò mò, ưa khám phá, dễ bị bạn bè rủ rê, lôi kéo. Trong khi đó, hiện nay việc mua bán thuốc lá rất dễ dàng. Dù Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá nghiêm cấm hành vi bán thuốc lá cho người dưới 18 tuổi nhưng trên thực tế vì lợi nhuận nên hầu hết người bán đều phớt lờ quy định này.
Mới 21 tuổi nhưng Nguyễn Hoàng B. sinh viên Đại học Sao Đỏ đã hút thuốc từ 4 năm nay. B. kể: “Từ nhỏ em đã quen với khói thuốc lá vì trong gia đình có người hút. Nhiều bạn cho rằng phải hút thuốc lá (HTL) để thể hiện mình là người lớn, nhất là khi thấy một số bạn hút thuốc và nhả khói chữ O nên càng khiến em tò mò, muốn thử cảm giác. Những lời rủ rê, thậm chí thách thức của bạn bè thôi thúc em thử để biết mùi vị của thuốc lá ra sao". B. bắt đầu tập HTL từ khi học lớp 11. Mới đầu, B. chỉ hút khoảng 2-3 điếu một ngày rồi dần dần tăng lên 5-7 điếu, bây giờ, mỗi ngày B. hút hết 1 bao. Trong giờ giải lao giữa các tiết học, theo thói quen, B. thường tranh thủ hút 1 điếu. Tiền bố mẹ cho để ăn sáng đều được B. dành để mua thuốc lá. Khi gia đình biết B. hút thuốc đã khuyên con bỏ nhưng B. vẫn chưa làm được. Gần đây, B. bắt đầu cảm nhận được những dấu hiệu ảnh hưởng của thuốc lá tới sức khỏe khi thỉnh thoảng lại bị ho khan. B. đã nghĩ tới việc quyết tâm bỏ thuốc nhưng không biết đến bao giờ mới có thể thực hiện được.
Cứ sau giờ học, quán internet gần Trường THPT Kinh Môn rất đông học sinh. Tranh thủ nghỉ ngơi giữa các hiệp chơi, vài em cầm điếu thuốc trên tay phì phèo hút, thỉnh thoảng lại văng tục, chửi thề. Không gian quán chật chội, bí bách, ngột ngạt bởi mùi thuốc lá đặc quánh.
Khi tiếng trống tan trường vang lên, học sinh Trường THPT Nguyễn Du (TP Hải Dương) ùa ra. Một nhóm nam học sinh ghé vào quán nước gần trường. Bên cạnh cốc trà đá, một số học sinh không quên gọi cho mình một điếu thuốc lá, châm lửa hút, nhả khói, lim dim mắt. Không chỉ vậy, một số em còn hút cả thuốc lào. Tình trạng trên không hiếm gặp ở những trường đại học, cao đẳng, THPT khác.
Gia đình tăng cường kiểm soát Thực tế cho thấy nhà trường chỉ có thể kiểm soát, nghiêm cấm học sinh, sinh viên HTL trong môi trường học đường. Tuy nhiên, chỉ cần bước chân ra ngoài cổng trường là các em có thể dễ dàng mua thuốc lá ở quán nước hoặc ở một cửa hàng tạp hóa bất kỳ. Người thân HTL cũng trở thành một tiền lệ xấu, dễ khiến các em bắt chước, học theo. Nếu phát hiện con em mình HTL thì những lời khuyên răn từ những người này cũng không đủ sức nặng.
Thời gian qua, để nâng cao nhận thức cho học sinh, sinh viên về tác hại của thuốc lá, Tỉnh đoàn đã phối hợp với Sở Y tế đa dạng hóa các hoạt động tuyên truyền về tác hại của thuốc lá. Từ năm 2015 đến nay, Tỉnh đoàn phối hợp tổ chức các lớp tập huấn tuyên truyền về tác hại của thuốc lá cho khoảng 1.500 học sinh, sinh viên của 9 trường đại học, cao đẳng trên địa bàn tỉnh. Năm 2015, Trung ương Đoàn đã chọn Hải Dương để triển khai Hội thi tìm hiểu về Luật Phòng chống tác hại thuốc lá và sáng kiến về phòng chống tác hại của thuốc lá trong đoàn viên, thanh niên khối trường đại học, cao đẳng. Hội thi đã nhận được sự hưởng ứng của nhiều trường đại học, cao đẳng trên địa bàn tỉnh. Anh Nghiêm Xuân Tuấn, Phó Bí thư Tỉnh đoàn, Chủ tịch Hội Sinh viên tỉnh cho biết: “Từ nay đến cuối năm, Tỉnh đoàn tiếp tục phối hợp với Sở Y tế tuyên truyền, nâng cao nhận thức về tác hại của thuốc lá, không chỉ thực hiện tại các trường học mà sẽ mở rộng ở 12 huyện, thị xã, thành phố".
Bên cạnh sự vào cuộc của nhà trường, Đoàn Thanh niên, việc vận động thanh niên không HTL rất cần tới sự phối hợp chặt chẽ của gia đình. Trước hết, người thân trong gia đình không nên hút thuốc để làm gương cho con em mình. Các bậc phụ huynh cần sát sao với con, kịp thời phát hiện khi con em mình bắt đầu HTL. Ngoài ra, các cơ quan chức năng cần đẩy mạnh kiểm tra, kiểm soát, xử lý các hành vi vi phạm trong HTL và kinh doanh thuốc lá.
HUYỀN TRANG
