Người cao tuổi Thanh Lang mê hát chèo

Câu lạc bộ Văn nghệ người cao tuổi xã Thanh Lang góp phần gìn giữ, phát huy bộ môn nghệ thuật chèo

Không chỉ góp phần phát triển phong trào văn hoá, văn nghệ, thể thao ở địa phương, người cao tuổi (NCT) xã Thanh Lang (Thanh Hà) còn đang góp phần nuôi dưỡng, phát huy giá trị môn nghệ thuật chèo truyền thống.

Già cũng học

Một buổi chiều ở nhà văn hoá thôn Lang Can 2, xã Thanh Lang, các ông bà trong Câu lạc bộ (CLB) Văn nghệ NCT của xã áo quần xúng xính hát múa. Trên sân khấu nhỏ của nhà văn hóa thôn, các "nghệ sĩ làng" say sưa biểu diễn các tiết mục chèo như quên đi cái oi ả, nóng bức của mùa hè. Dù tuổi đã cao nhưng những lời ca của các bà vẫn trong trẻo, các điệu múa vẫn uyển chuyển, nhịp nhàng.

Bà Nguyễn Thị Vân, thành viên CLB năm nay đã 73 tuổi cho biết CLB thành lập từ năm 2006 với gần 20 người và số lượng đó vẫn được duy trì tới nay. Hiện do nhiều thành viên bận công việc gia đình, giúp các con trông cháu nhỏ nên CLB chỉ duy trì sinh hoạt hai tuần một lần vào tối thứ bảy.

"Tôi rất đam mê văn nghệ, đặc biệt là nghệ thuật chèo từ khi còn nhỏ, nhưng vì điều kiện kinh tế gia đình khó khăn nên không được theo đuổi đam mê. Bởi vậy nên khi CLB Văn nghệ NCT của xã được thành lập, tôi liền đăng ký tham gia. Ngoài giúp các thành viên gặp gỡ, trao đổi về cách đàn hát, biểu diễn, CLB còn giúp chúng tôi sống vui, sống khỏe hơn", bà Vân chia sẻ.

Để có các tiết mục múa hát chèo, các thành viên trong CLB tự sưu tầm băng đĩa, tài liệu để học theo. Khi đã chọn được tiết mục phù hợp, họ cùng họp bàn chọn người hát chính, người múa phụ họa. "Mặc dù ai trong CLB cũng có thể hát múa, nhưng chọn người có giọng ca phù hợp thì tiết mục sẽ thành công hơn", bà Vân nói. Vì vậy, mỗi lần chuẩn bị tập luyện một tiết mục mới là trong CLB như có một cuộc thi, ai cũng cố gắng thể hiện mình để giữ vị trí ca chính. 

Bà Phan Thị Bình với giọng ca trong trẻo, luyến âm tốt nên hiện nay gần như đảm nhiệm ca chính trong CLB. Bà Bình cho biết để có thể hát tốt thì việc giữ sức khỏe là rất quan trọng, nhất là những NCT như bà lại càng khó khăn hơn. Cái khó nữa là việc học thuộc lời những bài chèo mới, thường lời rất dài mà theo bà thì "già rồi nên học khó vào hơn". Mỗi khi có tiết mục mới, bà Bình phải tranh thủ những lúc rỗi vừa hát, vừa ghi nhớ để thuộc lời.

Người múa cũng có cái khó riêng. Cùng việc phải ghi nhớ các động tác múa của từng người cho khớp với cả tiết mục thì ở cái độ tuổi xương khớp đã lão hóa, việc thực hiện các động tác cần sự mềm dẻo hay di chuyển nhanh là rất khó khăn. "Mỗi lần chuẩn bị cho tiết mục mới để biểu diễn cho các sự kiện của thôn, của xã là chúng tôi phải tập luyện nhiều hơn, các thành viên cũng phải về nhà tự ôn luyện thêm. Dù tuổi cao, học khó vào lại mệt nhanh, nhưng khi tiết mục đã hoàn thiện thì ai nấy đều vui mừng, phấn khởi", bà Bình nói.

CLB còn có đội chơi nhạc cụ riêng nên ngoài việc biểu diễn tại địa phương còn được mời giao lưu với CLB của nhiều huyện khác trong tỉnh và một số CLB của các tỉnh, thành phố như Hà Nội, Hải Phòng... 

Làm gương cho lớp trẻ

Theo các thành viên trong CLB Văn nghệ NCT xã Thanh Lang, những giai điệu chèo ngọt ngào đã nuôi dưỡng tâm hồn, giúp họ thêm yêu thương gia đình, yêu làng xóm, quê hương. Với họ, việc giữ gìn nét đẹp của nghệ thuật truyền thống là trách nhiệm, để cho thế hệ trẻ hiểu được và cùng tham gia bảo tồn văn hóa truyền thống.

Các thành viên của CLB thường tranh thủ đưa các cháu đến các buổi tập luyện, vừa để các cháu quan sát, vừa truyền lại kiến thức về môn nghệ thuật này. Nhiều cháu khi còn nhỏ được xem ông bà biểu diễn tỏ ra rất thích thú và cũng tập hát múa theo khi được ông bà truyền dạy. Nhưng tới khi lớn bắt đầu phải đi học thì gần như các cháu không còn thời gian để theo ông bà học nghệ thuật chèo nữa.

Bà Vân bộc bạch: "Đa phần giới trẻ hiện nay chỉ yêu thích những loại hình nghệ thuật giải trí hiện đại và thờ ơ với nghệ thuật truyền thống nên rất khó truyền dạy. Để giữ gìn và phát huy nghệ thuật chèo, chúng tôi chỉ còn cách tiếp tục duy trì sinh hoạt, sáng tác và biểu diễn nhiều tiết mục mới hấp dẫn hơn để thu hút lớp trẻ tham gia, góp phần giữ gìn vốn quý của dân tộc".

Ngoài CLB Văn nghệ NCT, xã Thanh Lang còn có nhiều CLB văn nghệ, thể thao khác. Phó Chủ tịch UBND xã Tăng Bá Trượng cho biết địa phương có phong trào văn hóa, văn nghệ, thể thao khá phát triển. Điều đó thể hiện ở việc xã thành lập được hệ thống CLB văn hóa, văn nghệ, thể thao từ xã tới thôn, thu hút đông đảo người dân tham gia. Đặc biệt, CLB Văn nghệ NCT của xã đã và đang làm tốt việc giữ gìn và phát huy môn nghệ thuật chèo truyền thống, là tấm gương sáng cho lớp trẻ noi theo và góp phần không nhỏ trong tuyên truyền thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Để nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống, trong thời gian tới, xã sẽ tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, đặc biệt tới thanh thiếu niên; tạo mọi điều kiện, kêu gọi xã hội hóa để đầu tư, nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị tại nhà văn hóa các thôn, nhà văn hóa xã để thu hút đông đảo người dân cùng tham gia sinh hoạt. 

NGUYỄN TRƯỜNG