Khi tiết trời chuẩn bị chuyển từ thu sang đông cũng là lúc người dân xã An Thanh (Tứ Kỳ) thường xuyên làm món cáy rang lá lốt để thết đãi khách.
Anh Phạm Đức Đồng khai thác cáy ngay tại ruộng ngoài đê sông Thái Bình của gia đình để làm món cáy rang lá lốt
Đất An Thanh không chỉ nổi tiếng với con rươi mà còn có cáy. Cáy sinh sống dọc bờ sông Thái Bình, đào lỗ chi chít xung quanh bờ ruộng. Có những thời điểm cáy nhiều như châu chấu. Mang vài chiếc chai nhựa đã cắt đầu, rắc chút bả vào bên trong rồi đem ra dựng ở bờ ruộng đợi khoảng 2 tiếng sau là người dân nơi đây sẽ có ngay mẻ cáy để chế biến các món ăn yêu thích.
Đầu tháng 10, con cáy to chắc, nhiều gạch và trứng. Ngoài những món như rau đay, mùng tơi nấu cáy, cáy nấu bánh đa, riêu cáy thì món ăn được người dân thích là cáy rang lá lốt. Không ai biết món ăn này có từ khi nào, do ai nghĩ ra. Chỉ biết đó là một món ngon khó cưỡng, kết tinh của hương vị đồng quê, dân dã không nhiều nơi có được.
Nhà anh Phạm Đức Đồng ở thôn An Định có diện tích khai thác rươi cáy ở ngoài đê sông Thái Bình. Anh cho biết cả nhà anh ai cũng thích ăn cáy rang lá lốt. Hiện nay dịch bệnh chứ như tầm này mọi năm bạn bè anh ở khắp nơi đều tìm về thăm gia đình anh Đồng và muốn được thưởng thức món ăn này.
Cáy cái, có trứng khi đem chế biến món cáy rang lá lốt sẽ ngon hơn
Cáy rang lá lốt dễ làm nhưng cũng khá kỳ công. Món này sẽ ngon nhất nếu chọn được mẻ cáy trứng hoặc cáy cái. Cáy cái ăn vừa mềm, lại ngọt hơn cáy đực. Sau khi bắt được mẻ cáy ưng ý, anh Đồng mang về ngâm và rửa nhiều lần bằng nước sạch. Có thể để cả gọng nhỏ của con cáy hoặc cắt gọng nhỏ đi, chỉ để hai gọng to. Tiếp đến là tưới lên chỗ cáy đã làm sạch một ít rượu gạo, ngâm trong 10 phút. Lũ cáy “dính” phải rượu thì ngay lập tức bài tiết hết mùi hôi.
Cho dầu vào chảo đun sôi, phi hành thơm lên. Bước tiếp theo là cho cáy vào đảo nhẹ nhàng, giữ lửa cháy vừa vừa. Khi nào thấy con cáy đã ngả sang màu đỏ thì bắt đầu tra hạt nêm, dầu hào, mì chính, nước mắm, xì dầu rồi tiếp tục đảo đều tay. Nếu dùng để làm mồi nhậu nên cho ít gia vị, còn nếu để ăn cơm thì có thể nêm nếm mặn hơn một chút. Khi cáy đã chín, thái nhỏ lá lốt đã rửa sạch rồi cho vào chảo đảo cùng. Bắc ra đổ lên đĩa, rắc chút lá chanh thái nhỏ lên trên là có thể thưởng thức ngay.
Người dân An Thanh bảo rằng món này vừa rẻ lại vừa ngon. Nếu 6 người ăn thì chỉ cần mua một kg cáy giá tầm 120.000 đồng, nếu chọn được cáy cái hoặc cáy trứng thì giá cũng chỉ 150.000 – 160.000 đồng/kg. Món này chỉ mất 25-30 phút chế biến.
Món cáy rang lá lốt
Món cáy rang lá lốt phù hợp nhất khi thời tiết bắt đầu chuyển từ thu sang đông. Giữa thời tiết se lạnh, được thưởng thức món ăn mang đậm hương vị đồng quê này cảm giác thật khó tả. “Khi nhai con cáy mới cảm nhận được vị ngọt thơm của thịt cáy trong miệng”, anh Đồng chia sẻ.
Đã từng có nhóm du khách nước ngoài về An Thanh trải nghiệm vùng khai thác rươi cáy. Họ được thưởng thức và rất ấn tượng với các món ăn được chế biến từ cáy, đặc biệt là cáy rang lá lốt.
Có ý kiến cho rằng, vào vụ khai thác rươi cáy, An Thanh hoàn toàn có thể mở thêm dịch vụ nhà hàng chế biến các món ăn từ hai con đặc sản này. Du khách có thể sẽ về khám phá, trải nghiệm việc khai thác rươi cáy và các món ăn tại chỗ.
TIẾN MẠNH