Chỉ có những người lính từng trải qua bom gào, đạn xối, cái chết luôn rình rập và bao lần nghiêngmình nuốt dòng nước mắt bên mộ đồng đội vừa hy sinh mới có thể viết được những dòng thơ chắt ra từ gan ruột của mình như “Viếng bạn” của Đoàn Đức Bình. Bởi vậy, dẫu tác giả chỉ khiêm nhường tinh tế trong dòng tự sự “tôi” nhưng bài thơ đã đạt tới tầm phổ quát: Nỗi đau trước sự hy sinh của đồng đội của tác giả đã cũng là nỗi đau của cả dân tộc.
Viếng bạn
Tôi thẫn thờ đứng lặng
Bên hàng mộ ven đồi.
Sợ làm đau ngọn cỏ
Quanh chỗ nằm bạn tôi.
Tháng tư mùa mưa rơi,
Lạnh nén nhang cháy dở.
Tiếng ngàn thông nức nở,
Thao thiết không thành lời.
Lứa bạn thuở cùng thời,
Đưa tôi về quá khứ:
Tình - Xuân ơi! Có nhớ,
Ngày chúng mình xa quê?
Nỗi buồn buổi chia ly,
Làng cũ không còn nữa.
Con sông đau đất lở,
Xóm làng đau - Người đi.
Viếng bạn nào có chi,
Chỉ lòng người… với gió.
Cơn mưa rừng vẫn đổ,
Tím ngắt chiều Gio Linh.
-------------------- Quảng Trị 4-2005
ĐOÀN ĐỨC BÌNH
|
|
Bài thơ được tác giả viết khi về thăm chiến trường Quảng Trị xưa, nơi mỗi lá cây, ngọn cỏ, nắm đất đều hòa xương máu của bao người con anh dũng. Anh cẩn trọng đặt từng bước chân:
Sợ làm đau ngọn cỏ
Quanh chỗ nằm bạn tôi. Người đồng đội sống sót đứng lặng đi trước mộ người đã khuất thấm thía nỗi đau mất mát, âm dương cách trở, chỉ có ký ức sống mãi với nỗi tiếc thương vô hạn trào dâng, trong dòng hồi tưởng, người cựu chiến binh Đoàn Đức Bình như thấy:
Tiếng ngàn thông nức nở,
Thao thiết không thành lời. Sự hy sinh của các đồng đội nay đã đơm hoa kết trái hòa bình, độc lập cho dân tộc nên Tổ quốc và nhân dân ghi công các anh. Anh thầm ôn lại những kỷ niệm xưa còn đọng lại trong tâm khảm về những đồng đội yêu quý. Anh trải lòng mình cùng đồng đội năm xưa chung một chiến hào. Nỗi đau của riêng anh hòa trong nỗi đau của quê hương:
Nỗi buồn buổi chia ly,
Làng cũ không còn nữa.
Con sông đau đất lở,
Xóm làng đau - Người đi.Điệp từ: “Đau” như vết khắc vào lòng người và thời gian với những xót xa dâng nghẹn trong lòng, để rồi đằm lắng với khổ thơ cuối:
Viếng bạn nào có chi,
Chỉ lòng người… với gió.
Cơn mưa rừng vẫn đổ,
Tím ngắt chiều Gio Linh. Tuy vẫn có tiếng gió, tiếng “mưa rừng”, có màu “tím ngắt” của “chiều Gio Linh” mà tất cả như ngưnglại, thổn thức trong nỗi đau mất mát và lòng biết ơn. Bài thơ là lời tri ân với những anh hùng, liệt sĩ đã hy sinh vì quê hương đất nước, như nén hương lòng gửi vào trong gió, vọng vào trong lòng đất, ngát thơm mỗi sớm, mỗi chiều!
TRẦN VÂN HẠC
