Ngân hàng từ chối giãn nợ, giảm lãi, người vay mua ô tô chạy xe công nghệ khóc ròng

Ngân hàng thanh lý ô tô do người vay không trả được nợ - Ảnh: NGỌC PHƯỢNG

Khi lái xe kiến nghị ngân hàng (NH) giãn nợ, giảm lãi, nhiều NH từ chối với lý do vay mua xe với mục đích tiêu dùng chứ không phải... xe công nghệ.

Lái xe khốn đốn

Anh N.T.V. (quận Tân Bình, TP Hồ Chí Minh) cho biết tháng 7.2020 vay NH 300 triệu đồng để mua ô tô chạy Grab mưu sinh. Lãi suất cho vay thời điểm đó là 9,7%/năm. Ngay sau khi hết thời hạn mà NH nói ưu đãi, lãi suất tăng lên 12,7%/năm.

"Tôi rất sốc vì lãi suất cho vay lại tăng quá cao trong khi vì dịch COVID-19, thành phố giãn cách 3-4 tháng nay, tôi không có thu nhập. Hằng tháng, nhận được tin báo đòi nợ của NH, tôi như ngồi trên đống lửa. 

Tôi đã đề nghị NH giảm lãi nhưng không được chấp thuận vì NH cho tôi vay tiêu dùng chứ không phải vay chạy Grab. Vì vậy không thể lấy lý do này để đề nghị giảm lãi hay cơ cấu nợ, giãn nợ" - anh V. nói và cho hay luôn phải lo nợ quá hạn sẽ bị phạt, sau này muốn vay NH cũng khó, trong khi suốt 3 tháng qua, tiền để mua thực phẩm trang trải cho gia đình còn phải tằn tiện thì biết xoay ở đâu để trả nợ NH bây giờ.

Anh V. mong mỏi NH hạ lãi suất cho vay và gia hạn trả nợ cho khách hàng, nhất là những người vay mua xe chạy Grab để mưu sinh như anh. Đây là tình cảnh rất đặc biệt chứ không phải nguyên nhân chủ quan của khách hàng.

Tương tự, anh Đào Văn Bình (quận 6) còn khoản nợ gốc hơn 300 triệu đồng tại một NH cổ phần có trụ sở ở Hà Nội. Dù đã phải "treo xe" hơn 3-4 tháng qua nhưng mỗi tháng vẫn phải đều đặn đóng gốc và lãi hơn 9 triệu đồng, trong đó 5,7 triệu đồng là nợ gốc, số còn lại là tiền lãi.

"Nhà tôi bị phong tỏa suốt 2 tháng qua không ra ngoài được. Tôi trình bày với NH nhưng họ không đồng ý giãn nợ hay giảm lãi. Do vậy mỗi tháng tôi phải vay mượn vòng quanh để đóng", anh Đào Văn Bình nói.

Anh cũng bức xúc vì khi cho vay, NH đã khảo sát, biết rõ nguồn thu của gia đình anh, giấy tờ xe NH nắm nhưng vẫn không xem xét để giúp người vay vượt qua giai đoạn khó khăn này. Thậm chí chỉ cần trễ hạn một ngày là phạt.

Có thể gửi đơn đến Ngân hàng Nhà nước

Sau khi cơn sốt cho vay tiền mua ô tô để chạy xe công nghệ rộ lên khoảng 7 năm trước, những năm gần đây nhiều NH vẫn đẩy mạnh cho vay mua ô tô vì lãi suất cho vay khá cao nhưng mục đích vay trên hồ sơ chủ yếu là cho vay tiêu dùng thay vì vay mua ô tô để chạy xe công nghệ.

Tổng Giám đốc một NH cổ phần tại TP Hồ Chí Minh cho biết 3 năm nay NH chỉ cho vay dưới dạng cho vay tiêu dùng, tức người vay có thêm nguồn trả nợ khác từ lương vì cho vay chạy xe công nghệ rủi ro khá cao.

Vị này lý giải rằng trước đây xe ít nhu cầu nhiều, còn hiện nay số xe chạy dịch vụ tăng mạnh, doanh thu của lái xe không còn được như trước. Chưa kể, xe chạy dịch vụ thường là loại phổ thông, lại khai thác triệt để nên nếu NH có thu hồi thì cũng rất khó thanh lý.

Do cho vay với mục đích tiêu dùng nên nhiều NH cũng lấy lý do này từ chối giảm lãi hay cơ cấu cho người vay vì sử dụng không đúng mục đích.

Ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó Giám đốc phụ trách NH Nhà nước chi nhánh TP Hồ Chí Minh cho biết vừa qua NH Nhà nước đã ban hành thông tư số 14, theo đó các NH được cơ cấu lại thời hạn trả nợ đối với số dư nợ gốc và/hoặc lãi của khoản nợ phát sinh trước ngày 1.8.2021 từ hoạt động cho vay, cho thuê tài chính. 

Ngoài ra các NH cũng được cơ cấu lại các khoản phát sinh nghĩa vụ trả nợ gốc và/hoặc lãi trong khoảng thời gian từ ngày 23.1.2020 đến 30.6.2022. 

Do vậy người vay nên đọc kỹ quy định của thông tư này, nếu thuộc diện theo quy định thì có thể làm đơn đề nghị gửi đến NH cho vay. Trường hợp bị từ chối, người vay có thể gửi đơn đến NH Nhà nước.

Thông tư 14 chủ yếu quy định về khoảng thời gian các NH được cơ cấu nợ và không giới hạn cụ thể đối tượng, mục đích vay, do vậy sẽ tùy ở quyết định của các NH.

Ông Bùi Danh Liên, Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hà Nội cho rằng trong lúc khó khăn do dịch COVID-19, NH cũng nên tính toán miễn, giảm lãi suất cho vay, giãn nợ như hướng dẫn của NH Nhà nước để chia sẻ.

Dù sao nhiều NH vẫn có lợi nhuận với hàng trăm đến vài nghìn tỷ đồng trong 6 tháng qua, nên vì lợi ích chung của đất nước là cùng chung tay sớm đưa đất nước vượt qua đại dịch, khôi phục và phát triển kinh tế, NH nên giảm lãi suất cho vay, giãn nợ cho khách hàng, trong đó có các lái xe Grab đang bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19.

Trường hợp không giảm được lãi suất cho vay thì NH cần giữ nguyên mức như cũ chứ không thể tăng vào lúc khách hàng bị kiệt quệ do dịch.

Các ứng dụng hỗ trợ gì cho lái xe trong mùa dịch?

Các ứng dụng có tung ra chính sách hỗ trợ cho lái xe chịu ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19.

Grab và Be cho phép lái xe chuyển từ xe 4 bánh sang chạy xe 2 bánh để có thu nhập trong thời gian tạm dừng GrabCar và BeCar.

Trong đó, với lái xe từ ô tô sang chạy xe 2 bánh, Be có chương trình hỗ trợ bảo đảm doanh thu khoảng 5 triệu đồng/tháng, làm việc với các NH để giảm nợ các khoản vay của lái xe mua ô tô để chạy dịch vụ. Với lái xe chạy xe 4 bánh của Grab, chưa có thông tin của hãng về hỗ trợ những khoản vay cho lái xe.

Với lái xe 2 bánh Be hỗ trợ khẩn cấp để giúp lái xe khó khăn, trong khu cách ly với ngân sách 3 - 10 triệu đồng/người. Grab hỗ trợ 100% khoản phí phạt hành chính, tối đa 2 triệu đồng/trường hợp nếu lái xe thực hiện đúng quy định giao nhận hàng nhưng vẫn bị phạt...

Trả lời phóng viên về việc một số lái xe phản ánh rằng chưa được NH giảm lãi và cơ cấu nợ dù mấy tháng qua phải "treo xe", đại diện Grab cho biết ngắn gọn:

Ngay khi dịch COVID-19 bùng phát tại Việt Nam, từ tháng 4.2020, Grab đã đề xuất một số NH xem xét giãn nợ, giảm lãi suất cho đối tác GrabCar. Rất mong thành phố sớm khống chế được dịch, mở lại các hoạt động kinh tế, trong đó có các dịch vụ như GrabCar, GrabBike theo lộ trình bảo đảm an toàn.

Theo ghi nhận, những tháng gần đây lượng ô tô thanh lý của một số NH thương mại đã tăng lên đáng kể.

Đại diện lãnh đạo một NH thương mại ở Hà Nội cho biết hầu hết xe được NH thanh lý là tài sản bảo đảm khoản vay. Do khó khăn, khách hàng không thể trả nợ đúng hạn tiền gốc và lãi vay nên đã giao xe cho NH.

Theo Tuổi trẻ