Nắng nóng phá vỡ kỷ lục nhiệt độ cả chục năm trước, tháng 5 còn khắc nghiệt hơn

Chiều 1/5, ông Nguyễn Đức Hòa, Phó Trưởng Phòng Dự báo khí hậu, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia cho biết, trong tháng 4, ở khu vực Tây Bắc Bắc Bộ và các tỉnh từ Thanh Hóa - Phú Yên đã xuất hiện 3 đợt nắng nóng và nắng nóng gay gắt, có nơi đặc biệt gay gắt.

Trong đó, đáng kể là đợt nắng nóng từ 26-30/4 xuất hiện ở toàn bộ Bắc và Trung Bộ. Đây cũng là thời điểm người dân bước vào kỳ nghỉ lễ 30/4-1/5. Lúc này, các tỉnh Tây Bắc Bắc Bộ và từ Thanh Hóa - Phú Yên nắng nóng gay gắt và đặc biệt gay gắt với nhiệt độ phổ biến 39-42 độ, Trung Bộ có nơi trên 43 độ.

Tại khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ xuất hiện nắng nóng và nắng nóng gay gắt kéo dài cả tháng qua.

Theo ông Hòa, trong tháng ghi nhận, nhiều trạm có giá trị nhiệt độ cao nhất ngày vượt giá trị lịch sử (GTLS) cùng thời kỳ và có nơi còn cao hơn giá trị cao nhất năm từng quan trắc được. Thậm chí, có những trạm đo vượt GTLS trước đó cả 10-20 năm.

Cụ thể, ngày 27/4 tại Hà Nội: trạm Láng ghi nhận mức nhiệt 41,5 độ, vượt GTLS 39 độ của 18 năm trước (2006); trạm Sơn Tây 40,4 độ, vượt mức 37,8 độ (1998) hay Hà Đông 40,5 độ, vượt 37,2 độ (năm 2015),… Cùng ngày này, ở Phủ Lý (Hà Nam) ghi nhận mức 41,8 độ, vượt GTLS cách đây 58 năm là 38,9 độ.

Ngày 28/4 cũng ghi nhận một loạt nơi nhiệt độ cao vượt GTLS cùng thời kỳ như Đông Hà (Quảng Trị) 44 độ, vượt mức 42,1 độ (năm 1980); Lạc Sơn (Hòa Bình) 42 độ, vượt 40,7 độ (năm 2012)…

Đặc biệt, tại Đông Hà (Quảng Trị) và Tương Dương (Nghệ An) ghi nhận nhiệt độ cao nhất 44 độ lần lượt trong ngày 28 và 30/4. Mức nhiệt này chỉ kém 0,2 độ so với nhiệt độ kỷ lục 44,2 độ ghi nhận tại Tương Dương vào ngày 7/5/2023.

Theo cơ quan khí tượng, nhiệt độ trung bình tại các khu vực Bắc Bộ, Bắc và Trung Trung Bộ tháng này cao hơn từ 2-4 độ, có nơi trên 4 độ. Các khu vực khác phổ biến cao hơn từ 1-3 độ, riêng Tây Nguyên có nơi cao hơn 3 độ so với trung bình nhiều năm (TBNN) cùng thời kỳ.

Đáng kể, trong tháng 4, xen kẽ những đợt nắng nóng, trên phạm vi toàn quốc đã xảy ra nhiều trận giông, lốc, sét và mưa đá, tập trung chính ở các tỉnh phía Bắc.

Miền Bắc nắng nóng gay gắt hơn, mưa nhiều hơn

Nhận định xu thế khí hậu tháng 5, chuyên gia Nguyễn Đức Hòa cho biết, nhiệt độ trung bình trên cả nước phổ biến cao hơn so với TBNN từ 1,5-2,5 độ, có nơi cao hơn so với TBNN cùng thời kỳ.

Tổng lượng mưa trong tháng tại khu vực phía Đông Bắc Bộ cao hơn từ 5-20%, trong đó một số nơi thuộc khu Đông Bắc có mưa cao hơn từ 25-30% so với TBNN. Riêng phía Tây Bắc Bộ thấp hơn từ 5-15%, các khu vực khác trên cả nước phổ biến thấp hơn từ 20-40% so với TBNN cùng thời kỳ.

Trong thời kỳ dự báo, áp thấp nóng phía tây tiếp tục hoạt động mạnh nên ở khu vực Bắc Bộ, các tỉnh từ Thanh Hóa-Phú Yên xuất hiện nhiều ngày nắng nóng và nắng nóng gay gắt, có nơi đặc biệt gay gắt.

Khu vực Tây Nguyên, Nam Bộ tiếp tục xuất hiện nhiều ngày nắng nóng diện rộng, có nơi nắng nóng gay gắt, tập trung trong 20 ngày đầu tháng.

"Hiện tượng nắng nóng và nắng nóng gay gắt trên cả nước dự báo xuất hiện nhiều hơn so với TBNN cùng thời kỳ", ông Hòa nhận định.

Ngoài ra, mưa giông ở khu vực Bắc Bộ có xu hướng gia tăng dần trong thời kỳ dự báo. Bên cạnh đó, trong giai đoạn 10 ngày cuối tháng 5, gió mùa Tây Nam ở phía nam có xu hướng hoạt động mạnh dần nên mưa có khả năng gia tăng hơn ở khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ.

Ông Hòa cảnh báo, trên phạm vi toàn quốc cần tiếp tục đề phòng các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như mưa giông kèm theo lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.

Trưởng Phòng Dự báo thời tiết Nguyễn Văn Hưởng thông tin thêm, hiện tượng giông, lốc, mưa đá khó có thể dự báo xa, nhưng có thể cảnh báo sớm hiện tượng này qua các thiết bị theo dõi như sử dụng ảnh mây vệ tinh, ảnh rada với độ phản hồi lớn; từ đó có thể đưa ra được cảnh báo trước khoảng 30 phút đến 1 tiếng.