Mỹ phẩm tự chế: Dùng sao cho an toàn?

Nhiều phụ nữ tự làm các loại dầu, son dưỡng để sử dụng

Trào lưu

Từ ngàn xưa, phụ nữ Việt Nam đã biết chăm sóc cơ thể bằng cách sử dụng nước vo gạo rửa mặt; bồ kết, sả, chanh để gội đầu. Ngày nay, phái đẹp có nhiều lựa chọn hơn với hàng trăm sản phẩm chăm sóc toàn diện tóc, da, móng, toàn thân từ nhiều quốc gia trên thế giới.

Tuy nhiên, sau vài thập niên quen thuộc với son, phấn, kem lót, kem nền, tinh chất dưỡng... do các công ty hóa mỹ phẩm sản xuất thì nhiều người đã quay lại sử dụng sản phẩm từ thiên nhiên. 

Chị em hạn chế dùng hóa mỹ phẩm do lo ngại hóa chất, chất bảo quản trong mỹ phẩm như paraben, cồn, hương thơm tổng hợp, chì... không tốt cho sức khỏe nếu sử dụng thường xuyên.

Hiện nay, tự làm mỹ phẩm để sử dụng đã trở thành trào lưu, một cách sống "xanh" được nhiều người lựa chọn. Chỉ cần gõ cụm từ "tự làm mỹ phẩm" hoặc hashtag #myphamhandmade#, #botdapmat#... trên các trang Google, YouTube, Facebook sẽ ra hàng nghìn kết quả hướng dẫn tự làm đủ loại mỹ phẩm như son, bột đắp mặt, nước hoa hồng, tinh dầu dưỡng da, dưỡng tóc...

Từ năm 2017 đến nay, chị Nguyễn Thị L. ở xã Quang Khải (Tứ Kỳ) thường tự làm son, tinh dầu bơ, tinh dầu dừa để dưỡng môi, dưỡng da.

Sau mỗi lần, chị lại tự rút kinh nghiệm để hoàn thiện các công thức mỹ phẩm do mình làm ra. Chị L. cho biết: "Mình đã mày mò học hỏi tự làm các loại son, dầu dưỡng vì có thể kiểm soát được nguồn nguyên liệu. Những nguyên liệu từ thiên nhiên như dừa, bơ, sáp ong, bột hoa quả... không có chì, an toàn cho sức khỏe".

Cũng như chị L, chị Nguyễn Thị H. ở xã Thượng Quận (Kinh Môn) đã nhiều lần tự làm nước hoa hồng để sử dụng. Nhà chị H. đang trồng vài nghìn cây hoa hồng với nhiều chủng loại nên lúc rảnh rỗi chị thường tự làm mỹ phẩm theo hướng dẫn trên ti vi.

"Tôi thấy họ hướng dẫn rất dễ làm, nhà lại có sẵn hoa hồng nên học làm theo. Sử dụng nước hoa hồng tự làm tôi thấy da tốt lên, quan trọng hơn là yên tâm về nguồn gốc", chị H. chia sẻ.  

Nghe cơ địa

Tuy nhiên, không phải cứ sản phẩm từ thiên nhiên là an toàn tuyệt đối. Chị Nguyễn Thị Bích H. ở xã Thanh Hải (Thanh Hà) vốn là "tín đồ" của các sản phẩm handmade. Chị H. cho biết đã tự làm và sử dụng nhiều sản phẩm handmade như kem dưỡng da, son, mặt nạ... đều rất ưng ý. Nhưng có lần dùng son chị đã bị dị ứng. "Sau khi dùng son được hơn 1 tiếng, tôi bắt đầu cảm thấy ngứa, môi sưng. Ngay lập tức tôi rửa sạch lớp son. Tôi thấy các loại mỹ phẩm tự làm có nguồn gốc thiên nhiên an toàn nhưng không phải ai cũng có thể dùng được, tùy vào cơ địa của mình có hợp hay không?".

Bác sĩ Hoàng Thị Lan, Trưởng Khoa Phẫu thuật thẩm mỹ (Bệnh viện Mắt và Da liễu tỉnh) cho biết rất nhiều người dị ứng khi sử dụng mỹ phẩm tự chế. Bản thân chị cũng từng bị dị ứng vì đắp mặt nạ bằng sữa chua.

Khoa Phẫu thuật thẩm mỹ cũng từng tiếp nhận và điều trị cho nhiều bệnh nhân dị ứng với các mức độ khác nhau vì các sản phẩm này. Có lần, khoa tiếp nhận một bệnh nhân đến khám trong tình trạng mặt sưng đỏ, mắt híp, phù nề, ngứa rát, bong vảy nhẹ.

Nguyên nhân do bệnh nhân sử dụng rượu ngâm rễ cây để trị nám. "Lúc đầu bệnh nhân bôi sản phẩm thấy hơi nóng nhưng nghĩ nóng mới hiệu quả, hết nám nhanh, nhưng không phải vậy. Sau khi dùng từ 2-3 ngày thấy khó chịu, bỏng rát nên mới đi khám. Các bác sĩ phải điều trị 1 tuần mới đỡ", chị Lan nói. 

Chị Lan khuyên những người muốn tự làm mỹ phẩm cần hiểu rõ tình trạng làn da và cơ địa của bản thân. Theo chị, có 5 loại da cơ bản là da khô, da thường, da hỗn hợp, da dầu và da nhạy cảm.

Nếu không xác định được mình thuộc loại da nào mà tự ý sử dụng các loại mặt nạ, tinh dầu dưỡng tự chế sẽ dễ gây khô da, hoặc thừa nhờn bị nổi mụn, mẩn ngứa. Những người có làn da nhạy cảm có thể bị dị ứng, ngứa, phồng rộp da ngay cả với những loại mặt nạ tự chế được nhiều người lựa chọn như nha đam, dưa leo, tinh bột nghệ. Khi đã xác định được mình thuộc loại da nào, cần chọn loại sản phẩm phù hợp.

Với làn da khô, sử dụng các loại sản phẩm tăng cường độ ẩm và khoáng chất như lòng đỏ trứng, mật ong; da dầu dùng luân phiên các sản phẩm để thấm hút dầu, làm sạch da và giữ ẩm như lòng trắng trứng, đất sét...

Khi sử dụng mỹ phẩm tự chế, người dùng cần thử lên một vùng da nhỏ, sau đó theo dõi xem có bị ngứa, kích ứng không. Cần đậy kín, bảo quản phù hợp, chỉ sử dụng trong thời gian cho phép, sau thời gian này dù không dùng hết cũng bỏ đi vì sản phẩm đã biến chất. Tuân thủ các nguyên tắc trên, những người yêu thích mỹ phẩm tự chế sẽ an toàn hơn khi lựa chọn dùng loại sản phẩm này.   

Quan trọng nhất khi tự làm các loại mỹ phẩm là nguồn gốc sản phẩm, bảo đảm quy trình thực hiện và bảo quản. "Tôi thấy nhiều người tự làm mặt nạ bằng nhiều nguyên liệu như bột đậu đỏ, khoai tây, cám gạo... Tuy nhiên, quy trình xay, nghiền các nguyên liệu này có an toàn không, cách bảo quản thế nào, nguồn gốc các loại nguyên liệu có rõ ràng không? Chỉ một trong các yếu tố trên không bảo đảm thì đều có thể gây dị ứng cho người sử dụng", chị Lan cho hay. 

QUỲNH THẢO