Mạo danh từ thiện trên mạng để trục lợi

​* PGS.TS Trương Văn Vỹ (giảng viên xã hội học tội phạm Đại học quốc gia TP Hồ Chí Minh):

Nên hướng đến tổ chức xã hội có uy tín

Người dân Việt Nam, đặc biệt là người dân TP Hồ Chí Minh, luôn có tấm lòng bao dung, sẵn sàng sẻ chia cho người khó khăn. Phải khẳng định rằng đây là một việc làm rất nhân văn, đáng hoan nghênh nhưng cũng vô tình trở thành "mảnh đất màu mỡ" cho các đối tượng xấu trục lợi, nếu người phát tâm không tỉnh táo.

Có nhiều đối tượng sống bằng "nghề lừa đảo", có người còn giả làm thương binh, tàn tật, bệnh nan y... để lừa gạt. Chính vì lẽ đó mà nhiều người mất niềm tin, có tâm lý ngại ngùng và không dám làm từ thiện. Để tránh bị lừa đảo, nhiều tổ chức và cá nhân tự bỏ thời gian đi xác minh tìm hiểu và đến trực tiếp gặp "người thật việc thật" để giúp đỡ. Theo tôi, đây đang là một khuynh hướng mới trong cộng đồng và có ý nghĩa khá tích cực.

Ngoài ra, nếu muốn ủng hộ, người dân nên hướng đến các tổ chức xã hội của Nhà nước có uy tín, có người chịu trách nhiệm có thể kiểm soát được đồng tiền hoặc quà tặng. Tránh việc quá tin vào các cuộc điện thoại kêu gọi, các thông tin đăng trên mạng từ các đối tượng mình không biết rõ họ là ai để quyên góp, ủng hộ. Có như thế vấn nạn lợi dụng lòng tốt để lừa đảo mới có thể hết đất sống.

* Nghệ sĩ Quyền Linh:

Tìm hiểu kỹ để không bị lợi dụng

Mạo danh các bệnh viện để lừa đảo trên nỗi đau của người bệnh là hành động mất đạo đức. Tôi mong người đã, đang và còn tiếp tục hành vi sai trái này hãy thức tỉnh và dừng lại. Bởi nếu tình trạng này tiếp diễn, dần dần các nhà hảo tâm cũng sẽ mất niềm tin.

Mười mấy năm nay tôi gắn bó với các chương trình xã hội, mỗi khi thấy hoàn cảnh khó khăn cần giúp, tôi đều kêu gọi, vận động đóng góp của cộng đồng để xây nhà, mổ tim... Với sự kết hợp hỗ trợ của cộng đồng, rất nhiều hoàn cảnh khó khăn được giúp đỡ, nhiều người được mổ tim.

Dù tự nguyện, nhưng quan điểm của tôi là việc kêu gọi, ủng hộ bắt buộc phải rất rõ ràng bằng giấy tờ, văn bản. Khi kết hợp với nhà hảo tâm nào, tôi chỉ là người kết nối, chính nhà hảo tâm phải là người trực tiếp trao món quà. Nếu không, tôi sẽ quay phim, chụp hình lưu lại để nhà hảo tâm thấy rằng số tiền và niềm tin ấy được trao đúng người.

Tôi có niềm tin rằng ai cũng có tấm lòng từ bi cả. Nhưng tôi chỉ muốn gửi gắm một điều rằng trước khi trao gửi niềm tin, mỗi bản thân phải có sự tìm hiểu kỹ lưỡng. Đừng quá nóng vội xót thương trước một bức ảnh, câu chuyện và gửi tiền bởi có thể niềm tin của mình bị các đối tượng lừa đảo lợi dụng.

* Chuyên gia tâm lý Trang Nhung (Trường Đại học Ngân hàng TP Hồ Chí Minh):

Không phải mọi thông tin, hình ảnh đều thật

Hiện tượng trục lợi từ thiện ngày càng trở nên phổ biến bởi lượng tiền đổ về là không ít dù mỗi người ủng hộ có thể chỉ chuyển khoản một chút, nhưng nhiều người sẽ là một con số lớn. Nếu không bị phát giác, những đối tượng này còn nhận được sự biết ơn, ghi nhận, khen ngợi của nhiều người.

Trong khi những người đứng ra kêu gọi và quản lý một cách chân chính chịu rất nhiều áp lực, thị phi và sự dò xét..., những kẻ trục lợi lại rất "vô tư" vì mục đích sử dụng đồng tiền này khác hẳn.

Để tránh bị sập bẫy, người dùng nên có xác minh thông tin cả người kêu gọi lẫn nhân vật cần được giúp đỡ. Phải hiểu rằng không phải mọi thông tin đều cung cấp sự thật, không phải mọi hình ảnh đều là sự thật, không phải tất cả các bài kêu gọi giúp đỡ đều xuất phát từ nguyện vọng của nhân vật...

Phải hình thành thói quen thẩm định thông tin trước khi hành động để lòng tốt không bị sai chỗ, bản thân không bị mất niềm tin vào việc làm tốt. Đừng ngần ngại gõ tên nhân vật chính cần giúp đỡ vào các công cụ tìm kiếm để có thêm dữ liệu về nhân vật đó.

Đừng ngại đọc hết các bình luận phía dưới bởi sẽ có những bình luận của người thân nhân vật giúp chứng thực thông tin. Đừng ngần ngại gọi đến số điện thoại liên hệ phía sau mỗi bài kêu gọi hoặc hãy thu xếp thời gian đến tận nơi (nhà ở, bệnh viện) để chứng thực, trao quà và động viên. Đó chính là làm từ thiện trọn vẹn.

* Ông Ngô Trần Vũ (Giám đốc Công ty NTS):

Đừng sập bẫy kẻ xấu

Ngày càng nhiều người lên Facebook kêu gọi cộng đồng ủng hộ các chương trình từ thiện. Tuy nhiên, nhiều trường hợp, một người dùng Facebook xúc động khi nhìn thấy tin kêu gọi giúp đỡ, lập tức chia sẻ mà không cần kiểm chứng. Bạn bè người đó thấy tin kêu gọi từ thiện, tưởng rằng bạn mình đã kiểm chứng nên lập tức chuyển tiền quyên góp cho luôn. Kết quả là nhiều người dùng đã vô tình tiếp tay và sập bẫy của những kẻ xấu lập ra chuyện kêu gọi từ thiện để trục lợi.

Để tìm ra mánh khóe lừa đảo của kẻ xấu núp bóng từ thiện cũng không phải là khó khăn. Người dùng có thể liên hệ với bên quyên góp để yêu cầu xác minh về thông tin người cần giúp, những yêu cầu phức tạp có thể làm cho kẻ xấu lúng túng. Bạn cũng có thể quyên góp cho bệnh nhân bằng cách đóng tiền chuyển khoản vào cho bệnh viện, trường học để giúp thay vì chuyển tiền vào một tài khoản không xác định.