Liên kết 3 nhà trong đào tạo nghề cho nông dân

Đề án đào tạo nghề cho nông dân được xem như cơ hội “vàng” giúp hàng triệu lao động được học nghề và có việc làm mới. Nhưng làm thế nào để vừa hoàn thành mục tiêu, vừa đảm bảo chất lượng đào tạo, người lao động sau khi học nghề có việc làm ổn định thì không đơn giản. Mô hình liên kết “3 nhà” (nhà nông – người học, nhà trường – người đào tạo, nhà sử dụng lao động – doanh nghiệp) có thể hóa giải thách thức trên.

Những mô hình hay

Công ty TNHH Phú Cường (quận Kiến An, TPHải Phòng) từ lâu đã trở thành địa chỉ quen thuộc của nông dân khi bà con muốn tìm hiểu, học nghề mới. Để đáp ứng nhu cầu học nghề của bà con, công ty này đã thành lập trung tâm dạy nghề với tham vọng giúp nông dân tiếp cận phương thức sản xuất tiên tiến, hiện đại. Bà Nguyễn Thị Lan Anh, Giám đốc Trung tâm Dạy nghề Phú Cường cho biết, để làm được điều đó, Trung tâm đã xây dựng chương trình đào tạo nông dân các kỹ năng sản xuất nông nghiệp dựa trên công nghệ cao. Sản phẩm nông dân làm ra sẽ được công ty bao tiêu toàn bộ.

Tại xã Hải Đường (Hải Hậu – Nam Định), việc liên kết “3 nhà” trong công tác đào tạo nghề cho nông dân cũng mang lại kết quả khả quan. Là xã thuần nông, dân cư đông (13 nghìn người, trong đó có 6.000 lao động) nên việc chuyển đổi cơ cấu lao động để tạo việc làm, thu nhập ổn định cho người dân là điều bức thiết, nhất là khi Hải Đường lại được chọn là 1 trong 11 xã điểm trên cả nước thực hiện thí điểm xây dựng nông thôn mới. Để đạt được mục tiêu này, chính quyền xã tích cực du nhập thêm nghề mới như dệt đay, đan bẹ chuối, cói..., đồng thời phối hợp với Trung tâm Khuyến nông tỉnh Nam Định, Trung tâm Dạy nghề huyện Hải Hậu tiến hành dạy nghề cho hàng trăm lao động. Một số gia đình đã mở xưởng may gia công, thu hút khoảng 100 lao động tham gia, với thu nhập 1,2 – 1,5 triệu đồng/người/tháng; nhiều hộ mở xưởng thêu ren, giải quyết việc làm cho 50 lao động, với thu nhập 1,5 – 2 triệu đồng/người/tháng. Hiện xã đang tiếp tục nhân cấy một số nghề mới như mộc, thủ công mỹ nghệ để nâng số lao động tham gia làm nghề phụ lên 600 – 700 người. Và mới đây nhất, xã phối hợp với ngành chức năng, Công ty cổ phần May Haproximex Giao Thủy mở lớp dạy may cho 300 học viên. Sau khi hoàn thành khóa học, hơn 100 học viên đã tìm được việc làm.

Trong khi đó, Trường Trung cấp dạy nghề huyện An Dương (TP Hải Phòng) lại có cách làm khác. Trường nhận hàng của doanh nghiệp về sản xuất tại xưởng, vừa rèn tay nghề, vừa tạo thêm thu nhập cho học viên. Học viên về danh nghĩa là công nhân của doanh nghiệp, được đóng bảo hiểm, hưởng một số chế độ, song lại học tại trường. Với những ngành đòi hỏi làm trên hệ thống máy móc hiện đại, người học được thực hành ngay tại cơ sở sản xuất của doanh nghiệp. Khi khai giảng lớp học, 100% học viên đều được các công ty ký cam kết tuyển dụng. Mô hình doanh nghiệp trong nhà trường, nhà trường trong doanh nghiệp không chỉ giúp nâng cao chất lượng giảng dạy mà còn mở ra cơ hội việc làm cho người lao động.

Cần sự chung tay

Có thể khẳng định, để công tác đào tạo nghề cho nông dân đạt hiệu quả, sự phối hợp, gắn kết chặt chẽ giữa “3 nhà” là điều cần thiết, là yếu tố quyết định đến thành công. Theo đó, người học phải xác định việc học nghề là cơ hội rất lớn nhằm nâng cao kỹ năng nghề nghiệp, năng suất lao động và thu nhập. Vì vậy, trước khi tham gia học nghề phải xác được nhu cầu học thực sự, xem nghề đó có phù hợp với khả năng và sở thích của mình không. Bên cạnh đó, ngành chức năng, các chuyên gia cũng tăng cường công tác tư vấn, hướng nghiệp để nông dân lựa chọn nghề học thích hợp.

Nhà trường – các cơ sở đào tạo phải có chương trình giảng dạy phù hợp với đối tượng đặc thù là lao động nông thôn, trình độ còn hạn chế, việc sản xuất chủ yếu theo kinh nghiệm. Thay vì những lớp học kiểu “hàn lâm”, sách vở, các cơ sở đào tạo nên chú trọng việc thực hành, cầm tay chỉ việc. Liên tục đổi mới các hình thức tổ chức đào tạo, bên cạnh các chương trình đào tạo chính quy, tập trung còn có những chương trình đào tạo ngắn hạn, đào tạo ngay tại thôn bản, ngay trên ruộng đồng. Đội ngũ giáo viên có thể là chuyên gia, cán bộ kỹ thuật, kỹ sư, thậm chí là những nghệ nhân, nông dân sản xuất giỏi.

Các doanh nghiệp cũng nên coi công tác đào tạo nghề cho người lao động là chiến lược để nâng cao chất lượng sản phẩm, để có đội ngũ lao động tay nghề cao, đáp ứng yêu cầu sản xuất. Doanh nghiệp cũng có thể hỗ trợ nông dân trong việc xây dựng các vùng nguyên liệu tập trung. Việc tham gia đào tạo nghề cho nông dân còn thể hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp.

Như vậy, trong công tác đào tạo nghề cho nông dân, mối liên kết “3 nhà” đóng vai trò chủ lực. Bên cạnh đó, cũng cần sự vào cuộc của các cấp chính quyền, tổ chức đoàn thể trong công tác tuyên truyền, vận động người dân tham gia học nghề. Có như thế, chúng ta mới đạt được mục tiêu đề ra và chương trình đào tạo nghề cho lao động nông thôn mới thực sự lan tỏa.

(KTNT)