Làng Chiềng có bài thuốc quý

Mỗi ngày, ông Nguyễn Đình Lãm bốc thuốc cho từ 15-20 lượt bệnh nhân

Hiện nay, nghề thuốc ở làng Chiềng vẫn được duy trì và ngày càng phát triển.

Chuyện kể rằng, nghề thuốc ở làng Chiềng có cách đây hơn 300 năm. Khi đó, một thầy lang người Hoa đến làng chữa bệnh cho dân, được tổ tiên họ Nguyễn Đình cho ăn ở mà không lấy tiền. Trước khi về nước, vì cảm mến tấm lòng nhân hậu những người đã giúp đỡ mình nên thầy lang đã truyền cho bài thuốc chữa bệnh phong tê thấp quý giá. Từ đó, bài thuốc được truyền từ đời này sang đời khác.
Thôn Trịnh Xuyên hiện có 15 gia đình làm nghề thuốc đông y, đều là con cháu của dòng họ Nguyễn Đình. Bài thuốc chữa bệnh của dòng họ đã nổi tiếng xa gần, chữa khỏi bệnh cho nhiều người. Hội Đông y tỉnh cũng đã tổ chức nhiều hội thảo để phân tích, đánh giá và công nhận bài thuốc có tác dụng chữa bệnh phong tê thấp.

Ông Nguyễn Đình Siển, thuộc đời thứ 12 trong dòng họ theo nghề thuốc cho biết: Bài thuốc này đã được truyền lại qua 14 thế hệ con cháu trong dòng họ nhưng vẫn không bị mai một. Công thức, tác dụng và cách dùng vẫn còn giữ nguyên. Thuốc chữa phong tê thấp gia truyền của dòng họ gồm thuốc sắc và thuốc bột. Thuốc sắc có 24 vị, thuốc bột có 6 vị. Cả thuốc sắc và thuốc bột đều có vị ngọt, rất dễ uống. Dược liệu sử dụng trong bài thuốc được lấy từ những cửa hàng dược liệu lớn lâu năm, uy tín, nên bảo đảm về chất lượng. Dược liệu, thảo mộc khi được lấy về sẽ được bào chế, sao trộn theo bí quyết, kinh nghiệm riêng của mỗi người làm nghề và bảo đảm vệ sinh, sau đó được bảo quản trong các chum sành, hộp nhựa hoặc bọc kỹ trong nhiều lớp túi ni-lông.

Anh Ngô Đình Thiện ở thôn Cẩm Cầu, xã Thống Nhất (Gia Lộc) là khách quen của làng Chiềng hơn chục năm nay cho biết: "Năm 2002, tôi thấy đau ở các khớp xương, đi khám ở các bệnh viện bác sĩ kết luận tôi bị chứng phong tê thấp. Nghe một người bạn giới thiệu làng Chiềng có bài thuốc chữa phong tê thấp uy tín, tôi đến lấy thuốc về uống thử. Sau một tháng sử dụng cả thuốc sắc và thuốc bột, tôi không còn thấy đau nữa. Từ đó mỗi năm tôi lại tới làng Chiềng một lần cắt thuốc về uống". 

Thuốc chữa phong tê thấp làng Chiềng đã tạo dựng được uy tín. Nhiều người ở tận miền Nam cũng lặn lội tìm về cắt thuốc. Nghề thuốc ở đây nhộn nhịp nhất là vào khoảng tháng 3 và tháng 8 âm lịch. Trước đây, các gia đình ở đây chỉ bốc thuốc theo kiểu "cha truyền con nối". Nhưng vài năm trở lại đây, để giữ gìn và phát huy bài thuốc quý, nhiều con cháu theo nghề thuốc đã tham gia học các lớp về Đông y để nâng cao kiến thức, bắt kịp với sự phát triển của nền Đông y Việt Nam.

Ông Nguyễn Đình Lãm cũng làm nghề bốc thuốc cho biết: "Sau khi đi bồ đội về, tôi theo bố học nghề thuốc. Tôi nghĩ rằng, để nghề thuốc gia truyền phát triển hơn thì cần phải học tập trau dồi thêm kiến thức mới. Sau đó tôi đăng ký khóa học trung cấp y học cổ truyền 2 năm. Hiện nay, tôi đã được cấp chứng chỉ hành nghề Đông y. Con trai út tôi hiện cũng theo học tại Trường Cao đẳng y tế Hải Dương".

Hội Đông y xã Nghĩa An hiện có 31 hội viên, thì 2/3 ở thôn Trịnh Xuyên. Nghề bốc thuốc đông y đã góp phần không nhỏ làm thay đổi bộ mặt nông thôn Trịnh Xuyên. Ông Lưu Đức Thuấn, Trưởng thôn Trịnh Xuyên cho biết: Những người làm nghề thuốc trong thôn đều có đời sống khá giả. Không chỉ phát triển kinh tế gia đình, các hộ còn rất tích cực xây dựng thôn xóm, giúp đỡ những gia đình có hoàn cảnh khó khăn. Khi thôn phát động phong trào xây dựng các công trình phúc lợi, hay quyên góp ủng hộ các hoạt động văn hóa, giải trí, họ gương mẫu tham gia. Mới đây khi địa phương phát động quyên góp để sửa sang lại đình Trịnh Xuyên, các gia đình trong dòng họ Nguyễn Đình ủng hộ rất nhiều. Có người ủng hộ hàng chục triệu đồng.

Ông Hà Huy Trần, Chủ tịch Hội Đông y xã Nghĩa An cho biết: "Những hộ làm nghề thuốc ở làng Chiềng ngày càng hướng đến sự tiến bộ và chuyên nghiệp hơn. Chúng tôi thường xuyên tổ chức cho hội viên tham gia các lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức về đông y do Hội Đông y tỉnh tổ chức, hướng dẫn họ cách bào chế thuốc hợp vệ sinh, sử dụng thuốc trong danh mục được Bộ Y tế cho phép. Hằng tháng, hằng quý, Hội Đông y xã đều tổ chức những buổi sinh hoạt chuyên môn để các hội viên trao đổi kinh nghiệm và chia sẻ những thông tin mới về đông dược".

Bài thuốc chữa phong tê thấp làng Chiềng đã nổi tiếng khắp gần xa. Nhưng gần đây, có một số người nhận là người làng Chiềng bán thuốc ở các chợ trong tỉnh. Theo những người làm nghề thuốc ở làng, từ xưa đến nay, họ chỉ bốc thuốc cho khách đến nhà chứ không đi bán dạo. Những người làm nghề thuốc ở làng Chiềng đã nghĩ tới việc đăng ký bảo hộ thương hiệu cho bài thuốc quý này.

NGUYỄN LUYẾN