Người dân Hải Dương đã mua đất từ giai đoạn trước kỳ vọng sẽ có "sổ đỏ" cho đất bán trái thẩm quyền theo tại Luật Đất đai năm 2024.
Chính sách mới
Từng đứng trước nguy cơ không những không được cấp "sổ đỏ" mà còn bị thu hồi toàn bộ diện tích đất được giao không đúng thẩm quyền sau ngày 1/7/2014 dù đã nộp tiền, nhiều người dân Hải Dương nay thở phào nhẹ nhõm vì Luật Đất đai năm 2024 đã mở rộng đối tượng được cấp "sổ đỏ" với đất giao trái thẩm quyền sau thời điểm trên.
Cụ thể, Luật Đất đai năm 2013 quy định không cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất và thu hồi toàn bộ diện tích đất đã giao, cho thuê không đúng thẩm quyền kể từ ngày 1/7/2014 trở về sau.
Đến Luật Đất đai năm 2024, đất được giao không đúng thẩm quyền từ ngày 1/7/2014 trở đi đến trước ngày 1/1/2025 chỉ cần không vi phạm quy định pháp luật về đất đai, được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất và người sử dụng đất có giấy tờ chứng minh đã nộp tiền để được sử dụng đất sẽ được cấp giấy những nhận quyền sử dụng đất.
Như vậy, nhiều người mua đất giao trái thẩm quyền sau ngày 1/7/2014 được cấp "sổ đỏ" nếu đáp ứng đủ điều kiện.
Ở xã Hồng Khê (Bình Giang), từ năm 2014 - 2017, lợi dụng dồn điền đổi thửa, chỉnh trang đồng ruộng, xây dựng nông thôn mới, lãnh đạo 3 thôn Phú Đa, Lôi Trì, An Dật đã tự ý bán đất công cho nhiều hộ để lấy kinh phí chi trả cho các công việc chung của thôn. Lãnh đạo 3 thôn đã bán trái thẩm quyền trên 26.000 m2 đất cho khoảng 60 hộ dân, thu hàng tỷ đồng. Sau đó, cán bộ thôn, xã sai phạm đã bị khởi tố, tạm giam chờ xét xử. Còn những lô đất người dân được giao trái thẩm quyền vẫn chưa được cấp "sổ đỏ".
Bà Lại Thị Năm ở thôn An Dật (sinh năm 1966) mua một miếng đất của thôn năm 2016 với giá 40 triệu đồng, diện tích 200 m2, theo quy hoạch là đất ở. Năm 2021, bà Năm làm móng xây nhà nhưng phải dừng thi công vì phải giữ nguyên hiện trạng của khu đất được giao trái thẩm quyền.
"Chúng tôi chỉ mong sớm được làm thủ tục cấp sổ đỏ theo Luật Đất đai sửa đổi để xây nhà, ổn định cuộc sống. Bây giờ tôi muốn thế chấp mảnh đất để vay vốn ngân hàng cũng không được", bà Năm chia sẻ.
Vợ chồng bà Năm hiện vẫn sống trong khu nhà trông nom bằng tôn nóng nực ở trang trại cạnh đó trong khi có đất, có tiền nhưng không được xây nhà. Nghe tin luật mới có hiệu lực từ ngày 1/8 mở rộng quy định cấp "sổ đỏ" cho đất giao trái thẩm quyền từ sau 1/7/2014, vợ chồng bà Năm mừng lắm.
Đây cũng là tâm trạng phấn khởi của nhiều người dân được giao đất trái thẩm quyền ở Hải Dương từ sau năm 2014 đến nay. Tuy nhiên, một số hộ có đất không phù hợp với quy hoạch, không phải đất ở sẽ không được cấp "sổ đỏ".
Kỳ vọng luật sớm đi vào cuộc sống
Theo ông Nguyễn Văn Tiêu, Giám đốc Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Hải Dương, việc Luật Đất đai (sửa đổi) mở rộng, bổ sung quy định cấp "sổ đỏ" cho đất trái thẩm quyền từ ngày 1/7/2014 trở đi đến trước ngày 1/1/2025 giúp bảo đảm quyền lợi chính đáng của người dân.
"Quy định mới này sẽ gỡ khó cho nhiều trường hợp mua đất, được giao đất trái thẩm quyền trên địa bàn tỉnh Hải Dương nhằm bảo vệ lợi ích của người dân khi đã bỏ tiền mua đất từ các giai đoạn trước nhưng chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất", ông Tiêu đánh giá.
Cùng với quy định cụ thể từng mốc thời gian trong cấp "sổ đỏ" cho đất giao trái thẩm quyền, Luật Đất đai (sửa đổi) cũng không còn quy định điều kiện đối với thửa đất có công trình xây dựng để sản xuất, thương mại, dịch vụ...
Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Hải Dương có hàng nghìn trường hợp giao đất trái thẩm quyền chưa được cấp "sổ đỏ". TP Hải Dương có khoảng 1.340 trường hợp cấp đất trái thẩm quyền, xã nhiều nhất có gần 200 trường hợp. Ở huyện Ninh Giang, hàng chục cán bộ giao đất trái thẩm quyền từ các giai đoạn trước đang bị xem xét kỷ luật. Trong các buổi tiếp xúc cử tri ở huyện Thanh Miện và nhiều địa phương khác, nhiều người dân bức xúc phản ánh việc mua đất của thôn, xã nhưng chưa có "sổ đỏ".
Tại huyện Tứ Kỳ, khu vực ven đường tỉnh 391 cũng tồn tại nhiều trường hợp mua bán đất trái thẩm quyền. Riêng ở xã Tái Sơn đã có gần 100 hộ mua đất bán trái thẩm quyền chưa được cấp "sổ đỏ". Khu vực ven đường tỉnh 391 có 42 hộ.
Ông Phạm Đức Nhân ở thôn Trung Sơn, xã Tái Sơn (sinh năm 1947) ra đây ở từ năm 1984. Đến nay, ngôi nhà 3 tầng rộng trên 100 m2 đã được xây dựng khang trang, là nơi sinh sống của cả gia đình từ lâu nhưng mảnh đất vẫn chưa được cấp "sổ đỏ".
"Chúng tôi sẵn sàng nộp thêm tiền theo quy định, chỉ mong có sổ đỏ để yên tâm cho con cháu chứ năm nay tôi cũng 77 tuổi rồi, không biết có chờ được đến ngày đó không. Tôi đi kiến nghị ở nhiều nơi, nhiều cấp nhưng việc cấp "sổ đỏ" vẫn rối nên rất kỳ vọng Luật Đất đai năm 2024 sẽ gỡ rối, lợi cho người dân", ông Nhân chia sẻ.
Tâm trạng của ông Nhân cũng là tiếng lòng mong mỏi, sự kỳ vọng vào quy định mới của những người cùng cảnh ngộ mua đất không "sổ đỏ" ở các xã, thôn ở các giai đoạn trước.
Theo đại diện Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Tứ Kỳ, để Luật Đất đai năm 2024 sớm đi vào cuộc sống, Trung ương, tỉnh nên sớm có hướng dẫn chi tiết để triển khai ở cơ sở, đưa những quy định mới của luật đi vào thực tiễn và đáp ứng sự kỳ vọng, mong đợi của nhân dân, nhất là những trường hợp mua đất trái thẩm quyền.
Điều 140 Luật Đất đai 2024 quy định từ năm 2025, đất cấp sai thẩm quyền do mua, nhận thanh lý, hóa giá, phân phối nhà ở, công trình xây dựng gắn liền với đất không đúng quy định vẫn được cấp "sổ đỏ" đối với những đất sau:
(1) Trường hợp đất đã được sử dụng ổn định trước ngày 15/10/1993, nay được UBND xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp;
(2) Trường hợp đất đã được sử dụng ổn định từ ngày 15/10/1993 đến trước ngày 1/7/2004, nay được UBND xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc quy hoạch chung hoặc quy hoạch phân khu hoặc quy hoạch xây dựng hoặc quy hoạch nông thôn;
(3) Trường hợp đất đã được sử dụng ổn định từ ngày 1/7/2004 đến trước ngày 1/7/2014, nay được UBND xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc quy hoạch chung hoặc quy hoạch phân khu hoặc quy hoạch xây dựng hoặc quy hoạch nông thôn;
(4) Trường hợp đất được giao từ ngày 1/7/2014 đến trước ngày 1/1/2025, nay được UBND xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất và người sử dụng đất có giấy tờ chứng minh đã nộp tiền để được sử dụng đất;
Lưu ý: Nhà nước không cấp "sổ đỏ" đối với đất đã giao, cho thuê không đúng thẩm quyền từ ngày 1/7/2014 trở về sau, trừ trường hợp (4).