Ký ức ngày chiến thắng

Tháng tư là tháng có nhiều ký ức. Có ký ức của riêng mỗi người, có ký ức của cả cộng đồng - ký ức như món hồi môn của lịch sử. Chúng ta sống lại những tháng ngày không thể nào quên. Trong trường ca “Đường tới thành phố”, nhà thơ Hữu Thỉnh đã mô tả lại chặng đường dài đấu tranh của dân tộc và cắt nghĩa vì sao chúng ta chiến thắng: “Chiến dịch này ăn cơm không phải độn / Mừng thì mừng mà thương Mẹ biết bao”.  Để có một ngày toàn thắng cả nước cùng xốc tới chiến trường. Một hậu phương vững chắc, những hạt gạo được sàng sảy qua nắng mưa để giành trọn vẹn thơm tho, dẻo mềm tình nghĩa cho chiến trường khói súng. Và “Bữa cơm chiều trong Dinh Độc Lập”, nhà thơ Hữu Thỉnh - người lính xe tăng - đã thảng thốt kêu lên: “Rau muống xanh như hái tự ao nhà / Vòm trời đầy ắp hoa và pháo / Nhìn nhau chưa vội mở vung ra”. Cái gạch nối giữa chiến trường và hậu phương trong tâm thức người lính Việt thật gần gũi biết bao.

Ký ức của ngày chiến thắng ba mươi tháng tư, lòng chúng ta nghẹn lại khi nghĩ về những người lính đã ngã xuống trước cầu Sài Gòn khi chỉ còn gang tấc nữa là tới dinh Độc Lập, là chạm vào cái đích của ngày toàn thắng. Hình ảnh chiếc xe tăng húc đổ cánh cửa sắt, húc đổ cả một chế độ để lịch sử sang trang mới. Hình ảnh người lính giải phóng trong quân phục màu xanh cỏ úa, với vành mũ tai bèo hình lá sen quen thuộc cắm lá cờ giải phóng trên dinh Độc Lập đã đi vào lịch sử, đã in vào sách giáo khoa với bài học truyền thống cho thế hệ mai sau. Và đặc biệt là hình ảnh Bác Hồ “Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng” là tiếng reo ca hân hoan, là mối giao cảm cộng đồng lớn lao: “Cờ đỏ bay quanh tóc bạc Bác Hồ” (Tố Hữu). Bác Hồ - Người nhạc trưởng vĩ đại vẫn đang bắt nhịp cho chúng ta hát bài ca “Kết đoàn” - Đó là cội nguồn của sức mạnh chiến thắng.

38 năm trôi qua nhưng âm vang hành khúc chiến thắng vẫn còn nguyên vẹn. Nguyên vẹn như ngày nào 5 cánh quân như 5 cánh ngôi sao vàng tiến vào thành phố. Nhà thơ Nguyễn Đức Mậu trong trường ca “Sư đoàn” đã nghẹn ngào thốt lên trong ngày vui chiến thắng: “Nếu tất cả về đây đông đủ/Sư đoàn tôi sẽ thành mấy Sư đoàn”. Xin hãy giành những giây phút thiêng liêng này cho những người Mẹ đã sinh ra những đứa con làm nên chiến thắng. Chỉ có đất nước Việt Nam ta mới có danh hiệu cao quý: “Mẹ Việt Nam anh hùng”. Những ngày này có những chiếc xe chở những cựu chiến binh trở lại chiến trường xưa, thắp những nén hương trên các nghĩa trang liệt sĩ cho những đồng đội của mình. Nấm mộ của các anh như những phím - đàn - trắng còn âm vang mãi trong lòng đất khúc tráng ca: “Vì nhân dân quên mình - vì nhân dân hy sinh”. Tháng tư này, hoa loa kèn lại nở, những âm thanh lặng im ấy như một nốt trầm sâu thẳm hoà vào thiên nhiên, cỏ cây và mây trời sông núi.

Sẽ không có tượng đài nào lớn hơn tượng đài trong lòng người. Chúng ta vừa có những ngày Giỗ Tổ Hùng Vương thật trang trọng với hồn thiêng sông núi - cội nguồn dân tộc là trầm tích trữ lượng sức mạnh với một bề dày lịch sử. Và vang lên trong lòng chúng ta câu nói của Bác Hồ ở Đền Hùng năm nào: “Các vua Hùng có công dựng nước, Bác cháu ta cùng nhau giữ lấy nước”. Thưa Bác, chúng cháu đã và đang thực hiện lời dặn của Bác bởi bên cạnh chúng cháu luôn: “Như có Bác Hồ trong ngày vui đại thắng”.

Tản văn của Nguyễn Ngọc