Hiện nay, nhiều người lao độngở các đơn vị sản xuất chưa được xác định rõ chức danh nghề.
Qua công tác rà soát sổ bảo hiểm xã hội, cơ quan bảo hiểm xã hội đã kịp thời giải quyết nhiều
vướng mắc, góp phần bảo đảm quyền lợi cho người lao động
Từ đó, nhiều chế độ, chính sách, quyền lợi không được bảo đảm theo quy định và đúng với công sức họ bỏ ra, nhất là người lao động (NLĐ) làm việc ở môi trường nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm (NNĐHNH).
Thời gian qua, hầu hết sổ bảo hiểm xã hội (BHXH) của NLĐ do chủ sử dụng lao động quản lý dẫn đến tình trạng NLĐ không nắm được việc đóng nộp cũng như các thông tin ghi trong đó. Qua quá trình rà soát, bàn giao sổ BHXH, từ ý kiến của NLĐ và kiểm tra của cơ quan chức năng đã phát hiện còn nhiều đơn vị sử dụng lao động ghi, đóng BHXH không đúng, không đủ theo chức danh nghề cho NLĐ. Vì thế NLĐ không được hưởng lương, phụ cấp, các chế độ khác theo đúng vị trí công việc của mình.
Tình trạng ghi, đóng không đúng, không đủ BHXH một phần do chủ sử dụng lao động chưa nắm rõ quy định phân loại chức danh nghề của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội. Nguyên nhân vì nhiều doanh nghiệp có những bộ phận sản xuất khác nhau và có bộ phận thuộc môi trường NNĐHNH.
Theo quy định, NLĐ làm việc ở môi trường NNĐHNH được hưởng các chế độ, chính sách cao hơn so với lao động bình thường. Trên cơ sở lương tối thiểu vùng, lương hằng tháng NLĐ được cộng thêm 5% đối với lao động NNĐHNH và 7% đối với lao động đặc biệt NNĐHNH. NLĐ có thời gian làm việc trong môi trường NNĐHNH từ 15 năm trở lên sẽ được nghỉ hưu trước 5năm, cụ thể là 55 - 60 tuổi đối với nam và 50 - 55 tuổi đối với nữ. Khi ốm đau, NLĐ cũng có thời gian nghỉ dài hơn 10 ngày...
Bà Phạm Thị Nhung, Trưởng Ban Chính sách và pháp luật, Liên đoàn Lao động tỉnh cho biết: "Ngoài chế độ trên, hằng tháng NLĐ làm việc trong môi trường NNĐHNH còn được bồi dưỡng bằng hiện vật với 4 mức, tương đương số tiền 10.000đồng, 15.000 đồng, 20.000 đồng và 25.000 đồng. Hiện vật có thể là đường, sữa, hoa quả, nước uống có chức năng giải độc... để NLĐ thanh lọc cơ thể, bổ sung năng lượng, tái tạo sức lao động".
Do chế độ mà NLĐ làm việc ở môi trường NNĐHNH được hưởng cao nên nhiều chủ sử dụng lao động cố tình né tránh bằng cách không ghi đầy đủ chức danh nghề cho NLĐ. Phổ biến là cách ghi chung chung không rõ vị trí, bộ phận làm việc. Ví dụ như: công ty may công nghiệp chỉ ghi là "công nhân may", công ty sản xuất thức ăn chăn nuôi chỉ ghi "công nhân"...
Theo BHXH TP Hải Dương, qua công tác rà soát sổ BHXH cho thấy từ năm 2013 đến tháng 4.2017, Công ty TNHH Thương mại NTT chuyên sản xuất giày dép có 8 sổ BHXH ghi, đóng không đúng, không đủ theo chức danh nghề cho NLĐ. Tuy làm việc trong môi trường NNĐHNH nhưng do công ty chỉ ghi chung chung nên NLĐ chỉ được hưởng và đóng nộp BHXH theo chế độ bình thường.
Ngoài ra, cũng có nhiều trường hợp NLĐ được ký hợp đồng một kiểu nhưng khi sắp xếp việc làm lại khác. Do NLĐ thiếu hiểu biết những chế độ, chính sách đối với từng loại chức danh nghề nên thường không yêu cầu chủ sử dụng lao động thực hiện đúng theo hợp đồng và bảo đảm quyền lợi cho mình, nhất là những người phải làm ở môi trường NNĐHNH.
Chị N.T.D. làm việc ở một công ty chuyên in ấn thuộc cụm công nghiệp Cẩm Thượng (TP Hải Dương) cho biết: "Tôi đang làm ở bộ phận ép nóng. Chúng tôi không nắm rõ chức danh nghề hay những bộ phận nào thuộc đối tượng lao động NNĐHNH. Làm việc ở các bộ phận khác nhau, nhưng chúng tôi hưởng lương, phụ cấp như nhau, không có sự khác biệt. Chúng tôi cũng không được cấp bảo hộ lao động".
Thiệt thòi nhất là những lao động trước đây đã làm việc trong môi trường NNĐHNH nhưng hiện nay cơ sở sản xuất đó đã giải thể, phá sản, chủ cơ sở bỏ trốn nên các cơ quan chức năng không thể truy thu các khoản đóng chưa đúng, chưa đủ và khó bảo đảm được chế độ cho NLĐ.
Ông Mạc Thanh Giang, Trưởng Phòng Cấp sổ thẻ (BHXH tỉnh) cho biết thời gian qua, cơ quan BHXH đã tích cực phối hợp với ngành chức năng tuyên truyền để chủ sử dụng lao động và NLĐ trên địa bàn nâng cao hiểu biết về chế độ, chính sách liên quan. Trong quá trình rà soát sổ BHXH cho NLĐ, cơ quan BHXH đã đối chiếu thông tin giữa hợp đồng lao động với các tờ rời, sổ BHXH của NLĐ. Nếu phát hiện thấy việc ghi, đóng không đúng, không đủ, BHXH sẽ đề nghị chủ sử dụng lao động bổ sung. Khi NLĐ có thắc mắc về việc thực hiện chế độ, chính sách, cơ quan BHXH đều tích cực phối hợp với các cơ quan chức năng giải quyết kịp thời để bảo đảm quyền lợi cho NLĐ.
DANH TRUNG
