Không bắt buộc phải đổi giấy phép lái xe mới

Dự án thay đổi mẫu giấy phép lái xe mới (GPLX); triển khai hệ thống cơ sở dữ liệu quản lý GPLX là một bước chuyển quan trọng của tiến trình hiện đại hóa trong công tác quản lý phương tiện, người điều khiển phương tiện của ngành giao thông vận tải. Trước kia, việc kiểm soát, quản lý GPLX được thực hiện bằng văn bản tại các địa phương, mang tính thủ công, phức tạp. Nếu triển khai tốt việc quản lý theo hệ thống tin học hóa nối mạng toàn quốc sẽ tiết kiệm, kiểm soát hiệu quả cả phương tiện và người lái.

Hoàn tất những khâu chuẩn bị cuối cùng

Theo kế hoạch đã được phê duyệt của Bộ Giao thông Vận tải (GTVT), từ đầu quý II/2012, Tổng Cục đường bộ Việt Nam sẽ phối hợp với các Sở GTVT triển khai cấp đổi GPLX theo mẫu mới. Đồng thời, đưa hệ thống cơ sở dữ liệu quản lý GPLX đi vào hoạt động nhằm phục vụ việc quản lý cũng như tra cứu của các cơ quan tổ chức đơn vị và người dân khi cần có thông tin về GPLX.

Ông Nguyễn Văn Quyền, Phó Tổng cục trưởng Tổng Cục đường bộ Việt Nam cho biết, theo lộ trình, Tổng cục đã trình Bộ GTVT phê duyệt mẫu GPLX mới và các điều kiện, yếu tố bảo mật, nội dung và phần mềm quản lý cơ sở dữ liệu cấp GPLX toàn quốc. Tổng cục đường bộ cũng đã đầu tư toàn bộ hệ thống thiết bị để phục vụ việc quản lý cơ sở dữ liệu và việc in GPLX theo công nghệ mới.

Để đảm bảo kế hoạch đề ra, từ nay cho tới tháng 4-2012, Tổng cục Đường bộ Việt Nam sẽ ráo riết tổ chức tập huấn và chuyển giao công nghệ in GPLX cho các Sở giao GTVT các tỉnh, thành phố trong cả nước, trong đó có việc lồng ghép tập huấn cho các Sở GTVT để chuyển cơ sở dữ liệu về GPLX từ các cấp Sở lên cơ sở dữ liệu GPLX thống nhất toàn quốc.

Mẫu GPLX mới được sản xuất trên loại vật liệu mới, đáp ứng yêu cầu về độ bền, chống ẩm, chống mốc, có kích thước phù hợp với kích thước tiêu chuẩn quốc tế. Nội dung GPLX mới được in song ngữ tiếng Anh và tiếng Việt để phục vụ việc hội nhập quốc tế trong hoạt động vận tải cũng như tạo điều kiện thuận lợi cho người Việt Nam tham gia công tác học tập ở nước ngoài. Đặc biệt, mẫu GPLX mới đã đưa vào một số công nghệ cao về bảo mật để chống việc tẩy, xóa, làm giả…đáp ứng yêu cầu quản lý trong công tác quản lý GPLX.

Việc đưa giấy phép lái xe mới và cơ sở dữ liệu GPLX toàn quốc vào hoạt động theo ông Quyền sẽ đáp ứng yêu cầu quản lý của các cơ quan quản lý nhà nước về quản lý GPLX, quản lý lực lượng lao động và lái xe, xử lý và quản lý vi phạm giao thông. Nhờ việc tự động đồng bộ dữ liệu giữa các cấp sẽ giúp cho việc kiểm soát được dễ dàng, chặt chẽ hơn. Trước đây, dữ liệu không được đồng bộ giữa các Sở GTVT và Trung ương nên rất khó kiểm tra, giám sát. Với hệ thống cơ sở dữ liệu đang triển khai, ngay từ khâu thu nhận hồ sơ, dữ liệu đã được đối chiếu với cơ sở dữ liệu của tỉnh thành khác hoặc với Trung ương, đảm bảo tính duy nhất, phát hiện trùng lặp, gian dối trong việc xin cấp đổi, cấp lại GPLX đến hạn đổi hoặc mất, hư hỏng…

Bên cạnh đó, GPLX mới đáp ứng yêu cầu của cơ quan, đơn vị và người sử dụng lao động là lái xe. Cụ thể, khi có cơ sở dữ liệu về GPLX toàn quốc, cá nhân, cơ quan, doanh nghiệp có nhu cầu tuyển dụng lái xe có cơ sở để xem xét quá trình đào tạo, sát hạch, hoạt động của người lao động.

Trên cơ sở dữ liệu có cập nhật những lỗi vi phạm: bị cảnh sát giao thông hoặc các cơ quan xử phạt trong quá trình lưu thông trên đường… các cơ quan đơn vị sử dụng lao động là lái xe có điều kiện để giáo dục, quản lý, khen thưởng người lái xe với tư cách là người lao động trong cơ quan đơn vị mình. Từ đó, nâng cao ý thức trách nhiệm của người lái xe khi tham gia giao thông.

Ông Quyền cũng cho biết thêm, lệ phí cấp GPLX mới sẽ cao hơn so với mức 30.000 đồng được quy định từ năm 1996. Tổng cục Đường bộ đã xây dựng mức lệ phí và tổ chức họp lấy ý kiến một số cơ quan đơn vị tư vấn, các cơ quan nhà nước có liên quan đề xuất với Bộ GTVT để trình Bộ Tài chính với mức 135.000 đồng/GPLX mới.

Từ thời điểm GPLX mới đưa vào thay thế GPLX cũ, những người lái xe ô tô, xe máy sau khi thi sát hạch tại các cơ sở đào tạo sẽ được cấp GPLX mới. Đối với những người đang sử dụng GPLX cũ có thể chưa hết thời hạn hoặc giấy phép lái xe không thời hạn mà có nhu cầu đổi thì đến các cơ quan có thẩm quyền để đổi và không bắt buộc phải đổi toàn bộ.

Ông Quyền cũng chỉ rõ, việc thay đổi mẫu GPLX mới không ảnh hưởng đến thời hạn đổi và cấp GPLX. GPLX có thời hạn vẫn được thực hiện đổi đúng theo thời gian quy định hiện hành.

Lộ trình còn lắm khó khăn

Theo dự kiến, khoảng gữa tháng 4/2012, việc thay đổi mẫu GPLX mới và cơ sở dữ liệu quản lý GPLX sẽ chính thức đi vào hoạt động trên toàn quốc. Khó khăn trực tiếp cho việc thực hiện dự án này lớn nhất có lẽ vẫn là vấn đề kinh phí.

Ông Nguyễn Văn Quyền, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục đường bộ cho biết, để đáp ứng yêu cầu quản lý, từ năm 2007, cơ quan cục đường bộ  (nay là Tổng cục đường bộ Việt Nam) đã lập đề án đổi mới quản lý GPLX theo tiêu chuẩn mới. Sau đó, Bộ GTVT đã phê duyệt từ năm 2009 nhưng do vấn đề kinh phí để triển khai chưa đầy đủ. Bước sang năm 2010, dự án mới giải quyết được 1 phần kinh phí để đầu tư toàn bộ thiết bị in GPLX cho các Sở GTVT và thiết bị để quản lý hệ cơ sở dữ liệu từ nguồn vốn của thế giới.

“Mãi cho đến năm 2011, Bộ GTVT mới bố trí được kinh phí để lập phần mềm quản lý hệ cơ sở GPLX toàn quốc. Tuy nhiên khi triển khai dự án phần mềm cơ sở dữ liệu thì lại có Nghị quyết 11 của Chính phủ và dự án này nằm trong diện bị đình hoãn, cho tới tháng 9/2011 dự án mới tiếp tục được thực hiện” - Ông Quyền cho hay.

Song song với việc hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu quản lý GPLX toàn quốc, việc đầu tư xây dựng, thu thập dữ liệu liên quan gặp muôn vàn khó khăn.

Theo Thượng tá Trần Sơn, Trưởng phòng hướng dẫn luật và xử lý TNGT - Tổng cục CSGT Đường bộ - Đường sắt, hiện nay Tổng cục đang cùng lúc tiến hành hoàn thiện nhiều dữ liệu về tai nạn giao thông, vi phạm hành chính, quản lý lái xe, quản lý xe… để thực hiện Đề án xây dựng hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu về quản lý GPLX.

Tuy nhiên, việc tập hợp dữ liệu về tai nạn giao thông, đăng kí quản lý xe, quản lý lái xe (các vi phạm) đang được tiến hành rất chậm và có thể nói là chưa đáp ứng được yêu cầu. Nguyên nhân chính là do việc cấp GPLX tràn lan trong những năm qua đã tạo nên nhiều bất cập, gây khó khăn cho công tác quản lý hồ sơ GPLX. Cùng với đó, việc xây dựng, tập hợp cơ sở dữ liệu hiện gặp rất nhiều khó khăn về phần mềm, tập huấn cho các địa phương, đòi hỏi sự thống nhất, tạo điều kiện của nhiều ngành khác nhau…

Thay đổi mẫu GPLX và hệ thống cơ sở dữ liệu quản lý GPLX là một dự án lớn, quan trọng, có ý nghĩa kinh tế, chính trị, xã hội, ảnh hưởng tới toàn dân, góp phần quan trọng trong việc đảm bảo trật tự, an toàn giao thông trên phạm vi cả nước.