Đến nay toàn huyện mới có 14 xã, thị trấn đạt bộ tiêu chí, 11 địa phương còn lại chưa đạt do gặp khó khăn về tiêu chí cơ sở vật chất hạ tầng nên khó về đích trước năm 2020.
Hộ dân sinh sống trong khuôn viên Trạm Y tế xã Quang Trung đã tồn tại nhiều năm liền
song xã vẫn chưa có biện pháp xử lý triệt để
Huyện Kinh Môn gồm 25 xã, thị trấn, trong đó có 18 xã miền núi. Trong công tác xây dựng xã đạt chuẩn quốc gia về y tế giai đoạn 2001-2010, Kinh Môn là một trong những địa phương dẫn đầu tỉnh. Bước vào xây dựng chuẩn quốc gia y tế giai đoạn 2011-2020 (giai đoạn 2), đến nay toàn huyện mới có 14 xã, thị trấn đạt bộ tiêu chí, 11 địa phương còn lại chưa đạt do gặp khó khăn về tiêu chí cơ sở vật chất hạ tầng nên khó về đích trước năm 2020.
Năm 2016, Kinh Môn có 3 xã đăng ký xây dựng chuẩn quốc gia về y tế là Quang Trung, Lạc Long và Thượng Quận. Đây là những địa phương có cơ sở vật chất khá hơn cả song cũng khó có thể đạt theo đăng ký ban đầu.
Đạt chuẩn y tế giai đoạn 1 năm 2009, song đến nay việc nhiều hạng mục của Trạm Y tế xã Quang Trung vẫn còn nợ chuẩn như nhà xe, tường bao. Trạm hiện có 9 phòng chuyên môn ở 2 dãy nhà. Trong đó, 5 phòng thuộc dãy nhà sản, khám, chữa bệnh được xây từ năm 1994 đến nay không được duy tu nên đã xuống cấp. Phòng chật chội, tường ẩm tróc vữa, trần thấm dột vào mùa mưa không đủ điều kiện cho hoạt động khám, chữa bệnh. Do cách xa trung tâm huyện, trung bình mỗi ngày trạm đón từ 15-25 lượt bệnh nhân đến khám và điều trị. Trong các ngày tiêm chủng, các phòng chuyên môn đều trở thành phòng tư vấn và phòng chờ cho trẻ sau tiêm. Ngay trong khuôn viên của trạm y tế còn có 1 hộ dân đang sinh sống với dãy nhà cấp 4 và sử dụng gần 400 m2 diện tích đất của trạm.
Những trở ngại trên khiến Quang Trung khó trở thành xã đạt chuẩn quốc gia về y tế vào năm 2016 như kế hoạch huyện giao. Bà Vũ Thị Thà, Chủ tịch UBND xã Quang Trung cho biết: Nguồn lực của địa phương có hạn nên rất cần sự đầu tư của cấp trên để xây dựng cơ sở hạ tầng.
Điều kiện khám bệnh của nhiều trạm y tế ở huyện Kinh Môn còn khó khăn
Cũng như Quang Trung, xã Lạc Long vướng nhất là tiêu chí về cơ sở hạ tầng. Trạm Y tế xã đã xuống cấp nghiêm trọng. Ông Nguyễn Văn Cẩn, Phó Chủ tịch UBND xã cho rằng xã luôn quan tâm tới công tác xây dựng chuẩn quốc gia về y tế nhưng do là xã thuần nông, còn nhiều khó khăn nên lực bất tòng tâm. Lẽ ra xã chưa đăng ký xây dựng đạt chuẩn quốc gia về y tế giai đoạn 2 trong năm nay song huyện giao thời gian ngắn, nguồn lực kinh tế có hạn nên rất khó khăn.
Ngoài ba địa phương trên, các xã còn lại cũng gặp khó khăn. Nhà làm việc tại trạm y tế các xã Thất Hùng, Thái Sơn, An Sinh, Lê Ninh, Phạm Mệnh đều xuống cấp, dột không bảo đảm cho hoạt động chuyên môn. Qua khảo sát của Phòng Y tế và Trung tâm Y tế huyện Kinh Môn, khó khăn trong xây dựng xã đạt đủ tiêu chí quốc gia về y tế giai đoạn 2 chủ yếu rơi vào các xã thuần nông, nằm cách xa trung tâm huyện, điều kiện kinh tế hạn chế, chủ yếu trông chờ vào nguồn ngân sách nhà nước. Các địa phương đã xây dựng đạt chuẩn giai đoạn 1 đều có tâm lý tự mãn, rất hiếm địa phương quan tâm đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất hạ tầng của trạm y tế sau khi đạt được danh hiệu chuẩn quốc gia. Trong khi đó nguồn kinh phí của trạm y tế do Trung tâm Y tế cấp chỉ đủ đáp ứng hoạt động chuyên môn, không thể đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng. Một số trạm chưa có bác sĩ làm việc thường xuyên, thiếu cán bộ dược chuyên trách, việc xử lý chất thải tại trạm còn hạn chế. Ngoài cơ sở hạ tầng, trang thiết bị, nguồn nhân lực chưa đồng bộ, các xã còn gặp không ít khó khăn từ các chỉ tiêu về tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế, dân số, giảm mức sinh, chỉ tiêu mất cân bằng giới tính khi sinh, tỷ lệ sinh con thứ 3, vấn đề ô nhiễm môi trường nông thôn...
Bác sĩ chuyên khoa 1 Ngô Minh Khải, Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Kinh Môn cho biết: Trung tâm bảo đảm tốt về nguồn nhân lực, trang thiết bị tối thiểu cho trạm y tế. Song khó khăn về nguồn kinh phí, về cơ sở vật chất cho trạm y tế cần có sự vào cuộc và hỗ trợ từ chính quyền các cấp, đặc biệt là địa phương sở tại. Cần gắn liền việc xây dựng xã đạt đủ tiêu chí quốc gia về y tế với xây dựng chuẩn nông thôn mới.
NGUYỄN ĐỨC MINH