Khó khăn trong phòng chống và điều trị bệnh lao

Điều trị bệnh lao kéo dài dễ làm bệnh nhân bỏ cuộc

Tuy nhiên, công tác phòng chống và điều trị bệnh lao hiện vẫn gặp nhiều khó khăn.

Từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh đã đưa vào quản lý gần 800 bệnh nhân lao các thể. Trong quý II, số lượng bệnh nhân lao nói chung và bệnh nhân lao kháng thuốc nói riêng đều tăng so với quý I. Cụ thể, quý I toàn tỉnh có 304 bệnh nhân lao, trong đó có 6 bệnh nhân lao kháng thuốc; quý II là 445 bệnh nhân lao (13 bệnh nhân lao kháng thuốc). Theo các bác sĩ Bệnh viện Lao và bệnh phổi tỉnh, điều trị cho một bệnh nhân lao kháng thuốc tương đương thời gian, công sức điều trị cho vài bệnh nhân mắc lao thường. Bệnh nhân phải dùng thuốc trong 20 tháng, trong khi các loại thuốc này ảnh hưởng đến chức năng gan, thận, người bệnh bị ngứa ngáy toàn thân, nổi mẩn đỏ, thậm chí có thể xảy ra những phản ứng nặng hơn. Khi xuất viện, hằng ngày bệnh nhân lao kháng thuốc phải đến Trạm Y tế để lấy thuốc uống dưới sự giám sát chặt chẽ của các cán bộ y tế. Bởi trong quá trình điều trị, chỉ cần bệnh nhân uống thuốc không đầy đủ sẽ không còn cơ hội chữa khỏi bệnh. Việc điều trị này rất dễ khiến bệnh nhân bỏ cuộc.

Bệnh nhân lao thường phải điều trị nội trú dài ngày, đặc biệt là bệnh nhân lao kháng thuốc, song theo bác sĩ Dương Thị Huệ, Trưởng Khoa Lao tái trị (Bệnh viện Lao và bệnh phổi tỉnh), hiện những bệnh nhân nằm điều trị nội trú kéo dài trên 2 tháng vẫn chưa được thanh toán bảo hiểm y tế. Để giảm chi phí cho bệnh nhân, các bác sĩ phải hạn chế thời gian nằm viện của người bệnh không vượt quá mức quy định. Điều này có thể gây ra những bất lợi, gián đoạn trong quá trình điều trị, tạo nguy cơ bệnh lây lan trong cộng đồng. Vì vậy, mục tiêu thanh toán bệnh lao vào năm 2030 sẽ gặp nhiều khó khăn trong triển khai, thực hiện.

Theo anh Vũ Hồng Sơn, cán bộ phụ trách công tác phòng chống lao Trung tâm Y tế huyện Gia Lộc, nhiều bệnh nhân lao còn mắc thêm HIV, họ thường bất hợp tác nên việc điều trị khá vất vả. Những bệnh nhân này không thường xuyên ở nơi cư trú hoặc cung cấp thông tin về địa chỉ, điện thoại liên hệ không chính xác nên các cán bộ phòng chống lao khó tiếp cận. Bên cạnh đó, việc chẩn đoán lao cho trẻ em hiện cũng không dễ dàng gì.

Anh Nguyễn Văn Cường, Phó Trưởng Phòng Chỉ đạo tuyến Bệnh viện Lao và bệnh phổi tỉnh cho biết năng lực chẩn đoán bệnh lao, trình độ chuyên môn của cán bộ phụ trách hoạt động phòng chống lao ở cơ sở còn hạn chế. Hiện nay, các tổ phòng chống lao được đặt tại Trung tâm Y tế tuyến huyện, trong khi đơn vị này không có chức năng khám chữa bệnh nên rất ít người dân tìm đến. Các bệnh viện tuyến huyện thiếu trang thiết bị nên khó phát hiện những người mắc lao ở giai đoạn đầu. Có trường hợp khi bệnh nhân nghi mắc lao đến bệnh viện được chỉ định làm nhiều xét nghiệm nhưng lại không được xét nghiệm đờm. Hậu quả là bệnh nhân thường chỉ được phát hiện mắc lao khi bệnh đã khá nặng, có nhiều biến chứng.

Hiện nay, người bị bệnh lao vẫn bị kỳ thị dẫn đến người nghi mắc lao ngại không đi khám; chỉ khi bệnh nặng mới đến bệnh viện, ảnh hưởng tới việc điều trị bệnh cũng như xác định nguồn gốc lây lao tiềm ẩn trong cộng đồng. Đến thời điểm này, nguồn kinh phí cho hoạt động phòng chống lao năm 2017 vẫn chưa được cấp, gây khó khăn trong triển khai các kế hoạch, biện pháp thực hiện chương trình phòng chống lao quốc gia.

Ông Nguyễn Văn Đức, Giám đốc Bệnh viện Lao và bệnh phổi tỉnh cho biết trong thời gian tới, bệnh viện sẽ tích cực phối hợp mang máy móc, trang thiết bị y tế, bố trí nhân lực tới tận cơ sở để chủ động khám, phát hiện sàng lọc bệnh lao trong cộng đồng. Tăng cường tuyên truyền về thực hiện Thông tư 04/2016/TT - BYT quy định khám chữa bệnh và thanh toán bảo hiểm y tế liên quan đến chi phí khám chữa bệnh lao, bảo đảm người nghi lao, bệnh nhân lao dễ dàng tiếp cận với các dịch vụ phòng chống lao và được hưởng chế độ bảo hiểm y tế. Hiện nay, người nghi mắc lao nếu đăng ký khám chữa bệnh bảo hiểm y tế ban đầu tại tuyến xã sẽ được chuyển thẳng lên tuyến tỉnh mà không cần thông qua tuyến huyện.

HUYỀN TRANG