Khó khắc phục tình trạng nông dân bỏ ruộng

Cánh đồng ở thôn Lũng, xã Thạch Lỗi (Cẩm Giàng) bị bỏ hoang, cỏ dại mọc um tùm

Cả một khu đồng rộng nhưng chỉ lác đác vài mảnh ruộng đầu bờ được gieo cấy. Ông Ngô Tuấn Tĩnh, Phó Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp xã Thạch Lỗi cho biết: "Hằng năm, HTX vẫn phải dọn dẹp, khơi thông mương máng để tưới tiêu thuận lợi nhằm khuyến khích nông dân gieo cấy nhưng cũng chỉ có vài hộ cấy".

Thạch Lỗi là một xã thuần nông nằm xa trung tâm huyện Cẩm Giàng. Vài năm gần đây, một lượng lớn lao động của xã đi làm ăn xa và làm việc tại các doanh nghiệp nên người dân không còn mặn mà với đồng ruộng. Vụ chiêm xuân năm nay, xã Thạch Lỗi có trên 14,6 ha ruộng bỏ hoang, tập trung ở thôn Lũng (trên 5,8 ha), thôn Thích (trên 3,2 ha), thôn Kinh Nguyên (trên 5,6 ha). Đây cũng là 3 trong 7 thôn, xóm của xã Thạch Lỗi chưa dồn điền, đổi thửa, chỉnh trang đồng ruộng.

Ông Nguyễn Đức Gạo, Chủ tịch UBND xã Thạch Lỗi cho biết nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng nông dân bỏ ruộng không gieo cấy là do một lượng lớn lao động của xã đi làm ăn xa cho thu nhập cao hơn rất nhiều so với cấy lúa, những người ở nhà đều đã cao tuổi, hiệu quả từ cây lúa mang lại thấp nên họ không muốn gieo cấy. Để khắc phục tình trạng trên, xã đang tập trung chỉ đạo các thôn quyết tâm phấn đấu hoàn thành dồn điền, đổi thửa trong năm nay, tạo điều kiện cho nông dân tích tụ ruộng đất, khuyến khích các hộ có nhu cầu chuyển đổi cơ cấu cây trồng, phát triển kinh tế trang trại. Tuy nhiên, việc triển khai dồn điền, đổi thửa ở các thôn trên đang gặp khó khăn khi các hộ có ruộng bỏ hoang không nhất trí đóng góp kinh phí chỉnh trang đồng ruộng.

Vụ chiêm vừa qua, xã Ngọc Liên có diện tích ruộng bỏ hoang nhiều nhất huyện Cẩm Giàng với trên 20 ha. Đây đều là những diện tích đất công điền, thùng vũng, ruộng xấu, ruộng xa, sản xuất khó khăn. Trước tình trạng trên, xã Ngọc Liên đã giảm 50% sản lượng giao ở các diện tích đất công điền, đồng thời tuyên truyền, vận động các hộ tiếp tục gieo cấy. Tuy nhiên, do điều kiện sản xuất khó khăn, hiệu quả mang lại thấp nên các hộ vẫn để ruộng hoang. Ông Nguyễn Văn Tân, Chủ tịch UBND xã Ngọc Liên cho biết thời gian tới xã sẽ tiếp tục giảm sản lượng giao, đồng thời quy hoạch vùng sản xuất tập trung. Xã sẽ thu hồi những diện tích của các hộ không gieo cấy để giao cho những hộ có nhu cầu và tạo điều kiện cho các hộ sản xuất tập trung tại những diện tích bỏ hoang.

Ngọc Liên và Thạch Lỗi là 2 địa phương có diện tích ruộng bỏ hoang nhiều nhất huyện Cẩm Giàng. Theo Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Cẩm Giàng, diện tích ruộng bỏ hoang trên địa bàn huyện đang có chiều hướng gia tăng, từ 58,75 ha năm 2013 lên 62,23 ha năm 2014, 76,27 ha năm 2015, riêng vụ chiêm xuân năm 2016 là 53,52 ha (tăng 25,86 ha so với cùng kỳ năm 2015). Hầu hết những diện tích bỏ hoang đều là ruộng xa, ruộng xấu, điều kiện sản xuất khó khăn. Nhằm giảm thiểu và khắc phục tình trạng nông dân bỏ ruộng, huyện Cẩm Giàng đã đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, tạo điều kiện hỗ trợ nông dân đưa cơ giới hóa vào sản xuất nhằm giảm chi phí và ngày công lao động, hỗ trợ giá giống một số vùng sản xuất tập trung, chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ dồn điền, đổi thửa... Tuy nhiên, hiệu quả mang lại từ cấy lúa thấp trong khi giá vật tư đầu vào ngày một tăng, giá đầu ra lại thấp. Bên cạnh đó, cơ cấu lao động chuyển dịch từ nông nghiệp sang công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ và thương mại ngày một tăng, nhiều hộ dân không còn thiết tha với cây lúa.

Để khắc phục tình trạng ruộng đồng bị bỏ hoang, ông Vương Đức Dũng, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Cẩm Giàng cho biết: "Thời gian tới, huyện cần phải rà soát lại diện tích đất nông nghiệp để xây dựng chiến lược, quy hoạch sử dụng đất hợp lý; sắp xếp, cơ cấu lại nhằm phát triển sản xuất nông sản có giá trị cao hơn. Đẩy mạnh việc dồn điền, đổi thửa, chỉnh trang đồng ruộng, tạo điều kiện cho sản xuất hàng hóa lớn. Những hộ không có nhu cầu, khả năng sản xuất nông nghiệp có thể chuyển giao đất cho người khác. Huyện sẽ khuyến khích đa dạng hóa sản phẩm nông nghiệp, khắc phục tình trạng những vùng đất trồng lúa hiệu quả thấp nhưng không phát triển các sản phẩm khác có giá trị cao hơn. Tăng cường kiểm tra thị trường phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, chống hàng giả, hàng nhái, đồng thời miễn giảm các loại thuế, phí, lệ phí cho nông dân..."

 PHAN TUÂN