Iran chính thức ngừng tuân thủ một số cam kết trong thỏa thuận hạt nhân

Hồi tuần trước, Iran đã tuyên bố đình chỉ một số cam kết trong thỏa thuận hạt nhân lịch sử mang tên Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA) mà nước này đã ký năm 2015 với Nhóm P5+1 (gồm Anh, Pháp, Mỹ, Nga, Trung Quốc và Đức), dù vẫn duy trì tuân thủ văn kiện. Động thái này của Iran được xem là nhằm đáp trả các biện pháp trừng phạt của Mỹ nhằm vào Tehran sau khi Washington rút khỏi JCPOA hồi năm ngoái.

Theo JCPOA, Iran hạn chế chương trình hạt nhân mà phương Tây lo ngại có thể sẽ dẫn tới việc chế tạo bom hạt nhân. Đổi lại, các quốc gia phương Tây đồng ý gỡ bỏ mọi biện pháp trừng phạt nhằm vào Tehran. Tháng 5.2018, Mỹ tuyên bố rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran với lý do nội dung thỏa thuận "quá hào phóng" với Iran, không siết chặt các hoạt động thử tên lửa đạn đạo hay hạn chế việc Iran tham gia vào các cuộc xung đột trong khu vực.

Theo đó, Mỹ áp đặt trở lại các biện pháp trừng phạt Iran. Sau động thái này của Washington, các quốc gia châu Âu đã nỗ lực tìm cách cứu vãn thỏa thuận. EU đã thông báo thiết lập Công cụ hỗ trợ trao đổi thương mại để đảm bảo duy trì các hoạt động thương mại với Iran, qua đó bảo vệ lợi ích của nước Cộng hòa Hồi giáo này trong bối cảnh Mỹ áp đặt trở lại các biện pháp trừng phạt. Tuy nhiên, cho đến nay, cơ chế này vẫn chưa đi vào hoạt động và Iran nhiều lần thể hiện sự mất kiên nhẫn đối với EU.

Ngày 13.5, người phát ngôn Tổ chức Năng lượng nguyên tử Iran Behrouz Kamalvandi cho biết Tehran có thể thực thi nhiều biện pháp, bao gồm cả việc rút khỏi thỏa thuận hạt nhân, nếu vấn đề hạt nhân của Tehran bị đưa ra thảo luận lại tại Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ).

Theo ông Kamalvandi, quyết định đình chỉ một số cam kết tự nguyện trong thỏa thuận hạt nhân của Iran nhằm tạo điều kiện để phía châu Âu có thời gian tuân thủ các nghĩa vụ cam kết của mình và đưa thỏa thuận quốc tế này trở lại lộ trình đúng hướng.

Hiện Mỹ đã điều động nhiều khí tài quân sự hạng nặng, trong đó có các máy bay ném bom và hàng không mẫu hạm tới Trung Đông trong một động thái được cho là nhằm đối phó với mối đe dọa từ Iran. Tuy nhiên, lãnh tụ tối cao của Iran - Đại giáo chủ Ali Khamenei  ngày 14.5 khẳng định sẽ không có bất cứ một cuộc chiến tranh nào với Mỹ.

Ông Khamenei nhấn mạnh căng thẳng Iran - Mỹ hiện nay là cuộc thử nghiệm về quyết tâm hơn là đụng độ quân sự. Theo Đại giáo chủ Iran, sẽ không có bất kỳ cuộc chiến tranh nào bởi cả Tehran và Washington đều không theo đuổi một cuộc chiến.

Theo TTXVN