Hướng tới xây dựng nông thôn mới thông minh

Xã Đức Chính (Cẩm Giàng) quyết tâm đặt mục tiêu chuyển đổi số, ứng dụng khoa học - kỹ thuật hiện đại trong nông nghiệp. Trong ảnh: Hệ thống tưới tự động điều khiển từ xa trên vùng trồng cà rốt của xã

Với phương châm “Xây dựng nông thôn mới (NTM) chỉ có điểm khởi đầu, không có điểm kết thúc”, 2 xã NTM kiểu mẫu là Bạch Đằng và Đức Chính tiếp tục hướng tới mục tiêu xây dựng NTM thông minh với trọng tâm là nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, ứng dụng chuyển đổi số (CĐS) để phát triển nông nghiệp, nông thôn.

Phát triển theo chiều sâu

Mặc dù là xã miền núi nhưng Bạch Đằng (thị xã Kinh Môn) có nhiều tiềm năng, thế mạnh phát triển nông nghiệp. Ông Trần Văn Tặng, Chủ tịch UBND xã Bạch Đằng chia sẻ: “Những gợi ý của Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan trong chuyến công tác tại Bạch Đằng vào đầu năm nay đã truyền cảm hứng để xã đặt mục tiêu xây dựng NTM thông minh. Với những kinh nghiệm sẵn có, cùng với lợi thế trong phát triển nông nghiệp, nông thôn, Bạch Đằng phấn đấu sớm trở thành xã NTM thông minh và tiếp tục là điểm sáng trong phong trào xây dựng NTM của tỉnh”.

Bạch Đằng đã hình thành các vùng chuyên canh rau màu với cây chủ lực chính là hành, tỏi cùng với những cánh đồng thanh long trồng theo tiêu chuẩn VietGAP. Ở mỗi thôn, xã dành khoảng 1 ha để xây dựng những “công viên làng" làm nơi vui chơi giải trí cho người dân. Cùng với các tua du lịch của tỉnh và thị xã, địa phương xây dựng các hoạt động trải nghiệm nông nghiệp, du lịch cộng đồng để những người dân thành thị được hưởng thụ cuộc sống xanh khi về với xã Bạch Đằng.

Xã Đức Chính (Cẩm Giàng) cũng tận dụng tối đa lợi thế nông nghiệp để làm động lực phát triển kinh tế - xã hội. Sau khi về đích NTM kiểu mẫu, năm 2021 xã xây dựng kế hoạch thực hiện CĐS trong xây dựng NTM, hướng tới xây dựng NTM thông minh. Xã có vùng chuyên canh rau màu rộng gần 400 ha nằm ngoài bãi sông với nhiều loại nông sản chất lượng cao có giá trị. Khi đặt mục tiêu xây dựng NTM thông minh, xã xác định tập trung phát triển trên 3 trụ cột chính là ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong nông nghiệp, hoàn thiện hệ thống camera để bảo đảm tình hình an ninh trật tự và ứng dụng CĐS trong giáo dục. Đức Chính đặt ra mục tiêu đến năm 2030 sẽ lắp đặt các máy quan trắc khí tượng thủy văn trên đồng ruộng, tưới tự động và thay đổi công nghệ trong sơ chế và bảo quản nông sản sau thu hoạch. 

Ứng dụng chuyển đổi số 

Bạch Đằng và Đức Chính là 2 trong 4 xã NTM kiểu mẫu của tỉnh có định hướng xây dựng NTM thông minh, trong đó CĐS là một trong những nội dung trọng tâm. Việc đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ số nhằm thay đổi căn bản hoạt động quản lý, điều hành, giám sát của chính quyền cấp xã. Tại xã Bạch Đằng, việc xây dựng chính quyền thông minh đang được thực hiện. Xã đã lắp đặt camera giám sát tại trụ sở UBND xã và các trục đường chính. Cùng với hệ thống camera giám sát tại nhà dân, việc kiểm soát an ninh, trật tự trên địa bàn được thắt chặt hơn trước. Hệ thống điện thắp sáng tắt – mở được thao tác trên điện thoại thông minh nên có thể thực hiện được ở bất kỳ đâu. Những năm tiếp theo, địa phương sẽ ứng dụng nhiều hơn nữa CĐS trong lĩnh vực nông nghiệp, đặc biệt là tiêu thụ sản phẩm OCOP, nông sản trên các sàn thương mại điện tử, triển lãm ảo...

Việc CĐS được xã Đức Chính định hướng phát triển trên từng lĩnh vực cụ thể. “CĐS là động lực và là công cụ để thực hiện mục tiêu xây dựng NTM thông minh, làm thay đổi nhận thức của cán bộ, người dân. Tuy nhiên, hiện nay Trung ương vẫn chưa xây dựng bộ tiêu chí cho xã NTM thông minh nên việc định hướng về xây dựng NTM thông minh cũng chưa rõ ràng trong từng chỉ tiêu. Việc địa phương cần làm vẫn là tập trung nâng cao chất lượng các tiêu chí, trong đó đặc biệt chú trọng tới ứng dụng CĐS trong xây dựng NTM”, ông Vương Đức Dũng, Bí thư Đảng ủy xã Đức Chính nói.

Theo Văn phòng Điều phối NTM tỉnh, hiện nay Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã xây dựng dự thảo của Ðề án CĐS trong xây dựng NTM, hướng tới NTM thông minh. Ðề án sẽ hướng đến nhiều mục tiêu quan trọng, trong đó thúc đẩy quá trình số hóa, ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ số trong xây dựng NTM. Bên cạnh đó, việc thực hiện CĐS còn hướng đến mục tiêu xây dựng được bộ tiêu chí quốc gia về NTM thông minh trình cấp có thẩm quyền phê duyệt để thực hiện trong giai đoạn 2026-2030. 

CĐS, hướng tới xây dựng NTM thông minh là bước chuyển tiếp nhằm hỗ trợ chính quyền và người dân thay đổi cách tiếp cận và triển khai các hạng mục xây dựng NTM trong giai đoạn hiện nay. Tuy nhiên, các địa phương cần chủ động và quyết tâm cao để đưa CĐS vào xây dựng NTM và hướng tới xây dựng NTM thông minh.

TRẦN HIỀN