Hướng tới sử dụng thuốc trừ cỏ sinh học

Theo nghiên cứu, nếu không có tác động của các biện pháp bảo vệ thực vật (BVTV), sâu bệnh hại và cỏ dại có thể làm giảm năng suất cây trồng 70-75%, trong đó riêng cỏ dại làm giảm năng suất 40-45%. Vì vậy, theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, trong giai đoạn từ 2015 - 2017, trung bình mỗi năm Việt Nam nhập khẩu khoảng 120.000 tấn thuốc BVTV, trong đó trên 40% là thuốc trừ cỏ. Thuốc trừ cỏ được dùng trên mọi đối tượng cây trồng, trong đó dùng trên lúa nhiều nhất do chi phí thấp, hiệu lực sinh học cao. Số liệu của Viện Tài nguyên và Môi trường (Đại học Quốc gia Hà Nội) cho thấy, khối lượng hoạt chất thuốc BVTV trên 1 ha cây trồng/năm ở Việt Nam là 2 kg, cao hơn hẳn một số nước trong khu vực và trên thế giới như Thái Lan (1,8 kg), Bangladesh (1,1 kg), Senegal (0,2 kg)...  

Hiện nay, danh mục thuốc trừ cỏ được phép sử dụng tại Việt Nam gồm 234 hoạt chất và hỗn hợp các hoạt chất với 713 tên thương phẩm. Những năm gần đây, lượng thuốc trừ cỏ được sử dụng trong sản xuất có xu hướng ngày càng tăng. Pháp luật về quản lý thuốc trừ cỏ đã khá đầy đủ, đồng bộ, hài hòa với các nước trong khu vực và trên thế giới. Bên cạnh đó, công nghệ để phân tích, kiểm định chất lượng về thuốc BVTV cũng từng bước được nâng cao. Tuy nhiên, sản xuất nông nghiệp của Việt Nam còn nhỏ, manh mún, hiểu biết của người sử dụng thuốc còn hạn chế. Phần lớn người nông dân vẫn sử dụng thuốc dựa vào thói quen. Trong khi đó, số lượng cửa hàng và người buôn bán thuốc còn quá nhiều, điều kiện kinh doanh còn lỏng lẻo, lực lượng thanh tra mỏng. Vai trò của chính quyền địa phương trong tuyên truyền, hướng dẫn, kiểm tra, giám sát việc buôn bán, sử dụng thuốc trên địa bàn quản lý chưa được quan tâm và phát huy đúng mức.

Theo các chuyên gia nông nghiệp, để quản lý, sử dụng thuốc trừ cỏ hiệu quả, ngoài việc tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện các quy định của pháp luật về quản lý thuốc theo hướng chặt chẽ, đủ sức răn đe, cần áp dụng các loại thuốc trừ cỏ thế hệ mới nhanh chóng phân hủy trong đất, có hiệu quả trong sản xuất. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng khuyến cáo bất kỳ nỗ lực nào để kiểm soát cỏ dại chỉ bằng thuốc diệt cỏ sẽ có nguy cơ thất bại vì khả năng thích ứng nhanh của cỏ dại. Vì vậy, cần phải luân phiên sử dụng các chất diệt cỏ đã được phê duyệt và bổ sung bằng các phương pháp phi hóa học, từng bước tiến dần đến sử dụng thuốc trừ cỏ sinh học góp phần bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng. 

VT (tổng hợp)