Hoa phượng cháy trong mưa

Chiều qua, trên đoạn đường Chương Dương gần cầu Hồng Quang, trời mưa khá to, bỗng xuất hiện mấy gã trung tuổi dừng xe máy bên gốc một cây phượng nở hoa đỏ rực và chỉ chỉ trỏ trỏ. Không chỉ có mấy gã trung tuổi,  vài cô cậu học trò lớp  11, 12 cũng góp mặt. Tiếng một em gái lanh lảnh  thốt  lên:
- Các cậu ơi, xem kìa! Hoa phượng cháy trong mưa...

Chứng kiến mấy gã trung tuổi có vẻ  hơi lập dị, có người tóc đã điểm bạc và mấy cô cậu học trò THPT xem hoa phượng  trong mưa với vẻ hồn nhiên tôi hơi ghen tỵ cái vẻ vô tư của họ và thầm nghĩ có  lẽ hoa phượng không chỉ độc quyền dành riêng của lứa tuổi  học trò mà thuộc về mọi người, không phân biệt tuổi tác, bởi cây phượng là một biểu tượng gắn với mái trường, bè bạn, thầy cô. Chính vì lẽ đó, cứ mỗi lần hè về, cây phượng nở hoa đỏ rực cả khung trời lại làm xao xuyến bao trái tim...

Mái trường cấp 3 năm nào của tôi nằm bình yên bên bờ sông Luộc có khá nhiều cây phượng. Sân trường rộng  rãi chỉ có bàng và phượng. Những gốc bàng xù xì cổ thụ và những cây phượng già nua  đã chứng kiến bao kỷ niệm vui buồn của cuộc đời học sinh. Mùa  hè năm 1974 ấy, dưới những tán bàng xanh mướt và những gốc phượng già, lớp 10C làm cuộc chia tay long trọng trước kỳ thi tốt nghiệp. Tay lớp trưởng vốn là dân yêu môn  toán thường ngày thì khô khan, điềm đạm bởi trong đầu của hắn chỉ nghĩ đến sin, cos và những công thức chán ngấy mà hôm ấy bỗng  dưng tuyên bố hơi văn vẻ:
- Các bạn ơi hôm nay chúng ta họp lớp và chia tay dưới một khung trời rợp màu hoa  phượng để nhớ mãi mái trường này...

Thời bao cấp khó khăn đó làm gì có liên hoan mặn, ngọt như bây giờ. Họp lớp chia tay mà chúng tôi tụm năm túm ba bàn tán sôi nổi về những ước mơ, dự định của mình sau khi tốt nghiệp và viết những dòng lưu bút tặng nhau trên những cuốn sổ nho nhỏ. Có người thì thích vào nghề dạy học, có người muốn trở thành nhà văn tên tuổi mặc  dù điểm tổng kết môn văn gần như bét lớp, lại có đứa muốn làm bác sĩ nhưng môn hóa, môn sinh thì luôn bị điểm kém, trong khi đứa từng đoạt giải trong kỳ thi học sinh giỏi tỉnh môn văn thì  ước mơ làm thiếu tá công an... Cả lớp cứ rì rầm bàn tán, rồi thầy chủ nhiệm đến. Thầy chủ nhiệm của chúng tôi dạy môn văn rất đẹp trai có mái tóc bồng bềnh như nghệ sĩ và giọng nói trầm ấm, nhất là khi thầy đọc bài  Bên kia sông Đuống của Hoàng Cầm thì tôi quả quyết là khối cô học sinh cuối cấp mê thầy. Thường ngày khi giảng văn, thầy nói rất hay nhưng lần  chia tay năm ấy thầy nói rất ngắn, đại ý thầy rất kỳ vọng vào lớp chúng tôi, lớp học đã hai lần đi sơ tán, đã từng học dưới  những căn hầm trú ẩn và có bạn cả năm học chỉ có bộ quần áo duy nhất  mà vẫn có học sinh giỏi cấp tỉnh. Rồi thầy đọc tặng cả lớp một bài thơ. Có lẽ do lâu ngày tôi không nhớ hết nhưng chỉ nhớ được mấy câu khá xúc  động:

     ...Cho em tất cả niềm tin
Cho em đôi mắt biết nhìn tương lai
     Cho em tất cả ngày mai
Chắp thêm đôi cánh đường dài em bay
      Bên nhau trong bấy nhiêu ngày
Xa nhau biết có nhớ thầy nữa không?

Cả lớp như hút hồn vào những câu thơ của thầy, trên khóe mắt của mấy tướng  gan lỳ cũng ngân ngấn nước còn bọn con gái thì đỏ hoe. Bỗng một cậu da đen thui, quần ống thấp ống cao  không biết đã chuẩn bị sẵn  từ bao giờ, ôm một bó hoa phượng bó sẵn  chạy lên tặng thầy. Thầy cười đôn hậu và nhìn cả lớp trìu mến.

Giờ đây, gần 40 năm đã trôi qua, hơn 40  bạn lớp 10C năm nào đều đã trưởng  thành. Có người đã là "ông nọ, bà kia", có người vĩnh viễn nằm lại chiến trường miền Nam trước ngày 30-4-1975. Cứ đến mùa phượng đỏ là tôi lại nhớ những gương mặt bạn bè, thầy cô thân yêu năm nào...

Tản văn củaNGUYỄN VIẾT HIỆN