Nằm trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, trung tâm vùng đồng bằng sông Hồng, quy hoạch tỉnh Hải Dương thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 hoạch định rõ nét khát vọng của tỉnh trong phát triển công nghiệp.
4 trụ cột chính
Công nghiệp luôn có vai trò, vị trí quan trọng trong phát triển kinh tế của Hải Dương. Là ngành chủ đạo nên công nghiệp luôn chiếm tỷ trọng lớn trong GRDP của tỉnh. Năm 2023, giá trị sản xuất công nghiệp (giá so sánh) đạt 336.351 tỷ đồng, tăng 8,7%.
Tới năm 2050, Hải Dương đặt mục tiêu sẽ trở thành tỉnh công nghiệp công nghệ cao, thông minh và bền vững, tận dụng vị trí chiến lược, liên kết vùng và ứng dụng khoa học, công nghệ cao, trở thành trục động lực của vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ. Để hiện thực hóa tầm nhìn này, tỉnh xây dựng 4 trụ cột chính trong phát triển công nghiệp.
Trụ cột đầu tiên là tập trung mở rộng và nâng cao chuỗi giá trị, tận dụng liên kết vùng cho các ngành công nghiệp chủ lực. Trụ cột này hướng tới các ngành thế mạnh và mũi nhọn của tỉnh như điện, điện tử, cơ khí luyện kim. Trụ cột thứ 2 là xây dựng năng lực cạnh tranh chiến lược, tiến tới phát triển các ngành công nghiệp có tiềm năng trong tương lai. Mở rộng các ngành công nghiệp với giá trị gia tăng cao như hóa chất, hóa dược, công nghiệp công nghệ cao và công nghiệp hỗ trợ. Tập trung nghiên cứu và phát triển các sản phẩm cao cấp, độc quyền, tỷ lệ nội địa hoá cao, đáp ứng nhu cầu trong nước và xuất khẩu, đặc biệt hướng tới các thị trường khắt khe như EU, Mỹ, Nhật… Trụ cột thứ 3 là tái cơ cấu các ngành công nghiệp giá trị sản xuất nhỏ. Trụ cột thứ 4 có vai trò then chốt là xây dựng Hải Dương thành trung tâm công nghiệp động lực của vùng đồng bằng sông Hồng, gắn với khu kinh tế chuyên biệt, khu công nghiệp hiện đại. Tỉnh tập trung phát triển khu công nghiệp chuyên biệt công nghệ cao, khu công nghiệp đô thị dịch vụ và khu công nghiệp sinh thái với trung tâm đổi mới sáng tạo, cùng các cụm công nghiệp với cơ sở hạ tầng hiện đại.
Trên cơ sở các trụ cột chính, tỉnh xây dựng các yếu tố hỗ trợ để bảo đảm và đáp ứng nhu cầu phát triển. Đó là đào tạo và phát triển nguồn nhân lực với ưu tiên hàng đầu về gia tăng tỷ lệ lao động đã qua đào tạo; phát triển nguồn nhân lực trình độ cao, tập trung vào ngành kỹ thuật và công nghệ thông tin; thu hút nhân tài cấp quản lý, chuyên gia nghiên cứu và cộng đồng khởi nghiệp. Huy động và sử dụng hiệu quả vốn đầu tư bằng việc quyết tâm cải thiện môi trường đầu tư. Khoa học công nghệ cũng là yếu tố hỗ trợ quan trọng nhằm nâng cao năng lực nghiên cứu và phát triển sản phẩm giá trị cao. Hải Dương cũng quan tâm các yếu tố phụ trợ khác như chiến lược chuyển đổi số trong hệ thống quản lý và cải cách hành chính, các ngành được ưu tiên đặc biệt trên địa bàn, các chính sách phát triển khu vực doanh nghiệp, các giải pháp phát triển cơ sở hạ tầng công nghiệp…
Phát triển các ngành công nghiệp chủ lực
Từ các trụ cột phát triển công nghiệp, Hải Dương xác định rõ phương hướng phát triển các ngành công nghiệp chủ lực. Đối với ngành cơ khí chế tạo, tỉnh sẽ đẩy mạnh sản xuất các sản phẩm có giá trị và hàm lượng công nghệ cao như kim loại chất lượng cao, kim loại màu phục vụ công nghiệp, sản xuất động cơ, sản phẩm cơ khí chính xác, công nghiệp ô tô, các loại máy xây dựng, máy móc công nghiệp, điện tử, tiến tới sản xuất ô tô điện, các máy móc công nghệ cao, robot… Về ngành điện, điện tử, Hải Dương đẩy mạnh thu hút các doanh nghiệp đầu tư trực tiếp nước ngoài lớn trong ngành thiết bị gia dụng, điện tử thông minh, tiến tới sản xuất các sản phẩm cảm biến và sản xuất vi mạch điện tử (chip) quy mô lớn. Ngành chế biến nông, lâm, thủy sản sẽ gia tăng, mở rộng chuỗi giá trị sản xuất, đẩy mạnh kết nối vùng nguyên liệu sản xuất rau, trái cây trong khu vực; phát triển các hoạt động chế biến, sản xuất phục vụ xuất khẩu.
Ngành công nghiệp hỗ trợ, công nghệ cao sẽ tập trung thu hút đầu tư các doanh nghiệp công nghiệp công nghệ cao trên thế giới. Trong đó ưu tiên ngành cơ khí chế tạo, điện, điện tử để tận dụng tiềm năng liên kết vùng hiện có và năng lực cung ứng nguyên liệu đầu vào của các doanh nghiệp trong tỉnh. Chú trọng thu hút các doanh nghiệp sản xuất bán thành phẩm, phụ tùng, linh kiện, cụm linh kiện cao cấp, lắp ráp phụ trong ngành sản xuất xe có động cơ, máy móc công nghiệp, điện tử, các doanh nghiệp sản xuất thiết bị ngoại vi, bo mạch, màn hình, thiết bị chuyên dụng cho ngành thiết bị điện tử, gia dụng. Nâng cao hiệu quả hoạt động các dự án hiện có trong lĩnh vực dệt may, da giày; sản xuất vật liệu xây dựng...
Trên cơ sở nghiên cứu, rà soát các điều kiện, Hải Dương định hướng phát triển công nghiệp theo 3 vùng chủ đạo. Vùng công nghiệp động lực (vùng lõi trung tâm) tại các huyện Bình Giang, Thanh Miện. Vùng công nghiệp hỗ trợ tại các huyện Gia Lộc, Cẩm Giàng và TP Hải Dương. Vùng công nghiệp nặng, chế biến nông lâm thủy sản và năng lượng sạch tại các huyện Kim Thành, Nam Sách, Thanh Hà, Tứ Kỳ, thị xã Kinh Môn, TP Chí Linh và một phần huyện Ninh Giang.
PV