Sáng nay, tôi dậy sớm đi bộ như mọi ngày. Vừa mở cửa phòng ra, tôi chợt có cảm giác lành lạnh hơn mọi khi. Ra đường lớn, thấy gió nhiều hơn. Những chiếc lá vàng chạy đuổi nhau dồn về góc phố nghe xao xác, bay bay. Tự nhiên tôi rùng mình. Cảm giác ren rét khiến tôi khẽ rụt cổ so vai xuýt xoa. Nhìn mấy người đi bộ cùng thấy họ đã quần ngủ, áo dài tay, không quần soóc, váy ngắn, cởi trần, may-ô như trước nữa. Thì ra gió bấc đã về.
Cuối thu, gió heo may đã chuyển dần thành những cơn gió bấc đầu mùa. Không man mác, lành lạnh như trước, cái gió những ngày này có vẻ mạnh hơn, rõ ràng hơn. Bầu trời cũng thẫm dần lại, thấp dần xuống.Trời có vẻ nhiều mây hơn. Đã thấy từng đàn chim én bay về phương nam. Đi trên đê tha hồ mà gió lộng. Không phải cái gió mát mùa hè, cái gió này có khi sởn da gà lên ấy chứ. Trên trời chim én liệng bay. Gần mặt đất thì chuồn chuồn bay lượn. Sao mà lắm chim én, nhiều chuồn chuồn đến thế. Có lẽ chúng rủ nhau đi đón gió bấc về chăng?
Những ngày đầu gió bấc ta có cảm tưởng rất lạ. Lúc thì mát mẻ khoan khoái. Khi thì ren rét, so ro. Cái nóng hầu như không còn nữa. Ranh giới giữa lành lạnh và lạnh, giữa ren rét và rét khá mong manh. Chỉ những ai nhạy cảm mới cảm nhận được điều đó. Một đôi ngày sau, hầu như tất cả mọi người đều nhận ra cái gió bấc này. Có bao nhiêu chiếc lá vàng trên cây mà gió heo may chưa làm cho rơi xuống thì chính những cơn gió bấc đầu mùa này sẽ rung, sẽ thổi cho rơi rụng hết. Trong vườn rải kín lá vàng. Trên đường lá vàng đuổi nhau chạy cùng con gió. Đã thấy lao xao những câu chuyện về quần áo thu đông mốt này, mốt nọ. Và ngoài kia, những xanh đỏ, trắng vàng, những cổ lọ, cổ sen đã bắt đầu khoe dáng, khoe mốt. Đâu chỉ có phố phường, làng quê bây giờ cũng “nhạy cảm” với thời tiết lắm nhé. Mong mãi để chưng diện, giờ được dịp khoe ra, ai bảo mà không ríu ran. Khoe bằng lời, khoe bằng mắt. Vui lắm. Đường phố sắc màu hơn. Làng quê rộn ràng hơn.
Gió bấc da diết hơn gió nồm nam và buồn hơn gió heo may. Loại gió này đánh thức nhu cầu sưởi ấm lòng nhau. Nam cần nữ, nữ cần nam. Nhu cầu này rất tự nhiên như ý trời định vậy. Buổi tối, dạo chơi trong công viên ở phố hay lang thang trên những con đường làng quê ta sẽ bắt gặp những đôi trai gái bên nhau tình tự. Không như những đêm trước, những đêm này hình như họ cũng ngồi sát vào nhau hơn. Nữ tin cậy ngả đầu vào vai nam. Nam chở che quàng tay ôm người nữ. Chính những cơn gió bấc đầu mùa đã khiến họ như thế. Và câu chuyện về ngày cưới, về xây dựng tổ ấm gia đình cũng từ đó mà dài ra không dứt. Thì lúa ngoài đồng đã bắt đầu vàng ươm, cau trên cây quả ở buồng đã trĩu, lợn trong chuồng cũng vừa độ lớn, công việc mùa vụ cũng đã xong... Vậy thì chuyện đám cưới sao không rôm rả? Thêm gió bấc hiu hiu về nữa là mùa cưới bắt đầu.
Bầu trời mấy hôm nay thấp lắm. Ngày ngắn dần lại. Đêm cứ dài dần ra. Gió rủ nhau về luồn lách thăm hỏi khắp các ngõ ngách đường phố, làng quê. Chẳng còn phong phanh áo được nữa. Những bộ quần áo thu đông cất kỹ trong tủ được lấy ra. Đã thấy rộn ràng những đám ăn hỏi chuẩn bị cho mùa cưới. Mặc dù thời nay người ta có thể cưới quanh năm, nhưng “cưới đúng mùa” vẫn hợp hơn, thích hơn. Gió bấc về là báo hiệu chuẩn bị bước vào mùa cưới. Tháng tám, tháng chín ăn hỏi xong “để đấy” có thời gian chuẩn bị để tháng mười gặt hái xong là “cưới rộ”. Cưới từ đó cho qua Tết đến hết mùa xuân. Gió bấc đồng hành cùng mùa cưới, bàn giao mùa cưới cho gió xuân. Thế cho nên, gió bấc đầu mùa dù có hiu hiu thổi, nhưng từ người già đến trẻ con ai cũng thích, nhất là thanh niên.
Gió bấc đầu mùa sắc thái thế, thế mà phương nam quê em chẳng được thấy bao giờ. Có chăng chỉ thoảng qua, chưa kịp cảm nhận thì nó đã đi rồi. "Quê em hai mùa mưa nắng" rạch ròi, thì hiu hiu gió heo may, heo heo gió bấc bỗng trở thành “đặc sản” của thời tiết. Những ngày này, khi những cơn gió bấc đầu mùa hiu hiu thổi anh chợt nhớ em quá chừng. Giá có em lúc này mà “thưởng thức” gió bấc để cảm nhận hơn cái hơi ấm nồng nàn của vòng tay xiết chặt đón đông về. Thu đang trôi. Gió bấc đẩy mùa thu trôi về miền ký ức. Gió bấc kéo mùa đông về cho anh và em. Ơ kìa, gió bấc đầu mùa đang hiu hiu thổi! Nó đang quấn lấy anh như giục anh mau đi tìm em về cùng với gió, như bao lứa đôi đang dập dìu bên nhau trong công viên chiều nay!..
Tản văn của XUÂN THU
