Giải quyết tranh chấp biển Đông phải bảo đảm lợi ích các quốc gia liên quan

Đảo Đá Tây thuộc quần đảo Trường Sa (Việt Nam)

Ngày 21-9, gần 80 nhà khoa học đến từ Trung Quốc,Philippines, Malaysia, Singapore, Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc) và ViệtNam đã tham dự Hội thảo quốctế "Hợp tác vì hòa bình, an ninh và phát triển khu vực trong bối cảnhmới."

Hội thảo do Viện Khoa học Xã hội Việt Nam tổ chức này sẽ là diễn đàn để các nhà khoa học đến từ những quốc gia, vùng lãnh thổ có liên quan đến biển Đông, trao đổi về các biệnpháp giải quyết tranh chấp ở khu vực biển Đông một cách hòa bình,tránh xảy ra xung đột trên cơ sở bình đẳng, tôn trọng chủ quyền và toànvẹn lãnh thổ.

Điều này phù hợp với trào lưu quốc tế, mong muốn của cácnước trong khu vực và những quốc gia có lợi ích liên quan trên thế giới.

Các nhà khoa học đã cùng thảo luận về vị trí chiếnlược của biển Đông, diễn biến mới ở biển Đông trong thời gian gần đây vàtác động của nó đến hòa bình, ổn định của khu vực; các giải pháp duytrì hòa bình, an ninh và phát triển trong khu vực, trong đó tập trungnhấn mạnh đến cơ chế xây dựng lòng tin, quản lý xung đột, hợp tác trongcác lĩnh vực an ninh phi truyền thống... trong bối cảnh quốc tế mới.

Theo các nhà khoa học, để giải quyết tranh chấp biển Đông, đàmphán hòa bình, tuy lâu dài nhưng là phương án hợp lý, phải bảo đảm hợplý về lợi ích cho các quốc gia liên quan. Vấn đề cốt lõi là phải cónhững căn cứ như Luật pháp quốc tế, trong đó Công ước của Liên hợp quốcvề Luật Biển năm 1982, Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở biển Đôngvà tiến tới xây dựng Bộ quy tắc ứng xử của các bên ở biển Đông... làm cơsở đàm phán.

Các nhà khoa học cũng kiến nghị mởrộng mạng lưới khu vực (kênh 2) để thu hút các nhà khoa học các nướctham gia nghiên cứu, trao đổi các vấn đề liên quan; đưa thêm vấn đề biểnĐông vào thảo luận trong khuôn khổ ASEAN+3...

Có 3 mâu thuẫn chính liênquan đến biển Đông là lãnh thổ, an ninh và kinh tế, có thể giải quyếttừng mâu thuẫn nhưng phải đặt trong tổng thể chung, phải tính đến yếu tốlịch sử, tâm lý và nhấn mạnh vai trò của học giả các nước. Cách thứcgiải quyết mâu thuẫn là chọn những lợi ích gần gũi để cùng hợp tác, xâydựng cơ chế lòng tin, nhưng phải có thiện chí, kiên trì thực hiện vàphải thể hiện tính tích cực trên thực tế.

Hoàng Minh Nguyệt (TTXVN/Vietnam+)