FAO trả lời về thực phẩm chuyển gen

Ảnh minh họa

Công nghệ sinh học (Biotechnology) lànói về kỹ thuật sử dụng các sinh vật sống hoặc các bộ phận của các sinhvật này. Các kỹ thuật nói trên được sử dụng để tạo ra hoặc tăng cườngcác sản phẩm phục vụ cho cuộc sống con người. Ví dụ như cho mục đíchlàm lương thực, cho chữa bệnh, tạo ra những loại cây trồng lai, sảnxuất thuốc kháng sinh thay đổi các loại vật liệu của cây trồng khánglại các loại sâu bệnh.

2. Công nghệ sinh học được áp dụng trong nông nghiệp như thế nào?

Các loại gen là các chi tiết của mãADN dùng để điều chỉnh các quá trình sinh học trong sinh vật sống. Kỹthuật di truyền cho phép người ta truyền các gen giữa các loại sinh vậtsống mà không thể lai tạo cùng loài một cách bình thường. Ví dụ, có thểlấy một gen từ khuẩn cài vào cho tế bào cây trồng để giúp chúng khánglại sâu bệnh. Quá trình này tạo ra các sinh vật sống được gọi là sinhvật biến đổi gen (Genetically Modified Organisms - GMO), tức là bao gồmcả gia súc, gia cầm, còn nói riêng cây trồng biến đổi gen thì là GMC(Genetically Modified Crops).

3. Cây trồng chuyển đổi gen có an toàn khi tiêu thụ?

Thực phẩm GMO hiện đang sử dụng rấtphổ biến như ngô, đậu tương, chuối, cá hồi chuyển gen... được xem là antoàn và đã được các tổ chức như Hội đồng khoa học quốc tế (ICSU) và Tổchức Y tế thế giới (WHO) thường xuyên giám sát, kiểm chứng. Tuy nhiêntrong quá trình giám sát do thiếu bằng chứng nên người ta vẫn chưa hiểuhết mức độ rủi ro của nhóm sản phẩm này, nhất là chưa đủ thời gian đểtheo dõi và kiểm chứng. Vì vậy mà hiện nay khoa học vẫn đang tiếp tụcnghiên cứu, ví dụ như nghiên cứu về việc truyền các gen kháng khángsinh vào các sản phẩm cây trồng và vật nuôi. Vì lý do trên mà khoa họckhuyến cáo cần đánh giá mức độ rủi ro cho từng trường hợp cụ thể trướckhi đưa ra thương phẩm.

4. Tác động của thực phẩm GMO đối với môi trường?

Theo số liệu nghiên cứu thì bất kỳdạng canh tác nông nghiệp nào đều có tác động đến môi trường, kỹ thuậtchuyển gen cũng không có ngoại lệ riêng, có tác động nhất định đến quátrình phát triển bền vững. Cả cây trồng quy ước lẫn cây trồng chuyểngen đều có ảnh hưởng lan truyền gen giữa cây trồng thuần hóa với câytrồng hoang dã. Ở cây trồng lai việc "chạy gen" này lại có những lợithế nhất định. Tương lai cây trồng GMC sẽ được trang bị thêm cơ cấu đểngăn chặn quá trình "chạy gen" sang cho cây trồng khác. Ngoài ra, câytrồng GMC cũng có những hiệu ứng môi trường mang tính gián tiếp do tậpquán canh tác.

5. Tác động công nghệ chuyển gen đối với vật nuôi

Theo nghiên cứu thì động vật sử dụngsản phẩm GMO đều được hệ thống tiêu hóa của cơ thể xử lý tốt. Đãcó thực phẩm chuyển gen có tác dụng kháng bệnh và giảm mức sử dụngkháng sinh cho con người.

6. Các quy định quốc tế về sử dụng sản phẩm GMO

Năm 1994, Tổ chức Thương mại thế giới(WTO) đã ban hành quy định cho phép các quốc gia quyền sử dụng thựcphẩm, động vật, cây trồng nhập khẩu nếu thấy an toàn và yêu cầu cácquốc gia thành viên không được đưa ra những quy chế mang tính “cấm chợngăn sông” thực phẩm GMO. Ngoài quy định trên, WTO còn có nhiều quyđịnh khác có liên quan đến thực phẩm GMO như Quy ước đa dạng hóa sinhhọc (CBD), đề cập đến vấn đề về thực phẩm GMO, đến việc đa dạng hóasinh học và quá trình phát triển bền vững.

Hiện có Quy ước bảo vệ cây trồng quốctế (IPPC) đã được nhiều nước áp dụng trong việc ngăn ngừa nguy cơ pháttriển bệnh tật gây ảnh hưởng đến cây trồng và sản phẩm cây trồng. Trongquy ước này có đề cập thực phẩm GMO và đề nghị khoa học cần có nghiêncứu cụ thể hơn nhằm giúp nông dân và người tiêu dùng yên tâm canh tác,sử dụng nhóm thực phẩm và cây trồng nói trên.

(Nguồn: NNVN)