Từ khi UBND xã Lạc Long (Kinh Môn) thuê người đứng ra dựng lều trông coi ở bờ sông Vận, tình trạng khai thác cát trái phép ở đây không còn, đất đai của người dân đã được bảo vệ.
Khoảng 4 ha đất đai hoa màu của người dân thôn Phương Quất bị mất do nạn khai thác cát trái phép
Những năm qua, dòng sông Vận bồi đắp đã hình thành nên vùng canh tác rộng trên 40 ha ở thôn Phương Quất, xã Lạc Long. Do đất đai trong đồng chật hẹp, năm 1993, xã đã chia đất ngoài bãi sông cho người dân canh tác. Ngoài cấy lúa, người dân còn trồng dâu, các loại rau và hoa quả khác.
Khoảng 5-7 năm trở lại đây, nhân dân nơi đây đã chuyển đổi khoảng 80% diện tích đất sang trồng sắn dây. Do thổ nhưỡng phù hợp nên cây sắn dây phát triển tốt, cho năng suất, chất lượng cao. Sau khi trừ chi phí, mỗi sào sắn dây, người dân thu lãi khoảng 6 triệu đồng. Đây được coi là nguồn thu nhập chính của nhiều người dân thôn Phương Quất.
Tuy nhiên, vài năm trở lại đây, tình trạng khai thác cát trái phép diễn ra nghiêm trọng làm cho nhiều diện tích đất của thôn mất dần. Đến nay, khoảng 4 ha đất của 40 hộ dân trong thôn bị "cát tặc" hút mất.
Ông Nguyễn Văn Khiên, một người dân thôn Phương Quất cho biết: "Gia đình tôi có 4 sào ruộng ngoài bãi. Mỗi năm, trồng lúa và các loại hoa màu cũng mang về nguồn thu nhập khá cho gia đình. Nhưng mấy năm qua, "cát tặc" hoành hành làm cho toàn bộ diện tích ruộng biến mất. Bây giờ, gia đình tôi chỉ trông chờ vào mấy sào ruộng ở trong đồng".
Ông Nguyễn Văn Sỹ dựng lều cạnh sông Vận để giữ đất cho người dân
Do nạn khai thác cát trái phép diễn ra nghiêm trọng nên UBND xã Lạc Long đã hợp đồng với ông Nguyễn Văn Sỹ để có biện pháp bảo vệ đất đai, hoa màu của nhân dân. Ông Sỹ cùng với 2 người khác đã dựng lều bên bờ sông Vận để trông coi đất đai.
"Ban ngày, người dân làm việc ở ngoài bãi, nên tàu thuyền khai thác cát trái phép không dám hút. Đến đêm, anh em chúng tôi phải cắt cử người túc trực để khi thấy tàu, thuyền hút cát thì gọi điện thoại báo cho lãnh đạo xã cử lực lượng ra xua đuổi. Chúng tôi còn cắm cọc, chăng lưới không cho tàu, thuyền vào sát bờ sông. Nếu các tàu cố tình vào gần bờ hút đất sẽ vướng vào lưới, không ra được", ông Sỹ nói.
Gần 2 tháng nay, tình trạng khai thác cát trái phép trên sông Vận, đoạn qua địa bàn thôn Phương Quất đã không còn xảy ra. Ông Hoàng Văn Bạn, Trưởng thôn Phương Quất cho biết: "Do đất đai đã được bảo vệ nên thôn đang xây dựng phương án chia lại đất ngoài bãi cho người dân sản xuất. Chúng tôi đề xuất phương án dồn ô, đổi thửa để đất đai không còn manh mún, tạo thuận lợi cho người dân sản xuất".
Mặc dù tình trạng khai thác cát trái phép đã được hạn chế, song các giải pháp mà xã Lạc Long thực hiện chỉ là tạm thời. Để giải quyết triệt để tình trạng này, cơ quan chức năng cần xử lý thật nghiêm những chủ tàu khai thác cát trái phép theo quy định của pháp luật.
THANH HÀ