Đột quỵ trong thể thao nghiệp dư, chuyện không thể coi thường

Người chơi thể thao nghiệp dư cần nắm chắc về tình trạng sức khoẻ và chọn môn thể thao phù hợp để tránh rủi ro. Trong ảnh: Pha tranh bóng trong trận chung kết Giải bóng đá nam Đại hội Thể dục thể thao tỉnh Hải Dương lần thứ IX năm 2022 giữa Cẩm Giàng (bên phải) và TP Hải Dương

Thi đấu khi trạng thái cơ thể chưa sẵn sàng

Tháng 8.2022, một học sinh lớp 9 ở Chương Mỹ (Hà Nội) sau khi tham gia giải chạy đã bị đột quỵ. Dù được cấp cứu kịp thời song em không qua khỏi. Mới đây, một cán bộ phường ở TP Hải Dương cũng đột quỵ và tử vong khi chơi thể thao...

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến đột quỵ trong thể thao, nhất là những người không chơi thể thao chuyên nghiệp như bệnh lý, chơi quá sức chịu đựng của cơ thể. Tuy vậy, theo anh Lê Văn Minh, huấn luyện viên đội tuyển karate Hải Dương, không khởi động kỹ trước khi chơi thể thao là nguyên nhân quan trọng dẫn đến đột quỵ. Có những người mắc bệnh lý như tim mạch, huyết áp... nhưng nếu khởi động kỹ, chơi vừa sức cũng không nguy hiểm. Ngược lại, những người khỏe mạnh, không có bệnh lý nền nhưng không khởi động hoặc khởi động không kỹ đã chơi thể thao sẽ rất nguy hiểm. Khi bước vào thi đấu ngay, nhất là những môn tốn sức như bóng đá, bóng chuyền, cầu lông, tennis, chạy... mà cơ thể ở trạng thái chưa sẵn sàng sẽ dễ dẫn tới đột quỵ.

"Trong thể thao chuyên nghiệp, thể thao thành tích cao, khởi động là một yếu tố bắt buộc. Tùy vào tính chất từng môn mà thời gian và kỹ thuật khởi động khác nhau, song bắt buộc phải khởi động. Khởi động kỹ, về mặt khoa học là đưa cơ thể vào trạng thái sẵn sàng và để vận động viên có thể trạng tốt nhất giành thành tích cao, hạn chế những tiêu cực đối với sức khỏe", huấn luyện viên Lê Văn Minh cho biết.

Theo các huấn luyện viên của Trung tâm Đào tạo, Huấn luyện và Thi đấu thể thao Hải Dương, đột quỵ đối với vận động viên thể thao thành tích cao gần như không xảy ra do vận động viên đã được huấn luyện. Trước khi tập luyện, các vận động viên đều được khởi động kỹ càng. Khi thể lực không bảo đảm cần báo cáo huấn luyện viên xin nghỉ. Đối với những người chơi thể thao nghiệp dư, cần lắng nghe cơ thể trước khi vào trận. Nếu tập ép khi không có thể trạng tốt, không những không mang lại lợi ích mà ngược lại sẽ gây hại cho cơ thể.

Là một vận động viên nghiệp dư và thường tham gia các giải chạy, chị Nguyễn Thị Phương (ở phố Nguyễn Văn Linh, TP Hải Dương) thường dành ra từ 20-30 phút khởi động trước khi chạy. Chị Phương cho biết: "Vận động viên chạy thì yếu tố quan trọng nhất là cơ, gân chân khỏe mạnh. Khi khởi động kỹ, các bó cơ ở trạng thái sẵn sàng thì khi vào thi đấu sẽ có thành tích tốt. Trong nhiều năm chạy, tôi chưa khi nào bị chuột rút hoặc hụt hơi. Đồng thời, người chơi thể thao nghiệp dư cũng cần tham khảo bác sĩ để có chế độ dinh dưỡng phù hợp".

Phân phối đều sức

Huấn luyện viên Lê Văn Minh cho biết thêm, khi chơi thể thao với cường độ cao mà không khởi động kỹ sẽ rất nguy hiểm, kể cả với người khỏe mạnh. Khi đó nhịp tim, huyết áp tăng mạnh, sẽ xuất hiện tình trạng thiếu máu lên não. Khi đó cần lắng nghe cơ thể để phân phối đều sức hoặc dừng lại đúng lúc. Khi xuất hiện tình trạng hoa mắt, chóng mặt, chân tay run... thì người chơi cần dừng lại ngay để nghỉ ngơi. Những người cùng chơi cũng nên có kỹ năng để phát hiện đồng đội có biểu hiện xấu về sức khỏe để cấp cứu kịp thời. "Đột quỵ trong thể thao thường xảy ra với người có bệnh lý, nhất là về tim mạch, huyết áp. Vì vậy, người chơi cần nắm chắc về tình trạng sức khỏe, bệnh lý của mình để chọn môn thể thao phù hợp. Những người có bệnh lý nên chọn môn thể thao nhẹ nhàng như đi bộ, đạp xe... Tránh các môn dùng nhiều thể lực như chạy, bóng đá", anh Lê Văn Minh nhấn mạnh.

Người chơi thể thao cần nắm chắc về tình trạng sức khỏe và bệnh lý của mình để chọn môn thể thao phù hợp, an toàn (ảnh minh họa)

Theo ông Nguyễn Ngọc Hưng, Giám đốc Nhà Thi đấu thể dục thể thao Hải Dương, kỹ năng lắng nghe cơ thể khi chơi thể thao cần được rèn giũa thường xuyên để tránh các trường hợp đáng tiếc như đã xảy ra trong thời gian qua. Tại Nhà Thi đấu thể dục thể thao có rất nhiều trẻ em tập luyện các môn bơi, bóng bàn, cầu lông... Các em đều được huấn luyện viên hướng dẫn rất kỹ các kỹ thuật khởi động. Các kỹ năng này sẽ theo suốt quá trình các em chơi thể thao chuyên nghiệp hoặc nghiệp dư sau này. Vì vậy, tại Nhà Thi đấu thể dục thể thao chưa từng xảy ra sự cố về sức khỏe khi trẻ em hoặc người dân chơi thể thao.

Ông Cao Phi Long, Giám đốc Trung tâm Xét nghiệm MedLatec Hải Dương khuyến cáo, chơi thể thao có tác dụng đặc biệt đối với sức khỏe. Song nếu người chơi không tự trang bị những kỹ năng cần thiết sẽ rất nguy hiểm. Người chơi thể thao cần biết tình trạng cơ thể, bệnh lý của mình trước khi chơi để bảo đảm an toàn.

TIẾN HUY