“Trường Cao đẳng Dược Trung ương Hải Dương đã và đang nghiên cứu phát triển nhiều sản phẩm khoa học-công nghệ nhằm hiện thực hoá mục tiêu sớm trở thành trường chất lượng cao không chỉ trong nước mà còn ngang tầm khu vực. Đông trùng hạ thảo (ĐTHT) là một trong số đó”, Tiến sĩ Trần Bá Kiên, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Dược Trung ương Hải Dương nói.
Năm 2020, dịch Covid-19 bùng phát và lây lan nhanh, tác động tiêu cực tới mọi mặt đời sống xã hội. Người mắc Covid-19 dù khỏi bệnh vẫn bị nhiều di chứng về sức khoẻ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Ban lãnh đạo Trường Cao đẳng Dược Trung ương Hải Dương luôn trăn trở phải làm sao tạo ra những sản phẩm góp phần chăm sóc sức khoẻ cộng đồng. “Tôi tự hỏi nhà trường có hàng chục tiến sĩ, thạc sĩ chuyên ngành vậy tại sao không nghiên cứu, phát triển những sản phẩm có ích cho sức khoẻ người dân. Ban Giám hiệu đã khuyến khích họ phát huy trí tuệ, bắt tay nghiên cứu và rồi thành quả đã tới”, thầy Kiên nói.
Trung tâm Nghiên cứu và kinh doanh dược được Trường Cao đẳng dược Trung ương Hải Dương “trao ấn” tiên phong thực hiện chủ trương trên. Đội ngũ cán bộ, nhân viên trung tâm đã tập trung nghiên cứu sản xuất các sản phẩm chất lượng chăm sóc sức khỏe cộng đồng như nước muối sinh lý natri clorid, xịt họng Ambrovir, xịt họng Olesom forte, xịt họng keo ong Royal Bee, xịt họng CRBPharm, xịt mũi Antivir Royal Bee…
Thạc sĩ Nguyễn Thị Huyền, phụ trách bộ môn bào chế nhà trường cho rằng tăng cường hệ miễn dịch, tăng sức đề kháng để chống chọi với dịch Covid 19 là điều rất quan trọng. Sau nhiều thời gian mày mò, nghiên cứu, chị Huyền đã đề xuất lên Ban lãnh đạo đề tài “Nghiên cứu phát triển sản phẩm hỗ trợ hạ đường huyết và tăng cường miễn dịch từ ĐTHT Cordyceps militaris”. Đề tài đã thuyết phục được Ban lãnh đạo nhà trường.
Chị Huyền cho biết ĐTHT Cordyceps militaris là một loài nấm ký sinh trên côn trùng và ấu trùng của côn trùng, là dược liệu quý có tiềm năng trong nhiều sản phẩm làm thuốc và thực phẩm bảo vệ sức khỏe. Y học cổ truyền từ xa xưa đã coi ĐTHT là vị thuốc dùng để bồi bổ sức khỏe và hỗ trợ điều trị hàng loạt bệnh như bệnh tiểu đường tim, thận, huyết áp, nhiễm khuẩn, nhiễm virus, ung thư... Mặt khác, các nghiên cứu trên thế giới đều khẳng định ĐTHT không chỉ nâng cao hiệu quả hệ miễn dịch mà còn có tác dụng hạ đường huyết trên các mô hình gây đái tháo đường tuýp 2.
Cordyceps militaris dễ dàng hình thành quả thể trong môi trường nuôi cấy nhân tạo. Tuy nhiên, các công trình nghiên cứu về nuôi cấy ĐTHT Cordyceps militaris chỉ mới dừng lại ở mức độ đánh giá về mặt hình thái (số lượng quả thể, hệ sợi) mà chưa có công trình nghiên cứu nào đánh giá, định lượng hoạt chất có tác dụng sinh học adenosin và cordycepin. Chị Huyền và nhóm nghiên cứu Trường Cao đẳng Dược Trung ương Hải Dương nhận thấy việc nghiên cứu nuôi trồng ĐTHT Cordyceps militaris và định lượng hai hoạt chất này là rất cần thiết.
Hiện nay, trên thị trường đã có nhiều loại ĐTHT được trồng ở nhiều điều kiện khác nhau. Vì vậy, chất lượng chưa đồng bộ, chưa có tiêu chuẩn tham chiếu để đánh giá chất lượng nhằm chuẩn hóa nguyên liệu đầu vào. Do đó, việc ứng dụng công nghệ sinh học trong nuôi cấy ĐTHT Cordyceps militaris ở nghiên cứu tại trường, nhóm nghiên cứu đặt ra điều kiện hàm lượng hoạt chất adenosin ≥ 0,01%, hàm lượng ≥ 0,3% để kiểm soát nguyên liệu ban đầu nhằm phát triển các sản phẩm tiếp theo có thành phần ĐTHT.
Lợi thế của Trường Cao đẳng Dược Trung ương Hải Dương khi nghiên cứu và phát triển các sản phẩm từ ĐTHT là có đội ngũ cán bộ, nhân viên được đào tạo bài bản và chuyên sâu, cơ sở vật chất được đầu tư đồng bộ. Sau một thời gian tiến hành nuôi cấy, cuối năm 2021, ĐTHT Cordyceps militaris của Trường Cao đẳng Dược Trung ương Hải Dương đã được Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hải Dương cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm.
Ngay đầu năm 2022, Trung tâm Ngiên cứu và Kinh doanh dược Trường Cao đẳng Dược Trung ương Hải Dương đã chính thức đưa ra thị trường các sản phẩm ĐTHT Cordyceps militaris gồm: dạng hộp tươi 180 gam/hộp, dạng sấy thăng hoa (hũ 10, 15 gam; túi zip 10, 20, 30, 100 gam), dạng bột khô (hũ 20,50 gam)... Đây là thời điểm mà dịch Covid-19 diễn biến rất phức tạp trên địa bàn tỉnh Hải Dương. Sản phẩm ra đời góp phần hỗ trợ tích cực trong việc chăm sóc, bảo vệ sức khoẻ nhân dân. “Nhà trường được giao sứ mệnh tiên phong trong việc đào tạo đội ngũ cán bộ dược trình độ cao đẳng, nghiên cứu khoa học và ứng dụng khoa học, kỹ thuật vào sản xuất. Khi các sản phẩm này ra đời, chúng tôi rất vui và tự hào. Đây sẽ là tiền đề quan trọng để chúng tôi tiếp tục sáng tạo hơn nữa, góp phần chăm sóc sức khoẻ nhân dân”, chị Huyền nói.
Tháng 5 vừa qua, sản phẩm ĐTHT của Trường Cao đẳng Dược Trung ương Hải Dương vinh dự được tham gia Hội chợ triển lãm thương mại và sản phẩm OCOP Bắc Ninh 2022, Hội nghị xúc tiến thương mại vải thiều và sản phẩm tiêu biểu tỉnh Hải Dương năm 2022. Gian hàng ĐTHT của nhà trường là một trong những gian hàng tiêu biểu thu hút được sự quan tâm đặc biệt của các đại biểu, đối tác và khách hàng. Thứ trưởng Y tế Đỗ Xuân Tuyên ấn tượng với những sản phẩm này và còn trực tiếp tham quan quy trình nuôi cấy, sản xuất các sản phẩm ĐTHT tại nhà trường.
Thành công trong việc nghiên cứu, phát triển các sản phẩm ĐTHT là một trong những bước tiến quan trọng trong thực hiện chiến lược đào tạo và xây dựng thương hiệu của Trường Cao đẳng Dược Trung ương Hải Dương trong tương lai. Ngoài mục tiêu sản xuất, phát triển kinh doanh sản phẩm thì nhà trường sẽ chú trọng tới việc đào tạo và chuyển giao công nghệ nuôi trồng nhằm mục đích kiểm soát nguyên liệu đầu vào cho các dòng sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe. “Chúng tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu, phát triển các sản phẩm khác góp phần bảo vệ sức khoẻ nhân dân. Song, mục tiêu trên hết là thông qua công tác nghiên cứu, sáng tạo này sẽ tạo ra môi trường học tập, thực hành tốt nhất cho sinh viên. Từ trong nhà trường, các em đã có kiến thức, kỹ năng thực tiễn. Sau này khi ra trường, các em sẽ phát huy được năng lực, sở trường, đóng góp quan trọng cho ngành y tế”, Tiến sĩ Trần Bá Kiên chia sẻ.
Mô hình nuôi trồng ĐTHT Cordyceps militaris tại Trường Cao đẳng Dược Trung ương Hải Dương đã và đang nhận được nhiều sự quan tâm, hợp tác và chia sẻ kinh nghiệm từ rất nhiều đối tác, các sở, ban, ngành, doanh nghiệp... Ông Bùi Thanh Dương, Giám đốc Công ty CP Thảo dược Thành Đô (Hưng Yên) cho biết đã kinh doanh nhiều sản phẩm từ ĐTHT. Tuy nhiên, khách hàng phản hồi vẫn chưa đạt tác dụng như mong muốn. “Từ khi kinh doanh sản phẩm ĐTHT của Trường Cao đẳng Dược Trung ương Hải Dương thì thấy khách hàng phản hồi rất tích cực, tốc độ từ khi hàng về đến khi hàng ra rất nhanh”, ông Dương thông tin.
Mục tiêu phát triển sản phẩm ĐTHT Cordyceps militaris của Trường Cao đẳng Dược Trung ương Hải Dương trong thời gian tới không chỉ dừng lại ở dạng nguyên liệu thô mà còn định hướng phát triển các sản phẩm nông nghiệp như trà tan, trà nhúng, các loại cao từ đông trùng… Bên cạnh đó là các sản phẩm dạng thực phẩm bảo vệ sức khỏe như viên nén, viên nang cứng, các sản phẩm dạng nano... bào chế từ nguyên liệu ĐTHT.
Nội dung: TIẾN MẠNH
Đồ họa: TUẤN ANH