Tuy không có nhiều yếu tố thuận lợi song xã Đồng Lạc (Chí Linh) đã khai thác tốt các nguồn lực để cán đích nông thôn mới (NTM).
Xã Đồng Lạc đã huy động được hơn 100 tỷ đồng để xây dựng nông thôn mới
Ngay từ khi triển khai xây dựng NTM, Đồng Lạc đã xác định rõ những khó khăn để tháo gỡ. Trong đó, kinh tế chủ yếu là sản xuất nông nghiệp, thiếu kinh phí xây dựng đường giao thông, hệ thống điện, chợ, bãi rác, sân vận động. Nguồn hỗ trợ cấp trên, ngân sách xã chỉ có hạn, đội ngũ cán bộ còn thiếu kinh nghiệm... Trước bối cảnh đó, xã Đồng Lạc đã đề ra những giải pháp thiết thực, cụ thể như vận động người dân vào cuộc, chung sức xây dựng NTM; huy động, phát huy các nguồn lực; sử dụng nguồn vốn đúng chỗ; đẩy mạnh xã hội hóa trong xây dựng cơ bản…
Ban Chỉ đạo, Ban Quản lý xây dựng NTM xã đã triển khai nhiều đợt tuyên truyền để cán bộ, nhân dân nắm được chủ trương, nhiệm vụ, cách làm trong xây dựng NTM. Xác định xây dựng NTM trước hết phải từ phát triển sản xuất nông nghiệp nên ngay từ năm 2012 xã đã tập trung làm đường giao thông, đường nội đồng, hệ thống kênh mương, dồn điền đổi thửa, chỉnh trang đồng ruộng... Theo ông Nguyễn Văn Thuận, Phó Chủ tịch UBND xã, địa phương vận động nhân dân tự nguyện hiến đất làm đường giao thông. Cán bộ, đảng viên, các bậc cao niên có uy tín trong cộng đồng đều nêu gương làm trước. Nhờ vậy, người dân đã hiến hàng trăm m2 đất thổ cư, 17 ha đất canh tác trị giá trên 21 tỷ đồng. Có gia đình vừa hiến đất, vừa tháo dỡ công trình trị giá gần 100 triệu đồng. Đến nay, tất cả 28 km đường giao thông trong xã đã được bê tông hóa, bảo đảm tiêu chí NTM. Để làm đường ra đồng, xã giao các thôn vận động nhân dân hiến đất, đắp nền. Khi có cốt nền, xã cho đổ bê tông hoặc rải sỏi đá. Đến nay, Đồng Lạc đã cứng hóa được 10,8 km đường nội đồng, kiên cố hóa gần 8 km kênh mương.
Đến tháng 1-2015, xã hoàn thành dồn điền đổi thửa gắn với quy hoạch vùng sản xuất tập trung. Mỗi hộ trong xã chỉ còn từ 2-3 thửa ruộng. Trước kia, ruộng bỏ hoang trong xã chiếm đến 7% tổng diện tích sản xuất nông nghiệp nhưng nay đã không còn.
Xã Đồng Lạc đã tích cực khai thác, sử dụng hiệu quả các nguồn vốn hỗ trợ và nguồn vốn của địa phương. Để xây dựng lại chợ Đồng Lạc vốn đã xuống cấp nghiêm trọng, ngoài 500 triệu đồng tiền hỗ trợ của tỉnh, xã đã kêu gọi các hộ tiểu thương buôn bán trong chợ đóng góp ủng hộ gần 500 triệu đồng. Bởi vậy năm 2016, Đồng Lạc đã hoàn thiện chợ NTM kiểu mẫu có tổng kinh phí đầu tư 1,9 tỷ đồng.
Là địa phương gặp nhiều khó khăn khi thực hiện tiêu chí điện, xã tranh thủ sự hỗ trợ đầu tư gần 8 tỷ đồng của Công ty TNHH một thành viên Điện lực Hải Dương để xây dựng 3 trạm biến áp với tổng công suất 560 kVA tại 3 thôn Chùa Thượng, Chùa Hạ, Tế Sơn. Toàn bộ dây các đường trục chính và 400 cột điện không bảo đảm tiêu chuẩn đã được thay thế. Nhờ đó chất lượng điện được cải thiện, không còn mất điện cục bộ, điện chập chờn như trước đây.
Thực hiện tiêu chí môi trường, xã sử dụng 700 triệu đồng do cấp trên hỗ trợ để xây dựng bãi rác tập trung. Địa phương vận động các hộ có đất thuộc diện quy hoạch tự nguyện nhận hỗ trợ bằng một nửa giá trị vì mục tiêu xây dựng NTM. Đến tháng 3-2016, bãi rác tập trung có diện tích hơn 4.800 m2 được đưa vào sử dụng. Xã chỉ đạo 5 thôn thành lập tổ thu gom rác, mỗi tuần thu gom 3 buổi. Nhờ đó, đường làng, ngõ xóm sạch sẽ, phong quang.
Đối với việc chỉnh trang khu trung tâm văn hóa, không yêu cầu nguồn kinh phí lớn, xã giao cho các thôn vận động nhân dân tự đóng góp kinh phí và công sức tu sửa. Đến nay, cả 5 thôn đều đạt danh hiệu văn hóa và có khu trung tâm văn hóa đáp ứng tiêu chí NTM.
Từ khi xây dựng NTM đến nay, xã Đồng Lạc đã huy động được hơn 100 tỷ đồng, trong đó tỉnh hỗ trợ 16 tỷ đồng, thị xã 4,1 tỷ đồng, ngân sách xã 31,6 tỷ đồng, nhân dân đóng góp hơn 25 tỷ đồng, nguồn vốn doanh nghiệp đầu tư hơn 23 tỷ đồng.
Đến nay, 3 trường trong xã cũng đạt chuẩn quốc gia giai đoạn 1, Trạm Y tế đạt chuẩn quốc gia. Thực hiện công tác giảm nghèo, bảo đảm an sinh xã hội, từ năm 2011 đến nay, xã đã huy động các nguồn lực xây dựng mới, sửa chữa 23 nhà cho người có công và nhà “đại đoàn kết” cho người nghèo với tổng kinh phí 200 triệu đồng. Năm 2015, tỷ lệ hộ nghèo chỉ còn 2,8%, thu nhập bình quân đầu người đạt trên 41 triệu đồng.
Nhờ khai thác, sử dụng hiệu quả các nguồn lực nên xã Đồng Lạc đã không để phát sinh các khoản nợ đọng lớn, điều mà ít xã khác làm được. Tháng 4-2016, UBND tỉnh trao bằng công nhận cho xã Đồng Lạc đạt chuẩn NTM, là xã NTM thứ 3 ở thị xã Chí Linh.
NGỌC HÙNG
