Doanh nghiệp khai thác đất sét gây sạt lở mộ ở Hoàng Tân

Sau sự cố sạt lở mộ, Xí nghiệp Cơ giới và Xây dựng Sao Đỏ đã đắp lại chân móng
một số ngôi mộ để tránh bị sạt lở

Những ngày qua, người dân hai khu dân cư (KDC) Đại Bát, Đồng Chóc, phường Hoàng Tân (Chí Linh) sống trong tâm trạng bất an vì doanh nghiệp khai thác đất sét ở khu vực đồi Ngàn Vông (khu công viên 1) gây sạt lở một số phần mộ.

Hậu khai thác đất gây sạt lở mộ

Khu vực đồi Ngàn Vông (còn gọi khu công viên 1) rộng khoảng 4 ha là nơi an táng người chết của 2 KDC Đại Bát và Đồng Chóc từ nhiều năm nay. Cả khu vực này có vài trăm ngôi mộ. Mấy chục năm trước, khu đồi này được các cụ phụ lão trong KDC nhận để trồng, chăm sóc vườn vải. Những năm gần đây, người dân 2 KDC Đại Bát, Đồng Chóc không an táng người chết ở đây nữa.

Tháng 3 - 2013, Xí nghiệp Cơ giới và Xây dựng Sao Đỏ (Công ty Đại Phong) có trụ sở đóng tại phường Hoàng Tân tiến hành khai thác đất tại khu đồi này. Thấy doanh nghiệp khai thác đất có nguy cơ gây sạt lở mộ, người dân 2 KDC Đại Bát, Đồng Chóc đã ý kiến lên các cấp chính quyền. Sau đó, hoạt động khai thác đất của doanh nghiệp bị đình chỉ từ đó đến nay.

Vào dịp cuối tháng 7 vừa qua, cơn bão số 5 ập về. Mưa to đã gây sạt lở một số phần mộ và tài sản của hộ dân, gây bức xúc và tâm lý bất an.

Biên bản hiện trường do UBND phường Hoàng Tân lập ngày 29 - 7 với sự có mặt của đại diện chính quyền phường, KDC Đại Bát và doanh nghiệp về việc khai thác đất gây sạt lở mộ và cây cối nêu rõ: Tháng 3-2013, Công ty Đại Phong đã sử dụng máy móc khai thác đất sét tại khu đồi Ngàn Vông, do đào sâu vượt quá khoảng cách an toàn đã gây sạt lở một số mộ của công dân KDC Đại Bát và Đồng Chóc. Phần mộ của hộ ông Hoàng Văn Tình bị sạt rơi xuống thùng do công ty khai thác với độ sâu 5 m. Phần mộ của hộ ông Nguyễn Văn Tuấn, bao gồm 2 mộ xây ốp lát gạch men đã bị sạt lở phần chân móng, sạt sâu phần tường bao 1,2 m. Phần mộ của gia đình bà Nguyễn Thị Lái bị doanh nghiệp khai thác đất cào sát chân, có nguy cơ bị sạt lở (mép sạt lở hiện chỉ cách mộ 0,5 m) với độ sâu khai thác từ 10 - 11 m. Phần mộ của gia đình ông Lê Văn Hồi nằm cách mép thùng khai thác 2 m cũng đang có nguy cơ sạt lở. Việc khai thác đất còn gây ảnh hưởng đến trang trại nhà ông Nguyễn Văn Hùy, với 1 nhà cấp 4 dài 17 m, rộng 7 m bị sạt lở đến chân móng, một nhà chăn nuôi cấp 4 dài 6 m, rộng 4 m cũng bị sạt lở đến phần chân móng. Ngoài ra, một số diện tích trồng vải do UBND phường quản lý cũng bị sạt lở.

Khắc phục sự cố

Ông Nguyễn Văn Phong, Giám đốc Xí nghiệp Cơ giới và Xây dựng Sao Đỏ cho biết, ngay sau khi xảy ra sự cố sạt lở mộ, xí nghiệp đã có một số biện pháp khắc phục. Đơn vị đã bồi thường gia đình ông Hoàng Văn Tình 10 triệu đồng để  di chuyển phần mộ đến an táng ở chỗ mới. Sau đó, doanh nghiệp đã cho ô-tô chở đất đến cạp những phần mộ của gia đình một số hộ dân và chân móng chuồng trại chăn nuôi của gia đình ông Hùy để tránh bị sạt lở tiếp.

Trước thông tin của người dân KDC Đại Bát cho rằng doanh nghiệp khai thác đất trái phép, bà Nguyễn Thị Phao, Chủ tịch UBND phường Hoàng Tân đã cho chúng tôi xem giấy phép khai thác khoáng sản số 336/GP - UBND ngày 21 - 1 - 2009 của UBND tỉnh, Quyết định số 3370/QĐ - UBND ngày 22 - 9 - 2009 về việc thu hồi đất. Cả 2 văn bản này đều ghi rõ cho phép Công ty CP Sản xuất vật liệu xây dựng Phả Lại, có trụ sở tại Sao Đỏ được khai thác đất sét để sản xuất gạch tuy-nen tại địa phận xã Hoàng Tân. Đến ngày 5 - 1 - 2012, công ty này đã ủy quyền cho Xí nghiệp Cơ giới và Xây dựng Sao Đỏ được khai thác với diện tích 33 nghìn m3 tại khu đồi công viên 1 làm nguyên liệu sản xuất gạch.

Bà Phao cho biết, sau khi Công ty CP Sản xuất vật liệu xây dựng Phả Lại ủy quyền cho Xí nghiệp Cơ giới và Xây dựng Sao Đỏ, UBND phường đã ra thông báo số 02/TB - UBND ngày 10-1- 2012 yêu cầu Xí nghiệp Cơ giới và Xây dựng Sao Đỏ trước khi khai thác đất phải hoàn thiện các thủ tục kiểm đếm, đền bù tiền đất, cây cối, vật kiến trúc, mộ chí trên diện tích đất được ủy quyền khai thác; hoàn thiện đầy đủ các thủ tục theo quy định của Luật Đất đai, Luật Khoáng sản và các quy định của pháp luật; bảo đảm an ninh trật tự, vệ sinh môi trường; có trách nhiệm tu sửa đường giao thông khi bị hư hỏng. Khi có ý kiến của nhân dân, của phường phải xem xét, giải quyết kịp thời, không để xảy ra phức tạp, bức xúc trong nhân dân. Nếu không thực hiện đúng những nội dung trên thì phải dừng khai thác và chịu hoàn toàn trách nhiệm.

Bà Phao cho rằng, việc doanh nghiệp tiến hành khai thác đất khi chưa thực hiện đầy đủ các thủ tục theo quy định pháp luật là sai. Bà cũng thừa nhận chính quyền phường đã thiếu sâu sát, để doanh nghiệp khai thác khi chưa hoàn thành các thủ tục theo quy định. Ngay sau khi có ý kiến của người dân phản ánh, UBND phường đã đình chỉ hoạt động khai thác của doanh nghiệp.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Phong, Giám đốc Xí nghiệp Cơ giới và Xây dựng Sao Đỏ cũng thừa nhận việc khai thác đất khi chưa thực hiện xong đền bù, giải phóng mặt bằng là sai. Hiện nay, doanh nghiệp đã kiểm kê, lập phương án, áp giá đền bù. Thời gian tới, sẽ họp dân để bàn về việc đền bù giải phóng mặt bằng.

 Trước sai phạm trên của doanh nghiệp, ngày 30 - 7, UBND thị xã Chí Linh quyết định xử phạt vi phạm hành chính 6 triệu đồng. Doanh nghiệp đã nộp phạt.

Trao đổi với chúng tôi, đồng chí Nguyễn Hồng Sơn, Bí thư Thị ủy Chí Linh cho biết: Dự án này đã được tỉnh phê duyệt và yêu cầu nhà đầu tư triển khai theo đúng quy định. Thị xã chỉ đạo các ngành chức năng, phường và doanh nghiệp phải thực hiện tốt công tác giải phóng mặt bằng; doanh nghiệp phải đền bù vật kiến trúc, tài sản cho nhân dân, khi nào có mặt bằng sạch lúc đó mới được khai thác.

Rõ ràng việc doanh nghiệp khai thác đất khi chưa thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật là sai. Các ngành chức năng của Chí Linh, phường Hoàng Tân và doanh nghiệp cần tuyên truyền để người dân hiểu, đồng thuận, chấp hành chủ trương của tỉnh.

PV