Doanh nghiệp "bùng" phí công đoàn

Công ty TNHH May MayFair ở khu công nghiệp Phú Thái (Kim Thành) không thực hiện quy định trích nộp kinh phí công đoàn khi chưa thành lập công đoàn cơ sở. Trong ảnh: Cán bộ Công đoàn Các khu công nghiệp tỉnh phát tờ rơi tuyên truyền về tổ chức và hoạt động công đoàn cho công nhân công ty

Doanh nghiệp chây ỳ

Quy định những DN chưa thành lập CĐCS cũng phải trích nộp kinh phí công đoàn có hiệu lực từ ngày 1.1.2013, nhưng ở tỉnh ta đến nay quy định này dường như vẫn chưa đi vào cuộc sống. Theo đánh giá của Liên đoàn Lao động tỉnh, trong nhiệm kỳ 2013-2018, hầu hết các đơn vị, DN chưa thành lập CĐCS đều chưa trích nộp kinh phí công đoàn. 

Không ít DN luôn tìm cách trốn tránh những trách nhiệm làm tốn kinh phí của mình. Đối với những DN chưa thành lập CĐCS, việc trích nộp kinh phí công đoàn bị cho là gánh nặng nên họ thường tìm mọi cách để trốn tránh, chây ỳ không nộp. Ông Phạm Hồng Hải, Chủ tịch Công đoàn Các khu công nghiệp tỉnh cho biết: "Ý thức chấp hành quy định trích nộp kinh phí công đoàn của những DN chưa thành lập CĐCS phần lớn chưa tốt. Công đoàn khu từng tiến hành khảo sát và gửi thông báo đến nhiều DN thuộc đối tượng này, yêu cầu trích nộp kinh phí công đoàn theo quy định. Một số DN có số công nhân, lao động lớn, do đó số tiền phải trích nộp tương đối nhiều. Ban đầu, chủ DN tỏ ra hợp tác, hứa hẹn thực hiện nhưng sau đó vẫn chây ỳ không chịu trích nộp theo quy định".

Chế tài yếu

Công đoàn Các khu công nghiệp tỉnh tặng quà công nhân, lao động ở doanh nghiệp chưa thành lập công đoàn cơ sở

Theo Liên đoàn Lao động tỉnh, toàn tỉnh hiện có hơn 11.000 DN, trong đó có hơn 5.000 DN nộp thuế vào ngân sách. Đến thời điểm này, cả tỉnh có hơn 700 DN đã thành lập CĐCS. Đem những con số này so sánh với nhau, chúng ta dễ dàng nhận thấy số DN chưa có tổ chức công đoàn còn rất lớn. Hầu hết các DN chưa thành lập CĐCS chưa trích nộp kinh phí công đoàn nên có thể thấy rằng nguồn kinh phí thất thoát theo quy định không hề nhỏ.

Chủ trương trích nộp kinh phí công đoàn đối với những DN chưa thành lập CĐCS là một chính sách thiết thực đối với người lao động. Theo quy định tại Quyết định số 170/QĐ-TLĐ của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam thì công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở sẽ sử dụng 65% số kinh phí thu được để chi cho các hoạt động của đơn vị trích đóng như: tặng quà cho công nhân, lao động nhân các dịp lễ, Tết, công nhân có hoàn cảnh khó khăn, tuyên truyền kiến thức pháp luật... Nếu chi không hết sẽ chuyển lại cho CĐCS của đơn vị sau khi thành lập.

Hầu hết các cán bộ công đoàn cấp trên cơ sở khi được hỏi về vấn đề này đều rất trăn trở và đưa ra nhiều giải pháp. Đó là cơ quan quản lý nhà nước phải tích cực vào cuộc hơn nữa. Nhất là đối với ngành lao động, khi tiến hành thanh tra, kiểm tra cần chú ý đến vấn đề này ở những DN chưa thành lập CĐCS. Bên cạnh việc tạo điều kiện để DN phát triển hoạt động sản xuất, kinh doanh, hệ thống pháp luật cần có những quy định, chế tài mạnh hơn nữa đối với những DN không thực hiện. Bởi hiện nay, việc xử lý những DN chưa thực hiện vẫn còn hạn chế, không đủ sức răn đe.

Thời gian qua, Liên đoàn Lao động huyện Kinh Môn là một trong những công đoàn cấp trên cơ sở triển khai tốt nhất việc thu kinh phí công đoàn ở những DN chưa thành lập CĐCS ở tỉnh ta. Từ năm 2016 đến nay, năm nào Liên đoàn Lao động huyện cũng thu được kinh phí của hơn 10 DN thuộc nhóm đối tượng này. Cán bộ của Liên đoàn Lao động huyện cho biết để làm được việc đó, đơn vị phải xây dựng kế hoạch cụ thể. Bước đầu là phối hợp với cơ quan bảo hiểm xã hội huyện để nắm bắt những DN chưa có CĐCS thực hiện trích đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động. Sau khi có số liệu cụ thể, Liên đoàn Lao động huyện gửi văn bản đến từng DN. Khi DN chây ỳ không đóng, Liên đoàn Lao động huyện sẽ chuyển danh sách sang cơ quan thuế theo chương trình phối hợp của 2 cơ quan để nhờ đôn đốc, thậm chí là thu hộ. Chính vì vậy nên dù rất khó khăn song số DN chưa thành lập CĐCS trích nộp kinh phí công đoàn ở Kinh Môn vẫn đạt mức cao so với nhiều địa phương khác.

Kinh nghiệm, cách làm ở Kinh Môn cần được nhân rộng ở các địa phương khác. 

NGỌC THANH