Điểm dân cư mới không có hệ thống xử lý nước thải tập trung: Gỡ thế nào?

7 điểm dân cư đang… chờ

Điểm dân cư mới ở thôn Văn Minh, xã Kim Anh có diện tích hơn 4.600 m², được quy hoạch năm 2022. Dự án có tổng vốn đầu tư gần 8,6 tỷ đồng, chủ đầu tư là UBND xã Kim Anh. Dự án này thuộc đối tượng phải lập báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) theo quy định. Tuy nhiên, do quy hoạch chi tiết được duyệt không có hệ thống thu gom, xử lý nước thải tập trung nên dự án không đủ điều kiện lập báo cáo đánh giá tác động môi trường.

Chủ tịch UBND xã Kim Anh Trần Văn Hiển cho biết: “UBND xã đã phối hợp với Hội đồng Bồi thường, hỗ trợ và tái định cư huyện Kim Thành hoàn thành xong công tác giải phóng mặt bằng dự án vào năm 2023. Cuối năm 2023, UBND huyện Kim Thành đã hoàn thiện tờ trình đề nghị chuyển mục đích sử dụng đất, giao đất để xây dựng điểm dân cư thôn Văn Minh và gửi về Sở Tài nguyên và Môi trường Hải Dương thẩm định trình UBND tỉnh. Tuy nhiên, đến nay dự án chưa được chuyển mục đích do chưa có báo cáo đánh giá tác động môi trường được duyệt”.

Tương tự, xã Bình Dân cũng có 2 điểm dân cư số 6 và số 7 ở thôn Phong Nội chưa lập được hồ sơ đánh giá tác động môi trường do quy hoạch chi tiết được duyệt không có hệ thống thu gom, xử lý nước thải tập trung.

Điểm dân cư số 6 có diện tích 0,63 ha, điểm dân cư số 7 có diện tích 0,35 ha. Hai dự án này đã giải phóng mặt bằng cơ bản, trong đó điểm dân cư số 6 chỉ còn 2 hộ, điểm dân cư số 7 còn 1 hộ chưa giải phóng mặt bằng xong.

Hai khu đất thực hiện các dự án trên đều thuộc đối tượng xử lý đấu giá đối với các khu nhỏ lẻ, nằm xen kẹp trong dân cư hiện có. UBND huyện Kim Thành đã phê duyệt quy hoạch chi tiết để đấu giá từ năm 2008 nhưng đến nay sau 16 năm vẫn chưa thực hiện được. Nguyên nhân cũng do quy hoạch chi tiết được duyệt không có hệ thống thu gom, xử lý nước thải tập trung.

Ngoài 3 điểm dân cư trên, huyện Kim Thành còn 4 điểm dân cư mới có diện tích nhỏ cũng đang vướng về việc lập báo cáo đánh giá tác động môi trường và có chung nguyên nhân do quy hoạch chi tiết được duyệt không có hệ thống thu gom, xử lý nước thải tập trung. Đó là điểm dân cư mới số 1 thôn Tường Vu, xã Cộng Hòa có tổng diện tích đất thu hồi 1,35 ha; điểm dân cư mới thôn Kiến Lễ, xã Đại Đức có diện tích đất thu hồi 1,38 ha; điểm dân cư mới thôn Phương Duệ, xã Kim Xuyên, diện tích đất thu hồi 0,79 ha.

Các điểm dân cư này đều đã giải phóng mặt bằng xong, được UBND huyện Kim Thành phê duyệt đấu giá từ nhiều năm trước nhưng đến nay chưa thực hiện được. UBND huyện cũng đã có tờ trình đề nghị chuyển mục đích sử dụng đất để xây dựng các điểm dân cư trên gửi về Sở Tài nguyên và Môi trường thẩm định trình UBND tỉnh. Tuy nhiên, đến nay các dự án này đều chưa được chuyển mục đích đất sử dụng do chưa có báo cáo đánh giá tác động môi trường được duyệt.

Đẩy nhanh tiến độ gỡ vướng

Sau khi kiểm tra, rà soát các điểm dân cư trên, UBND huyện Kim Thành xác định một số điểm dân cư thuộc đối tượng xử lý xen kẹp trong khu dân cư hiện trạng để tổ chức đấu giá tạo nguồn thu ngân sách, diện tích nhỏ hẹp nên không thích hợp để bố trí diện tích xây dựng hệ thống xử lý cũng như không đủ chi phí xây dựng, vận hành hệ thống xử lý nước thải sau khi dự án đi vào hoạt động.

Một số điểm dân cư mới như điểm ở thôn Văn Minh và thôn Tân Thành, đều thuộc xã Kim Anh nằm cạnh các khu dân cư đã có quy hoạch hệ thống xử lý nước thải riêng. Để tránh lãng phí quỹ đất và tập trung quá nhiều hệ thống xử lý nước thải tại khu vực này của xã Kim Anh, huyện Kim Thành cũng đã kiến nghị với Sở Tài nguyên và Môi trường về việc cần tính toán, quy hoạch lại hệ thống xử lý nước thải tập trung để hạn chế chi phí đầu tư, khả năng tiếp nhận và quản lý sử dụng sau này, khi dự án đi vào hoạt động.

Đối với các khu dân cư nằm trong vị trí có nhiều hệ thống xử lý nước thải, đề nghị được khảo sát, tính toán đến khả năng tiếp nhận của hệ thống khi cấp giấy phép và cho đấu nối vào các khu dân cư đã có quy hoạch hệ thống xử lý nước thải để tránh đầu tư lãng phí và thuận tiện cho địa phương quản lý sử dụng khi dự án đi vào hoạt động.

Đối với các điểm dân cư đã giải phóng mặt bằng xong, diện tích thu hồi nhỏ (dưới 3 ha), huyện Kim Thành đã trình hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng đất tại Sở Tài nguyên và Môi trường. Cụ thể các điểm dân cư này được lập báo cáo đánh giá tác động môi trường với hệ thống xử lý nước thải tại chỗ, như: bể phốt, bể 3 ngăn, biogas...

UBND tỉnh Hải Dương đã chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường xem xét đề nghị trên của UBND huyện Kim Thành. Ngay sau đó, sở này đã làm việc với Sở Xây dựng và các địa phương liên quan để tổng hợp ý kiến, đề xuất giải pháp tháo gỡ.

Sau khi xem xét, ngày 17/10, UBND tỉnh đã thống nhất với báo cáo, đề xuất của Sở Tài nguyên và Môi trường cho phép phê duyệt kết quả thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường của dự án xây dựng hạ tầng điểm dân cư, cụm dân cư, điểm tái định cư có quy mô nhỏ với tổng lượng nước thải phát sinh dưới 200 m³/ngày đêm trên địa bàn tỉnh được thực hiện giải pháp xử lý nước thải phi tập trung (áp dụng quy định tại điều 23 Nghị định số 80/2014/NĐ-CP ngày 6/8/2014 của Chính phủ), lựa chọn công nghệ xử lý đơn giản bể tự hoại cải tiến có vách ngăn và ngăn lọc kỵ khí dòng hướng lên (áp dụng quy định tại điểm c, khoản 4 điều 1 Thông tư số 04/2015/TT-BXD ngày 3/4/2015 của Bộ Xây dựng); có phương án để kết nối chung về khu xử lý tập trung của cụm, khu vực được quy hoạch.

UBND tỉnh cũng yêu cầu UBND các huyện, thị xã, thành phố nói chung triển khai và phê duyệt quy hoạch xây dựng cấp xã, tập trung ưu tiên đầu tư dự án hạ tầng kết nối hệ thống thoát nước, xử lý nước thải của cụm dân cư, điểm dân cư, điểm tái định cư quy mô nhỏ cấp huyện đã phê duyệt, triển khai để thu gom nước thải về hệ thống xử lý nước thải tập trung của khu vực được quy hoạch theo quy định.

Sở Tài nguyên và Môi trường cũng đang rà soát xây dựng hướng dẫn để các địa phương thực hiện theo chỉ đạo của UBND tỉnh.

Không chỉ Kim Thành, nhiều địa phương trong tỉnh cũng gặp vướng mắc như trên. Vì vậy, để tránh lãng phí tài nguyên đất đai, ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế-xã hội ở các địa phương, việc triển khai các hướng dẫn cần được đẩy nhanh hơn nữa.