Sinh thời, Bác Hồ đặt biệt quan tâm đến biển đảo, nhất là những đảo có vị trí chiến lược về quân sự, kinh tế.
Cách đây 44 năm, ngày 20-10-1968, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi “Thư khen chiến sĩ và cán bộ đảo Cồn Cỏ”. Người thay mặt Trung ương Đảng và Chính phủ khen ngợi nhân dân Cồn Cỏ anh hùng đã chiến đấu dũng cảm, mưu trí, lập công vẻ vang, chỉ trong vòng một giờ liên tiếp bắn rơi ba máy bay giặc Mỹ. Người nhắc nhở: “Các chú hãy luôn luôn nâng cao cảnh giác, chiến đấu thật giỏi, lập nhiều chiến công xuất sắc hơn nữa, cùng với quân và dân cả nước quyết đánh thắng hoàn toàn giặc Mỹ xâm lược”.
Người khen ngợi chiến sĩ và cán bộ đảo Cồn Cỏ xứng đáng với truyền thống anh hùng của quân và dân ta; lưu ý mọi người đoàn kết chặt chẽ, khó không nản, thắng không kiêu, quyết tâm đánh thắng quân địch. Bác còn quan tâm thăm hỏi về đời sống chiến sĩ trên đảo: Chiến sĩ Cồn Cỏ có đủ gạo, thực phẩm, rau xanh và nước ngọt không? Có hầm hào, khí tài chiến đấu? Bộ đội có ngủ được không? Nằm hầm nhiều da có xanh và ghẻ lở không? Thương binh có đủ thuốc men không?
Trong suốt cuộc chiến tranh chống Mỹ, Cồn Cỏ là nơi che chắn cho tuyến lửa Quảng Trị, nơi đất nước bị chia cắt, là một “chiến hạm” bất khả xâm phạm. Ðảo Cồn Cỏ được cả nước yêu mến dành tặng cho những cái tên đầy tự hào: “Đảo thép”, “Chiến hạm không bao giờ đắm trên Biển Ðông” hay “con mắt thần của biển”. Theo thống kê, gần 1.500 ngày đêm, bộ đội đảo Cồn Cỏ đã đánh gần 1.000 trận lớn nhỏ, bắn rơi 48 máy bay, bắn chìm 17 tàu chiến và tàu biệt kích của địch. Trong những cuộc giao tranh ác liệt đó, chúng ta đã có 30 chiến sĩ và 73 dân quân hy sinh khi làm nhiệm vụ bảo vệ đảo, trong đó có 6 đồng chí được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. Với thành tích đánh Mỹ giỏi, giữ đảo kiên cường, Cồn Cỏ đã từng 3 lần được Bác Hồ gửi thư khen, 2 lần được Đảng và Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Đảo còn được Bác Hồ tặng hai câu thơ: “Cồn Cỏ nở đầy hoa thắng trận/Đánh cho tan xác giặc Huê Kỳ”.
Huyện đảo Cồn Cỏ (Quảng Trị) được thành lập theo Nghị định 174/2004/NĐ-CP ngày 1-10-2004 của Chính phủ, với diện tích 220 ha. Huyện đảo có vị trí chiến lược, gần nhiều tuyến đường hàng hải trong nước và quốc tế, đóng vai trò rất lớn trong công tác phòng thủ, bảo vệ an ninh quốc phòng vùng lãnh thổ, lãnh hải và là một địa bàn quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của hệ thống đảo và vùng biển Việt Nam. Ngày nay, đảo Cồn Cỏ - “Hòn ngọc xanh” đang từng bước chuyển mình trong phát triển kinh tế - xã hội và du lịch.
QUANG MINH (biên soạn)