Món ăn dân dã

Mỗi dịp Tết đến xuân về, căn bếp nhỏ của bà Triệu Thị Minh ở khu dân cư Cầu Yên, thị trấn Tứ Kỳ càng thêm tất bật với những món rươi trứ danh làm nên tên tuổi đất Tứ Kỳ. Từ món chả rươi, nem rươi, rươi đốt đến mắm rươi thơm lừng, béo ngậy đều để lại ấn tượng cho bất cứ ai từng có cơ hội thưởng thức. Những niêu rươi, chả rươi do chính tay bà làm đã được những thực khách mang vào tận miền Nam xa xôi và nhiều tỉnh, thành phố khác.

Cứ lúc trở trời, trước khi có mưa là lúc rươi lên rất nhiều, nổi đỏ cả cánh đồng. Cả trẻ con và người lớn rủ nhau vớt rươi vui như hội. Tối về nhà nào nhà nấy đều có món chả rươi, rươi đốt thơm lừng, béo ngậy ăn cùng với cơm trắng. Đây là món ăn thân thuộc với người dân địa phương trong tiết trời giao mùa, se lạnh.

Rươi có ở nhiều tỉnh như Hải Dương, Hải Phòng, Thái Bình, Quảng Ninh… nhưng ngon nhất vẫn là ở vùng đất Tứ Kỳ (Hải Dương). Đây cũng chính là "lộc trời” với người dân nơi đây. Rươi Tứ Kỳ chất lượng hơn hẳn bởi nguồn nước lợ đặc biệt ở nơi đây sinh ra những con rươi to tròn, màu tươi đỏ và nhiều bột hơn hẳn những nơi khác. “Rươi kén người ăn, nhưng nếu đã ăn thì khó mà quên được vị thơm ngon, béo ngậy của nó. Trước đây, chỉ có thể thưởng thức rươi vào tháng 9, tháng 10 âm lịch. Còn bây giờ, người dân gần như có thể thưởng thức rươi quanh năm”, bà Triệu Thị Minh ở khu dân cư Cầu Yên, thị trấn Tứ Kỳ chia sẻ.

Rươi chế biến được nhiều món ăn khác nhau như chả rươi, nem rươi, rươi kho, rươi đốt, mắm rươi… Mỗi món ăn đều có hương vị khác nhau nhưng đều thơm ngon, đậm vị.

Bánh đa cá rô đồng cũng là món ăn quen thuộc có thể bắt gặp ở nhiều nơi ở Hải Dương. Quán bánh đa cá rô đồng của bà Đào Thị Dịu ở phường Thanh Bình (TP Hải Dương) là một trong những địa điểm quen thuộc của những người yêu thích món ăn này. Với gần 30 năm kinh nghiệm, món bánh đa cá rô đồng của bà Dịu đã để lại ấn tượng khó quên với thực khách. Cá rô chiên giòn rụm, thịt cá xào béo ngậy ăn cùng rau cần nước khiến người ăn càng thêm kích thích vị giác.

Chị Nguyễn Thị Phượng ở đường Nguyễn Thị Duệ (TP Hải Dương) cho biết: “Tôi đã thưởng thức món bánh đa cá rô đồng ở nhiều nơi như Hải Phòng, Thái Bình… nhưng vẫn thích nhất hương vị bún cá của Hải Dương. Bát bún cá nóng hổi, nước dùng ngọt thanh đậm đà hòa cùng vị chua dịu. Sợi bún mềm và dai, thịt cá rim đậm đà, ăn bùi và có vị ngon ngọt”.

Để có được bát bánh đa cá rô ngon đúng vị, thịt cá rô sau khi gỡ xong đem chia làm hai phần. Một phần rán vàng, phần còn lại đem xào săn qua với chút gia vị cho thấm. Thịt cá trắng thơm được ướp cùng gia vị. Thêm chút bột nghệ để khi chiên miếng cá có màu vàng đẹp mắt. Riêng phần xương và đầu cá sẽ được ninh nhừ, lọc lấy nước dùng, thêm chút gừng tươi, hành khô đập giập để khử mùi tanh của cá.

Đặc sản vươn xa

Trước đây, thực khách phải đến Hải Dương mới có thể thưởng thức được món rươi Tứ Kỳ, bánh đa cá rô đồng. Nhưng nay từ những món ăn dân dã này cùng với sự đổi mới, sáng tạo của người dân, ẩm thực của Hải Dương có thể vươn xa tới mọi miền của Tổ quốc.

Anh Hà Văn Tiến, Giám đốc Công ty TNHH Đặc sản rươi cáy Hà Tiến ở xã An Thanh (Tứ Kỳ) cho biết: “Mỗi vụ rươi, công ty thu mua khoảng 5 tấn rươi để chế biến thành các món đặc sản như chả rươi, rươi đốt… Những con rươi mập mạp được lựa chọn kỹ lưỡng để cấp đông và chế biến dần trong năm. Vẫn là hương vị thơm ngon béo ngậy nhưng chúng tôi có bí kíp riêng để người ăn nhớ đến rươi Hà Tiến”.

Với sự hỗ trợ của công nghệ, chả rươi, niêu rươi có thể dễ dàng được vận chuyển đi các nơi chứ không bó hẹp trên địa bàn tỉnh. Nếu để ở nhiệt độ thấp, những món đặc sản này có thể bảo quản được cả năm mà vẫn giữ được hương vị thơm ngon vốn có. "Mới đây, công ty đã liên hệ với một doanh nghiệp chuyên xuất khẩu để tìm đường đưa rươi Tứ Kỳ xuất ngoại", anh Tiến chia sẻ thêm.

Từ bát bánh đa cá rô đồng nóng hổi, đậm vị, Công ty TNHH Sản xuất thương mại dịch vụ Khánh Thọ (TP Hải Dương) và Công ty TNHH Garlica (Cẩm Giàng) cùng cho ra đời dòng sản phẩm bánh đa cá rô đồng ăn liền. Vẫn là cá rô đồng tươi ngon được chọn lựa kỹ, làm sạch, luộc gỡ thịt và xương riêng. Sau đó được tẩm ướp rim cho đậm vị, nước dùng hoàn toàn từ xương cá được cô đặc và đóng gói bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm. Dù là sản phẩm ăn liền nhưng những gói bánh đa cá rô đồng cũng phần nào giúp người ăn cảm nhận được một phần hương món ăn đặc sản Hải Dương. Không chỉ được tiêu thụ trong nước, sản phẩm bánh đa cá rô đồng ăn liền của Công ty TNHH Garlica đã được xuất khẩu ra nhiều nước trên thế giới, trong đó có Mỹ và Úc. Hiện doanh nghiệp đang hoàn tất các thủ tục để đưa sản phẩm này vào tiêu thụ tại thị trường Nhật Bản.

Vậy là giờ đây, những món ăn đặc sản của Hải Dương không còn bị giới hạn về địa lý, thực khách có thể thưởng thức hương vị đặc sản Hải Dương ở bất cứ nơi đâu. Các món ăn từ rươi, bánh đa cá rô đồng hay nhiều đặc sản khác thực xứng danh là “sứ giả” văn hóa vùng miền của mảnh đất xứ Đông.

Bài: TRẦN HIỀN

Đồ họa: TUẤN ANH