Mặc dù đã cổ phần hóa (CPH) gần 20 năm nay nhưng những khu đất do Công ty CP Xuất nhập khẩu Hải Dương quản lý và sử dụng không phát huy hiệu quả như kỳ vọng.
Công trình vi phạm xây dựng tại trụ sở chính của Công ty CP Xuất nhập khẩu Hải Dương ở số 11 Nguyễn Du, phường Trần Hưng Đạo (TP Hải Dương) chưa được tháo dỡ
Có khu đất do công ty quản lý còn được sử dụng không đúng mục đích, đã chuyển nhượng tài sản trên đất.
Cho thuê lại, kém hiệu quả
Công ty CP Xuất nhập khẩu Hải Dương có trụ sở chính tại số 11 Nguyễn Du, phường Trần Hưng Đạo (TP Hải Dương). Công ty được UBND tỉnh phê duyệt phương án CPH năm 2003. Tại thời điểm CPH, công ty quản lý và sử dụng 6 khu đất trên địa bàn TP Hải Dương và các huyện Gia Lộc, Thanh Miện. Sau khi CPH, đơn vị đã thực hiện thủ tục thuê đất và được UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho 6 khu đất này.
Năm 2006, UBND tỉnh có quyết định chuyển 19.221 m2 đất trước đây Nhà nước giao không thu tiền sử dụng đất sang hình thức thuê đất trả tiền hằng năm, thời hạn thuê đất 30 năm cho doanh nghiệp này. Mục đích sử dụng đất để làm trụ sở làm việc, cửa hàng kinh doanh, cơ sở đào tạo ngoại ngữ và giáo dục định hướng lao động xuất khẩu nước ngoài. Đến năm 2017, công ty xin trả khu đất 15.051 m2 tại xã An Thượng (TP Hải Dương) và UBND tỉnh đã có quyết định thu hồi diện tích này theo quy định. Công ty chỉ còn quản lý và sử dụng 5 khu đất với tổng diện tích 4.170 m2, trong đó có 3 khu ở TP Hải Dương, 1 khu tại thị trấn Gia Lộc và 1 khu tại thị trấn Thanh Miện.
Qua tìm hiểu của phóng viên, sau khi CPH, Công ty CP Xuất nhập khẩu Hải Dương không có dự án đầu tư cụ thể tại các khu đất này; việc sử dụng đất không hiệu quả. Một số vị trí công ty đã cho thuê lại mặt bằng, xây dựng công trình không phép hoặc chuyển nhượng tài sản trên đất.
Khu đất trụ sở của công ty ở số 11 Nguyễn Du (TP Hải Dương) có diện tích 1.539 m2 là đất thương mại dịch vụ. Trước đây, vị trí này có 2 nhà làm việc 2 tầng, 1 nhà làm việc 3 tầng đã xuống cấp, được công ty tháo dỡ vào cuối năm 2020, đầu năm 2021. Tháng 5.2021, công ty đã ký hợp đồng cho ông Lê Văn Định ở TP Hải Phòng thuê lại khu đất trên để kinh doanh. Sau đó, ông Định đã xây dựng nhà cấp 4, sân vườn không có giấy phép. Ngày 21.12.2021, UBND phường Trần Hưng Đạo đã kiểm tra, lập biên bản vi phạm trật tự xây dựng. Ngày 24.12.2021, UBND TP Hải Dương đã ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính 20 triệu đồng đối với ông Định và yêu cầu phải dừng thi công công trình. Tháng 2.2022, UBND phường Trần Hưng Đạo có thông báo yêu cầu ông Định phải tháo dỡ công trình vi phạm theo quy định nhưng đến nay công trình chưa được tháo dỡ. Sau đó tháng 3.2022, Công ty CP Xuất nhập khẩu Hải Dương đã đề xuất Sở Kế hoạch và Đầu tư thực hiện dự án cơ sở kinh doanh cà phê, ăn sáng và cơm văn phòng tại vị trí này. UBND TP Hải Dương cho rằng quy mô dự án chưa phù hợp với quy hoạch và kiến trúc chung của thành phố. Đây là khu đất nằm ở khu vực trung tâm thành phố nhưng theo đề xuất của nhà đầu tư, mỗi năm dự án chỉ thu lợi nhuận khoảng 65 triệu đồng, nộp thuế chưa đến 20 triệu đồng là không hợp lý, gây lãng phí tài nguyên đất.
Tương tự, khu đất của công ty ở đường Trần Hưng Đạo rộng 102m2, được xác định là đất thương mại dịch vụ. Tuy nhiên, công ty không trực tiếp kinh doanh mà ký hợp đồng chuyển nhượng tài sản gắn liền với đất thuê cho Doanh nghiệp tư nhân Lâm Hải từ năm 2015. Khu đất rộng 207 m2 ở phố Tam Giang, phường Trần Hưng Đạo do công ty quản lý có mục đích sử dụng để làm cơ sở đào tạo ngoại ngữ, giáo dục định hướng lao động xuất khẩu nước ngoài và kinh doanh xuất nhập khẩu hàng hóa, nhưng doanh nghiệp cũng đã cho thuê lại để kinh doanh.
Tình trạng sử dụng đất không phát huy hiệu quả, cho thuê lại cũng xảy ra ở 2 khu đất còn lại.
Thuộc diện thu hồi?
Qua tìm hiểu của phóng viên, từ tháng 4.2020, Sở Tài nguyên và Môi trường (TNMT) đã yêu cầu Công ty CP Xuất nhập khẩu Hải Dương lập phương án sử dụng đất và cung cấp các hồ sơ tài liệu liên quan đến việc quản lý, sử dụng đất. Cuối năm 2021, sở tiếp tục đôn đốc, yêu cầu công ty lập phương án sử dụng đất gửi về sở trước ngày 15.1.2022 để thẩm định, tham mưu báo cáo UBND tỉnh. Tuy nhiên, đến tháng 6 vừa qua, công ty này mới xây dựng phương án sử dụng đất gửi Sở TNMT.
Doanh nghiệp đã đề xuất phương án sử dụng đất đối với 5 vị trí đất đang quản lý. Tuy nhiên, theo Sở TNMT, công ty báo cáo nội dung sử dụng đất tại đường Nguyễn Du chưa đúng sự thật. Các phương án sử dụng đất ở 4 vị trí còn lại, có đề xuất chưa đúng mục đích sử dụng, có vị trí đề xuất đúng mục đích sử dụng đất nhưng phương án chung chung, chưa có lộ trình, thời gian cụ thể. Hiện nay, Sở TNMT đã báo cáo UBND tỉnh xem xét chỉ đạo, tránh lãng phí nguồn lực đất đai.
Nghị quyết 73/NQ-CP ngày 23.9.2019 của Chính phủ về việc ban hành chương trình hành động triển khai Nghị quyết số 60/2018/QH14 ngày 15.6.2018 của Quốc hội về tiếp tục hoàn thiện và đẩy mạnh việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước tại doanh nghiệp và CPH doanh nghiệp nhà nước đã nêu rõ, trường hợp phương án sử dụng đất doanh nghiệp đề xuất chưa phù hợp với quy hoạch, mục đích sử dụng đất, ngành nghề kinh doanh và pháp luật về đất đai hiện hành thì doanh nghiệp phải trả lại cho nhà nước để sử dụng vào mục đích khác.
PHAN ANH