Cổ tích thơ Tháp Nhạn "Phú Yên"

Ông Dương Thái Nhơn là một trong những người khởi xướng đêm thơ kể rằng vào khoảng năm 1980 một số người yêu thơ tại Thư viện Hải Phú (tên viết tắt hai tỉnh Hải Dương - Phú Yên) mong muốn tạo dựng một sân chơi cho những người yêu thơ đã tổ chức đêm thơ bằng cách gặp mặt, điểm lại các bài thơ xuân đặc sắc, được đăng trên các tờ báo xuân lúc bấy giờ và đọc cho nhau nghe các bài thơ mới sáng tác của mình. Sau vài lần tổ chức, lượng nhà thơ và người yêu thơ tham dự đêm thơ đông dần, phải đem ra sân sau của thư viện để tổ chức trong đêm trăng thanh, thoảng mùi cỏ mật, hương cây. Những người yêu thơ đọc cho nhau nghe sáng tác của mình, nghe ngâm thơ, bình thơ... Vĩ thanh về những đêm thơ Nguyên tiêu gời gợi từ Phú Yên cứ vậy lan tỏa thấm dần trong lòng những thi nhân và khách thơ, để rồi những năm sau đó bạn thơ khắp nơi như Giang Nam, Nguyễn Gia Nùng, Cao Duy Thảo, Đỗ Kim Cuông, Đồng Xuân Lan, Thế Vũ... cùng tìm về tham gia.

Khuôn viên Thư viện Hải Phú như cái áo mặc đã chật trong một cơ thể thơ trưởng thành. Năm 1989 sau khi Phú Yên tách ra khỏi tỉnh Phú Khánh, đêm thơ được ngành văn hóa đứng ra tổ chức và người ta nghĩ đến việc tìm địa điểm lý tưởng để tổ chức. Những người tổ chức quyết định tổ chức đêm thơ trên đỉnh núi Nhạn - nơi người dân và khách thơ có thể thả hồn mình trong không gian núi Nhạn - sông Đà nơi đất - nước giao hòa để thưởng thức những áng thơ hay. Cũng từ đó, đêm thơ núi Nhạn đã trở thành biểu tượng "Huyền thoại" về đêm thơ Nguyên tiêu của Phú Yên. Đến hẹn lại lên, mỗi rằm tháng giêng hằng năm, bạn thơ và người yêu thơ từ khắp nơi lại kéo về núi Nhạn dù lúc bấy giờ đường lên núi Nhạn còn rất khó đi và thời tiết thất thường. Trên đỉnh núi cao ngót trăm mét so với mực nước biển, mùa giêng hai vẫn đẫm sương sa, giá lạnh nhưng cũng như 10 năm đêm thơ Hải Phú suốt 21 năm nối tiếp, đêm thơ Nguyên tiêu núi Nhạn chưa bao giờ vắng khách thơ. Thi cảnh chan hòa những thi nhân mặc khách được thả lòng mình trong không gian núi Nhạn - sông Đà, cứ như được khơi sâu, tận cội nguồn thi hứng như nhà văn Nguyễn Gia Nùng trong "Luận án thơ từ núi Nhạn" tại hội thảo thơ 2002 tổ chức tại Sầm Sơn (Thanh Hóa) dẫn ra khiến cho các nhà thơ khắp nơi phải ngỡ ngàng về "hiện tượng" thơ Nguyên tiêu núi Nhạn.

Món ngon phải được thưởng ẩm với bạn hiền, không gian đẹp... Đã qua mùa Nguyên tiêu kể từ rằm tháng giêng 2003 "Ngày thơ Việt Nam" cho dù được tổ chức ở những hội trường lớn, những nhà hát sang trọng, thậm chí là Quốc Tử Giám, nơi được coi là điện thờ của đạo học... nhưng những thi nhân mặc khách yêu thơ vẫn thèm một đêm thơ "núi Nhạn", thèm được sống trong không khí đêm thơ và chứng kiến tình yêu thơ của người dân Phú Yên.

Đặc biệt hội thơ Nguyên tiêu lần thứ 31 xuân Tân Mão 2011 của tỉnh còn có ý nghĩa là hoạt động văn hóa đầu xuân, mở đầu cho những hoạt động văn hóa nghệ thuật, chào mừng đại lễ Phú Yên 400 năm và năm du lịch quốc gia duyên hải Nam Trung Bộ Phú Yên 2011. Đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Đào Tấn Lộc đánh trống khai hội. Tiếp đó bài thơ thần "Nam quốc Sơn Hà" của Lý Thường Kiệt vang lên mở đầu cho hội thơ. Có gần 20 bài thơ xuân của các tác giả được tuyển chọn trình bày "Đường thơ" và "Vườn Thơ" với hơn 30 phướn treo thơ các tác giả nổi tiếng từ cổ chí kim đến "giao lưu" sắp đặt thơ từ Hải Dương, Quảng Bình, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Bình Định, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận, Gia Lai, TP Hồ Chí Minh và chủ nhà Phú Yên. Sau khi giao lưu thơ, các đồng chí lãnh đạo Phú Yên và các khách thơ cùng các cháu sinh viên và nhân dân Phú Yên thả những bài thơ hay lên trời trong không khí tưng bừng, vui tươi.

Là người con của Hải Dương kết nghĩa với Phú Yên, tôi đã có 25 năm gắn bó với Quân khu 5 nói chung, Phú Yên nói riêng cả trong chiến tranh và hòa bình, sau 20 năm được trở lại Phú Yên tôi rất cảm động trước sự mến khách yêu người của Phú Yên, tự hào về Phú Yên có một nền văn hóa, nền thơ đặc sắc được các đồng chí lãnh đạo quan tâm, được nhân dân hưởng ứng, đã làm nên những đêm thơ độc đáo. Nét đẹp văn hóa Nguyên tiêu tháp Nhạn Phú Yên mãi mãi trường tồn cùng dân tộc.

Tuy Hòa, ngày 18-2-2011