Có phải bồi thường khi vô ý gây tai nạn giao thông?

MINH THÁI (Cẩm Giàng)

Trả lời: Theo quy định tại khoản 1 điều 584 Bộ luật Dân sự năm 2015; khoản 1 điều 2 Nghị quyết 02/2022/NQ - HĐTP của Hội đồng Thẩm phán Tòa án Nhân dân tối cao, trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng chỉ phát sinh khi hội đủ các căn cứ sau:

Thứ nhất, có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác.

Thứ hai, có thiệt hại xảy ra là thiệt hại về vật chất, thiệt hại về tinh thần.

- Thiệt hại về vật chất là tổn thất vật chất thực tế xác định được của chủ thể bị xâm phạm, bao gồm tổn thất về tài sản mà không khắc phục được; chi phí hợp lý để ngăn chặn, hạn chế, khắc phục thiệt hại; thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút do tài sản, sức khỏe, tính mạng, danh dự, nhân phẩm, uy tín, quyền và lợi ích hợp pháp khác bị xâm phạm.

- Thiệt hại về tinh thần là tổn thất tinh thần do bị xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, quyền và lợi ích nhân thân khác mà chủ thể bị xâm phạm hoặc người thân thích của họ phải chịu.

Thứ ba, có mối quan hệ nhân quả giữa thiệt hại xảy ra và hành vi xâm phạm. 

Bộ luật Dân sự 2015 không còn quy định yếu tố lỗi là yếu tố bắt buộc để làm phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, mà mở rộng trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngay cả khi không có lỗi.

Tuy nhiên, theo khoản 2 điều 584 của bộ luật này và khoản 3 điều 2 Nghị quyết 02/2022/NQ-HĐTP (có hiệu lực từ ngày 1.1.2023), trong trường hợp thiệt hại phát sinh là do sự kiện bất khả kháng hoặc hoàn toàn do lỗi của người bị thiệt hại thì người gây thiệt hại không phải chịu trách nhiệm bồi thường (trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác).

Như vậy, trong trường hợp bạn tham gia giao thông và gây thiệt hại cho người đi đường, dù là vô ý thì vẫn phải chịu trách nhiệm bồi thường cho người bị nạn.