Chính phủ mới của Nhật Bản sẽ cứng rắn với Trung Quốc

Thúc đẩy nền kinh tế Nhật Bản, phát triển năng lượng hạt nhân và duy trì lập trường cứng rắn trong tranh chấp với Trung Quốc được dự báo là những gì sẽ diễn ra trong nhiệm kỳ thủ tướng lần 2 của ông Shinzo Abe (Sin-dô A-bê).

Khôi phục nền kinh tế

Khôi phục nền kinh tế được xem là thách thức về đối nội lớn nhất cho Chính phủ mới khi Nhật Bản có thể bước vào cuộc suy thoái thứ 4 kể từ năm 2000 với số nợ công lớn gấp đôi tổng sản phẩm quốc nội (GDP). “Với những chính sách tiền tệ, tài chính mạnh mẽ, chúng ta sẽ kết thúc sự giảm phát, nâng cao giá trị đồng yen và thúc đẩy kinh tế phát triển”, ông Abe thuyết phục các cử tri trước khi cuộc bỏ phiếu diễn ra. Trong khi đương kim Thủ tướng Yoshihiko Noda (Y-ô-si-hi-cô Nô-đa) chủ trương tăng thuế để chi trả khối nợ công khổng lồ, ông Abe cam kết sẽ nới lỏng một cách “không hạn chế” chính sách tiền tệ, đồng thời tăng chi tiêu công.

Đối với điện hạt nhân - một trong những vấn đề quan trọng được người dân Nhật Bản quan tâm, Đảng LDP cho biết sẽ ủng hộ việc phát triển nguồn năng lượng này bất chấp thảm họa tại Nhà máy điện hạt nhân Fukushima hồi năm ngoái. Bên cạnh đó, ông Abe cũng thể hiện mong muốn Nhật Bản đóng góp một vai trò quan trọng hơn trong vấn đề an ninh toàn cầu. Chủ tịch LDP cam kết sẽ thay đổi hiến pháp hòa bình, cho phép lực lượng phòng vệ Nhật Bản tự do hoạt động hơn. Tăng cường quốc phòng và thắt chặt mối quan hệ đồng minh với Mỹ. “Tái lập quan hệ đồng minh Nhật - Mỹ và giữ hòa bình, ổn định ở châu Á là một nhiệm vụ cấp thiết” - ông Abe khẳng định.

Giới chuyên gia nhận định hiện còn vô số thách thức chờ đợi ông Abe trước mắt. Chưa nói đến những vấn đề ngoại giao nhạy cảm, về phần đối nội, theo Richard Samuels (Ri-sớt Xa-mu-en) - Giám đốc Trung tâm nghiên cứu quốc tế thuộc Viện Công nghệ Richard Samuels, ông Abe phải rất khéo léo khi thành lập chính phủ mới, dự kiến diễn ra vào ngày 26-12. Ông Samuels cho hay, ông Abe nên tránh lựa chọn một nội các “đầy những bạn bè thân tín” như ở nhiệm kỳ đầu tiên rồi chuốc lấy hậu quả. Nhiều nhà phân tích cũng tỏ ra hoài nghi khi nhận định chính sách kinh tế của ông Abe chỉ có thể tạo ra sự tăng trưởng tạm thời, không giải quyết triệt để những vấn đề tồn đọng. Đó là chưa kể đến việc ông Abe từng bị chỉ trích khi còn làm thủ tướng những năm 2006-2007 khi chi mạnh tay cho các dự án công cộng, dẫn đến việc nhiều cây cầu ở vùng nông thôn không được sử dụng và những con đường được xây dựng để chẳng dẫn về đâu.

Cứng rắn với Trung Quốc

Nổi lên như một ứng viên có đường lối cứng rắn nhất trong cuộc bầu cử năm nay, thắng lợi của ông Abe và Đảng LDP được dự báo sẽ càng khiến lập trường của Nhật Bản trong tranh chấp lãnh thổ và vướng mắc về lịch sử với các quốc gia láng giềng như Trung Quốc, Hàn Quốc hay CHDCND Triều Tiên thêm căng thẳng. Ngay trong chiến dịch tranh cử, ông Abe đã cam kết “sẽ bảo vệ vùng biển xinh đẹp của Nhật Bản”, ám chỉ đến những quần đảo đang tranh chấp với Trung Quốc và Hàn Quốc. Ông cũng đến thăm đền Yasukuni, vốn được 3 nước trên xem là biểu tượng của chủ nghĩa quân phiệt Nhật Bản, ở Tokyo (Tô-ki-ô) vào ngày 17-10. Đây là điều cựu Thủ tướng Abe chưa từng làm trong nhiệm kỳ đầu tiên.

Sáng 7-12, trong tuyên bố đầu tiên sau khi thắng cử, ông Shinzo Abe một lần nữa khẳng định không thỏa hiệp về chủ quyền của các hòn đảo thuộc quần đảo Xen-ca-cu (phía Trung Quốc gọi là Điếu Ngư) đang là trung tâm tranh chấp giữa nước này với Trung Quốc. "Nhật Bản sở hữu và kiểm soát các hòn đảo này... theo luật pháp quốc tế. Không có chỗ thương lượng về điểm này", ông Abe tuyên bố. Chính trị gia 58 tuổi này cho biết ông không có ý định làm xấu đi mối quan hệ giữa Nhật Bản và Trung Quốc, nhưng muốn Bắc Kinh phải nhìn nhận lại quan hệ chiến lược đôi bên cùng có lợi.

PHƯƠNG LINH(tổng hợp)