Chất vấn về công tác quản lý nhà nước trong khai thác tài nguyên khoáng sản

Đồng chí Nguyễn Mạnh Hiển, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh phát biểu kết luận phiên chất vấn

Các đồng chí: Nguyễn Mạnh Hiển, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh; Nguyễn Thị Ngọc Bích, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh; Nguyễn Thanh Mai, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh chủ trì. Tham gia phiên chất vấn có đại diện lãnh đạo UBND tỉnh, Ủy ban MTTQ, một số sở, ban, ngành của tỉnh, các huyện, thị xã, thành phố và một số xã, phường, thị trấn.

Phát biểu khai mạc phiên chất vấn, đồng chí Nguyễn Mạnh Hiển, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh khẳng định những năm qua công tác quản lý nhà nước về khai thác tài nguyên, khoáng sản trên địa bàn tỉnh luôn được quan tâm, coi trọng. Tuy nhiên, hoạt động này ở một số địa phương vẫn tồn tại nhiều bất cập, hạn chế và diễn biến phức tạp, gây lãng phí nguồn tài nguyên, ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến hệ thống đê điều, sản xuất nông nghiệp và đời sống của người dân. Đồng chí đề nghị các đại biểu thẳng thắn chất vấn các ngành, địa phương để cùng trao đổi, thảo luận, tìm ra những giải pháp mạnh, kiên quyết nhằm xử lý dứt điểm tình trạng khai thác trái phép tài nguyên, khoáng sản.

Tại phiên chất vấn đã có nhiều câu hỏi được đặt ra như làm sao để có cơ chế kiểm soát chặt chẽ đối với các dự án tận thu khoáng sản trong quá trình thi công các công trình, truy xuất đến cùng nguồn gốc, xuất xứ của tài nguyên, khoáng sản để kiên quyết xử lý tình trạng khai thác cát trái phép. Có hay không hiện tượng để trữ tài nguyên trong vùng được cấp phép khai thác; trách nhiệm của các cơ quan chức năng như thế nào khi để xảy ra hoạt động lộn xộn của các bến bãi không phép và đã hết phép... Nhiều đại biểu đề nghị làm rõ nguyên nhân phối hợp chưa chặt chẽ trong công tác quản lý, xử lý vi phạm trong lĩnh vực khai thác tài nguyên, khoáng sản; những giải pháp tiếp theo trong việc phối hợp, đấu tranh, phòng chống "cát tặc"... Đại diện lãnh đạo các sở, ngành, địa phương liên quan trực tiếp giải trình các nội dung đại biểu chất vấn.

Về tình trạng khai thác trái phép tài nguyên, khoáng sản có xu hướng tăng, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Anh Cương nêu rõ nguyên nhân trước hết là do một số chính quyền địa phương chưa thực sự quan tâm, thiếu kiên quyết trong xử lý vi phạm, trong khi 5 năm qua tỉnh đã ban hành hơn 30 văn bản chỉ đạo riêng lĩnh vực khai thác cát trái phép. Các sở, ngành phối hợp chưa chặt chẽ, chế tài xử phạt chưa đủ mạnh khiến chủ các phương tiện sẵn sàng vi phạm và tái phạm nhiều lần.

Về các dự án tận thu để trục lợi, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh chỉ rõ: Lợi dụng việc cho phép thu hồi khoáng sản trong thi công, nhiều doanh nghiệp đã mở rộng thêm diện tích khai thác hoặc kéo dài thời gian. Trong khi doanh nghiệp hưởng lợi từ hoạt động tận thu thì Nhà nước phải bỏ thêm một số kinh phí không nhỏ, nhiều dự án số tiền bỏ thêm còn nhiều hơn số tiền thu được. Riêng đối với dự án của Công ty Phát triển nhà Trường Linh, đề nghị UBND tỉnh sớm đánh giá lại dự án để có phương án xử lý doanh nghiệp này.  

Phát biểu kết luận phiên chất vấn, đồng chí Nguyễn Mạnh Hiển, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh đề nghị UBND tỉnh trong thời gian tới cần đẩy mạnh tuyên truyền, quán triệt tới các tổ chức, cá nhân chấp hành nghiêm chính sách, pháp luật về khoáng sản. Thực hiện nghiêm các quy định của Luật Khoáng sản. Tiếp tục thực hiện có hiệu quả Đề án "Phòng chống khai thác cát trái phép trên địa bàn tỉnh". UBND tỉnh cần sớm trình HĐND tỉnh thông qua Quy hoạch khoáng sản, khoanh định khu vực cấm, tạm thời cấm hoạt động khoáng sản theo đúng quy định của Luật Khoáng sản. Trước mắt cần đề xuất sớm khoanh vùng cấm hoạt động khai thác tài nguyên, khoáng sản tại khu vực khu di tích quốc gia đặc biệt Côn Sơn - Kiếp Bạc (Chí Linh) và các khu di tích thuộc huyện Kinh Môn. Quy hoạch điều tra cơ bản địa chất về khoáng sản phải chú trọng yêu cầu về tính chính xác của bản đồ địa chất và điều tra khoáng sản trên nền bản đồ địa hình tỷ lệ 1:50.000; xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu thông tin về địa chất, khoáng sản. Việc lập các quy hoạch phải bảo đảm tính công khai, thông tin rộng rãi tới các cấp, các ngành và nhân dân.

Đồng chí Nguyễn Mạnh Hiển nêu rõ: Từ ngày 1.1.2019, tất cả các bến bãi hoạt động trên địa bàn tỉnh phải có phép. Các sở, ngành cần nhanh chóng tạo điều kiện, đơn giản hóa thủ tục hành chính để cấp phép cho các chủ bến bãi trên tinh thần không bổ sung thêm quy hoạch bến bãi. Đối với các dự án đã cấp phép nhưng không thực hiện việc khai thác sẽ xem xét thu hồi.

Tăng cường thanh tra, kiểm tra hoạt động khoáng sản. Xử lý dứt điểm các tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật về khai thác khoáng sản. Xây dựng cơ chế phối hợp trong bảo vệ khoáng sản, rõ người, rõ trách nhiệm; khuyến khích các địa phương và nhân dân tham gia công tác quản lý, phát hiện, đặc biệt là mô hình các “Tổ tự quản” mà một số địa phương đã tổ chức thực hiện. Chấm dứt việc cấp phép thăm dò, khai thác cát, sỏi lòng sông thuộc diện tích các khu vực nạo vét, khơi thông luồng đường thủy nội địa. Cơ bản không cấp phép tận thu khoáng sản đối với các dự án thi công các công trình không kiên cố. Hạn chế tối đa việc phát sinh bổ sung quy hoạch các bến bãi vật liệu xây dựng.  

Thường trực HĐND tỉnh giao Chủ tịch UBND các cấp chịu trách nhiệm trước Tỉnh ủy, HĐND, nhân dân về khai thác tài nguyên, khoáng sản trên địa bàn. Kiên quyết không khen thưởng tổ chức, cá nhân người đứng đầu địa phương để xảy ra vi phạm. Đồng chí Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh đề nghị Ủy ban MTTQ, các đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân tích cực giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về khoáng sản; tham gia ngăn chặn hoạt động khai thác trái phép tài nguyên, khoáng sản trên địa bàn.

LINH AN