Trong thời kỳ sinh trưởng, cây màu thiếu nước sẽ xuống củ, chín quả không thuận lợi vì sự vận chuyển các chất dinh dưỡng về củ, quả ít...
Việc chăm sóc đúng cách cho cây màu thời kỳ xuống củ, chín quả sẽ giúp cây tích lũy được nhiều dưỡng chất hơn, thúc đẩy cây tổng hợp, vận chuyển dinh dưỡng về củ, quả như hàm lượng tinh bột, đường, các dinh dưỡng vitamin khác… Đây là giai đoạn rất quan trọng quyết định đến năng suất, phẩm chất nông sản. Xin trao đổi một số kinh nghiệm chăm sóc cây màu thời kỳ sinh thực (giai đoạn giữa đến cuối vụ) để nông dân tham khảo và áp dụng:
+ Tưới nước: Trong thời kỳ sinh trưởng, cây màu thiếu nước sẽ xuống củ, chín quả không thuận lợi vì sự vận chuyển các chất dinh dưỡng về củ, quả ít. Song, nếu thừa nước thì củ, quả lại có nguy cơ bị nứt, thối hỏng vì sức trương quá lớn trong khi vỏ củ quả lại bị mềm, mỏng. Do đó, cung cấp đủ nước cho cây màu thường xuyên giai đoạn này là rất cần thiết. Tốt nhất nên dưỡng ẩm liên tục cho cây tùy theo thời tiết sao cho độ ẩm luống đất trồng luôn duy trì ở mức 80-85%.
* Chú ý: Thời kỳ cây màu vụ đông xuống củ, chín quả thân lá đã phát triển xum xuê trong khi thời tiết thường có sương ban đêm và sáng sớm nên nông dân không nên tưới nước cho cây màu bằng biện pháp phun sương hoặc tát té lên thân lá cây trồng. Làm vậy cây rất dễ bị bệnh, tốt nhất nên áp dụng biện pháp tưới ngấm (tưới dõng). Nếu trường hợp không đủ nước để tưới ngấm thì té lên luống cây, gốc cây vào lúc chiều sớm sao cho cây trồng về đêm được khô nước trên thân, lá.
+ Bón phân: Nhu cầu dinh dưỡng về kali và vi lượng thời kỳ cây xuống củ, chín quả là rất lớn. Vì giai đoạn này cây trồng huy động tất cả dinh dưỡng dồn về củ, quả. Sự vận chuyển này diễn ra nhanh hơn và chất lượng, mẫu mã củ quả cao hơn là nhờ vào dinh dưỡng kali và vi lượng. Nông dân cần quan tâm và bổ sung các nguồn dinh dưỡng này cho cây màu giai đoạn giữa đến cuối vụ, làm thân lá cây trồng cứng chắc, dày dặn hơn nên nấm bệnh và vi khuẩn rất khó xâm nhập, gây hại. Tùy theo các loại cây khác nhau mà nhu cầu về kali và vi lượng cũng khác nhau, biện pháp tưới thúc hay phun lên thân lá cũng rất đa dạng và cần được linh động trong sản xuất sao cho phù hợp. Phân kali rất tốt cho cây lấy củ, quả, song giữa kali đỏ (KCL) và kali trắng (K2SO4) thì kali trắng tốt cho các loại cây này hơn. Vì kali trắng có chứa 18% lưu huỳnh (S) - là một trong những nguyên tố dinh dưỡng trung lượng làm tăng khối lượng, chất lượng, mẫu mã củ, quả và sức đề kháng cho cây. Ngoài ra, kali trắng còn có thể sử dụng để phun lên thân lá cây trồng làm các bộ phận này cứng chắc, kháng bệnh và xuống củ, chín quả tốt hơn. Điều này nếu áp dụng với kali đỏ thì không thể được vì sẽ làm cháy lá.
Với các cây màu thu hoạch 1 lần như hành tỏi, khoai tây, cà rốt… có thể tưới thúc kali trắng từ 1-2 lần, mỗi lần 0,5- 0,7 kg/sào kết hợp với một lượng nhất định phân vi lượng (theo hướng dẫn của từng hãng sản xuất). Với các cây màu thu hoạch nhiều lần như cà chua, đậu đỗ, ớt… có thể bổ sung kali trắng và vi lượng sau mỗi lần thu hoạch.
+ Bảo vệ thực vật: Hầu hết các cây rau màu vụ đông thời kỳ xuống củ, chín quả có thân lá rậm rạp, cây lại huy động, vận chuyển dinh dưỡng về cơ quan dự trữ nên sức đề kháng kém. Mặt khác, thời tiết lúc này ưu tiên cho vi sinh vật phát sinh phát triển và gây hại cây trồng. Cho nên, ngoài việc tưới nước, bón phân cho cây màu, nông dân cần phun thuốc phòng bệnh và trừ sâu khi đến ngưỡng để giúp cây phát triển thuận lợi hơn, năng suất, chất lượng nông sản được bảo đảm.
+ Tỉa bỏ nhánh con, lá già: Đây là việc làm cần thiết giúp cây xuống củ, chín quả tốt hơn, đồng thời tạo độ thông thoáng và hạn chế sâu bệnh hại cây trồng. Nên tỉa bỏ nhánh con và lá gốc già cỗi vào những lúc thời tiết nắng ráo khô hanh. Không nên tiến hành công việc này khi trời có mưa hoặc độ ẩm luống đất và thân lá quá lớn dễ làm cây bị bệnh qua vết thương xây xát.
KS. TRẦN THỊ LIÊN (Trạm Khuyến nông Nam Sách)