Cánh diều tuổi thơ

Tuổi thơ tôi có bao ký ức, nhất là những ngày hè với ven đê, vệ cỏ. Con đê như một vòng tay ôm lấy xóm làng. Đê chạy dọc theo sông như một cung trầm mà sông là cung bổng. Bất chợt trong tôi vang vọng lại tiếng sáo diều, những nốt gió của đồng quê luyến láy, những hợp âm đan xen nhau tạo ra âm thanh trong trẻo. Trong trẻo như lứa tuổi thơ tung tẩy tự do chạy trên đường đê, quần găm đầy cỏ may, tay níu lấy dây diều bay bổng. Có cảm giác lúc ấy ta như được bay lên với bao ước vọng. Và cánh diều như một vầng trăng ban ngày chao liệng. Chao liệng cả tuổi thơ ta; chao liệng cả hồn quê cánh đồng thôn dã; chao liệng cả bao chấp chới của nắng lóa trên sông. Cánh diều như một tín hiệu trỏ lối sang mùa hè. Cánh diều như đang vẽ hình, viết chữ trên không trung. Cánh diều như cánh chim dang rộng tung bay lại như là cánh neo giữ ta lại bao dằng dịt nhớ thương với mặt đất thân yêu. Cánh diều như là gạch nối giữa trời và đất, giữa tuổi thơ và người lớn…

Tôi nhớ ông tôi đã bỏ ra những buổi chiều tỉ mẩn chọn vót những nan tre già mà dẻo dai để uốn thành xương diều. Đôi lúc tôi nghĩ xương diều cũng như xương cá để sau này khi tôi đã trưởng thành nhớ về những ngày ấy và thấy mình hạnh phúc khi: “Tôi kịp lợp cánh diều bằng đôi mang của cá/Đôi mang cá chiều nay bao phấp phảng/Lén thả vào tôi chút bong bóng cuối ngày”. Không hiểu sao tuổi thơ rất thích chơi bong bóng trong suốt có vẻ gì như mơ hồ nhưng lại bay bổng theo những ước mơ kỳ diệu. Vừa hồi hộp, lung linh, vừa kỳ ảo như sắc cầu vồng bảy màu bắc sau cơn mưa.

Cánh diều tuổi thơ là tiếng vọng của ký ức xưa qua vi vu tiếng gió, tiếng sáo. Ông tôi là một nghệ nhân gọt từng ống sáo như vuốt từng âm thanh. Đó là sự khéo léo của những ngón tay sần chai đã từng gieo gặt trên đồng lúa chín chuốt từng hạt thóc vàng lóng lánh. Bây giờ lại gieo những âm thanh náo nức thổi vào tâm hồn tuổi thơ những cao vọng, những khát khao, những tha thiết. Ông tôi đã mất nhưng cánh diều sáo của ông vẫn còn treo trên gác bếp để chiều nay tôi đưa ra bờ đê và nhờ ngọn gió đồng, gió sông nâng bổng chuốt ra tiếng sáo với bao âm vực bổng trầm như tiếng của ông tôi, như một lời nhắn gửi, như một dõi theo đồng hành. Ông đã hóa thân vào cỏ để chiều nay cỏ bờ đê như xanh hơn, tươi tắn hơn nâng bước chân con trẻ tung tăng để cắm dây diều vào đó như cắm cả niềm tin neo giữ vững bền cội nguồn sâu thẳm...

Cánh diều tuổi thơ nối từ quá khứ đến tương lai. Tiếng sáo diều không bao giờ cũ, cánh diều như một con thuyền chở bao kỷ niệm luôn mãi tươi xanh. Cánh diều tuổi thơ sẽ theo ta đi suốt cuộc đời. Bởi trên hành trình của mình có qua bao xóm làng, đồi núi thì vẫn gặp những rặng tre ngà rậm rịt đắp bồi vào nhau khi mà: “Có manh áo cộc cũng nhường cho con” (thơ Nguyễn Duy). Cũng nhường cả những ống tre, đốt tre, nan tre để uốn để vuốt thành cánh diều và tiếng sáo. Có ai đó đã nói rằng cánh diều tuổi thơ là một mảnh hồn làng, một mảnh ký ức làng. Đúng thế! Chính đó là nơi gửi gắm neo giữ bao bền chặt, là tiếng vọng của thời gian, là bệ phóng cho cả một tương lai bắt đầu từ ước vọng: Hãy bay lên bằng cánh diều của tuổi thơ… 

Tản văn của NGUYỄN NGỌC